پس از اعلام حماس مبنی بر توقف آزادی گروگان‌ها، مذاکرات آتش‌بس با چالش جدیدی روبه‌رو شده است. در حالی که اسرائیل و حماس یکدیگر را به نقض توافق متهم می‌کنند، اظهارات ترامپ درباره آینده غزه و حمایت نتانیاهو از این موضع، تنش‌ها را افزایش داده و ادامه مذاکرات را به بن‌بست کشانده است.
حماس دوشنبه اعلام کرد که آزادی گروگان‌های اسرائیلی را تا اطلاع ثانوی متوقف می‌کند و دلیل این تصمیم را نقض توافق آتش‌بس از سوی اسرائیل عنوان کرد.
این اعلام غیرمنتظره در حالی صورت گرفت که تردیدها درباره دوام آتش‌بسی که از ابتدا شکننده بود، افزایش یافته است.
خانواده‌های گروگان‌های اسرائیلی از دولت خواسته‌اند که به توافق پایبند بماند و ساکنان غزه نیز تلاش دارند زندگی خود را در این منطقه ویران‌شده بازسازی کنند.
بر اساس توافق، قرار بود حماس، همانند دفعات گذشته، روز شنبه تعدادی از گروگان‌های اسرائیلی را در مقابل آزادی زندانیان فلسطینی و دیگر بازداشت‌شدگان فلسطینی در اسرائیل آزاد کند.
ابو عبیده، سخنگوی شاخه نظامی حماس، گفت که نقض آتش‌بس از سوی اسرائیل شامل مواردی از جمله جلوگیری از بازگشت فلسطینیان به شمال غزه، هدف قرار دادن فلسطینیان با گلوله‌باران و تیراندازی، و ممانعت از ورود کمک‌های بشردوستانه به نوار غزه بوده است.
آتش‌بس و تنش‌ها
آتش‌بس که از ۳۰ دی ماه آغاز شده، تاکنون عمدتا برقرار بوده، اما در برخی موارد، نیروهای اسرائیلی فلسطینیان را به قتل رسانده‌اند. سازمان‌های امدادی اعلام کرده‌اند که از زمان آغاز آتش‌بس، میزان ورود کمک‌های بشردوستانه به غزه افزایش یافته است.
با این حال، ابو عبیده اعلام کرد که آزادی برنامه‌ریزی‌شده گروگان‌ها در روز شنبه به تعویق خواهد افتاد تا زمانی که اسرائیل به توافق آتش‌بس پایبند شود و «کمبودهای هفته‌های گذشته را جبران کند.»
واکنش اسرائیل
اسرائیل کاتز، وزیر دفاع اسرائیل، گفت که اعلام حماس نقض توافق آتش‌بس است و دستور داده است که ارتش در بالاترین سطح آماده‌باش در غزه قرار گیرد و از جوامع اسرائیلی دفاع کند.
یک مقام اسرائیلی اعلام کرد که بنیامین نتانیاهو، در حال گرفتن مشورت‌های امنیتی است. همچنین، کابینه امنیتی متشکل از وزرای دفاع، امنیت ملی و امور خارجه، روز سه‌شنبه جلسه‌ای برگزار خواهد کرد.
دو منبع امنیتی مصری به رویترز گفتند که میانجی‌گران نگران شکست توافق آتش‌بس هستند، توافقی که با میانجی‌گری قطر، مصر و ایالات متحده به دست آمده بود.
یک گروه نماینده خانواده‌های گروگان‌ها از میانجی‌گران خواسته‌اند که از فروپاشی توافق جلوگیری کنند، در حالی که یک گروه دیگر که نماینده کهنه‌سربازان ارتش اسرائیل است، دولت نتانیاهو را به «خرابکاری عمدی» در اجرای توافق آتش‌بس متهم کرده است.
آزادی گروگان‌ها
تاکنون، ۱۶ نفر از ۳۳ گروگان برنامه‌ریزی‌شده برای آزادی در مرحله اول ۴۲ روزه این توافق به خانه بازگشته‌اند، به همراه پنج گروگان تایلندی که خارج از برنامه آزاد شدند.
در مقابل، اسرائیل صدها زندانی و بازداشتی فلسطینی را آزاد کرده است، که شامل زندانیانی با احکام حبس ابد به دلیل حملات مرگبار، و همچنین فلسطینیانی می‌شود که در جریان جنگ بازداشت شده و بدون محاکمه در بازداشت نگه داشته شده بودند.
اتهامات متقابل
حماس اسرائیل را متهم کرده که در اجرای توافق، ورود کمک‌های بشردوستانه به غزه را به تاخیر انداخته، و این یکی از شرایط مرحله اول توافق بوده است.
در مقابل، اسرائیل نیز حماس را به عدم رعایت ترتیب تعیین‌شده برای آزادی گروگان‌ها و اجرای نمایش‌های عمومی تحقیرآمیز در هنگام تحویل گروگان‌ها به صلیب سرخ متهم کرده است.
دفتر نخست‌وزیری اسرائیل پیش‌تر اعلام کرده بود که هیئت اسرائیلی از مذاکرات آتش‌بس در قطر بازگشته است، در حالی که تردیدها در مورد روند میانجی‌گری مصر و قطر برای پایان دادن به جنگ افزایش یافته است.
یک مقام فلسطینی نزدیک به مذاکرات گفت که بی‌اعتمادی میان دو طرف مانع از پیشرفت مذاکرات شده، زیرا هر یک دیگری را به نقض توافق آتش‌بس متهم می‌کنند.
اظهارات ترامپ و تاثیر آن بر آینده غزه
اظهارات دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، مبنی بر این که فلسطینیان باید از غزه خارج شوند و این منطقه ساحلی تحت کنترل آمریکا به عنوان یک پروژه املاک و مستغلات توسعه یابد، انتظارات درباره آینده پس از جنگ را دگرگون کرده است.
شبکه فاکس‌نیوز روز دوشنبه بخشی از مصاحبه‌ای با ترامپ را منتشر کرد. از او درباره این طرح و اینکه آیا فلسطینیان حق بازگشت خواهند داشت، پرسیده شد که او پاسخ داد: «نه، نخواهند داشت.»
ترامپ گفت: «من درباره ساخت یک مکان دائمی برای آن‌ها صحبت می‌کنم، زیرا اگر آن‌ها اکنون بازگردند، سال‌ها طول خواهد کشید تا اصلا امکان زندگی در آنجا وجود داشته باشد.»
او افزود که می‌تواند با مصر و اردن برای اسکان فلسطینیان به توافق برسد.
واکنش اسرائیل و مصر
نتانیاهو پس از بازگشت از سفر خود به واشنگتن از اظهارات ترامپ حمایت کرد، که این امر باعث نارضایتی در مصر شد.
منابع امنیتی مصری اعلام کردند که اسرائیل با تاخیر در خروج نیروهای خود و ادامه نظارت هوایی، در مسیر پیشرفت توافق آتش‌بس مانع ایجاد می‌کند.
مذاکرات درباره مرحله دوم توافق آتش‌بس، که شامل آزادی باقی‌مانده گروگان‌ها و خروج کامل نیروهای اسرائیلی از غزه است، هفته گذشته آغاز شد اما نشانه‌ای از پیشرفت جدی در آن دیده نمی‌شود.
یک مقام فلسطینی در مذاکرات گفت: «احساس بی‌اعتمادی وجود دارد، به‌ویژه اینکه حماس شاهد عدم اجرای مرحله اول توافق در مورد ورود کمک‌های بشردوستانه و ارسال مواد مورد توافق به غزه است.»