امانوئل مکرون، رییسجمهوری فرانسه، این هفته در چهارمین سفر رسمی خود به چین، دو بار با شی جینپینگ، رییسجمهوری چین دیدار میکند. اروپا در تلاش است میان تهدیدهای اقتصادی و امنیتی چین و در عین حال اتکای خود به دومین اقتصاد بزرگ جهان در دوران آشفتگی تجارت جهانی، توازن برقرار کند.
مکرون در گذشته تلاش کرده بود بدون تحریک پکن موضعی قدرتمند و اروپامحور در قبال چین ارائه کند.
خبرگزاری رویترز بهنقل از تحلیلگران نوشت که جسورتر شدن روزافزون پکن، روابط تجاری، امنیتی و دیپلماتیک را به چالش میکشد.
نوح بارکین، تحلیلگر چین در گروه رودیوم، به رویترز گفت: «مکرون باید بهروشنی به رهبران چین بگوید که اروپا به تهدیدهای رو به رشد اقتصادی و امنیتی از سوی پکن پاسخ خواهد داد، اما او در عین حال باید از تشدید تنشها که ممکن است به یک جنگ تجاری تمامعیار و فروپاشی دیپلماتیک منجر شود، جلوگیری کند.»
او افزود: «این پیام آسانی برای انتقال نیست.»
فشار خردکننده صادرات چین بر صنایع اروپا
مکرون، که سفر خود را چهارشنبه ۱۲ آذر با دیدار از شهر ممنوعه پکن آغاز میکند، پنجشنبه در پایتخت با شی جینپینگ دیدار خواهد کرد. او جمعه نیز بار دیگر در جریان سفر به شهر چنگدو در جنوبغربی استان سیچوان با رییسجمهوری چین ملاقات خواهد کرد.
این سفر پس از سفر پرتنش اورزولا فوندرلاین، رییس کمیسیون اروپا، در ماه ژوئیه انجام میشود؛ سفری که او در آن گفت روابط میان اتحادیه اروپا و چین به یک «نقطه عطف» رسیده است.
نخستوزیر بریتانیا، کییر استارمر، و فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان، اوایل سال آینده از چین بازدید خواهند کرد.
تنشهای تجاری میان چین و اروپا افزایش یافته است، زیرا صادرات ارزان چین، بهویژه در بخش فولاد و پس از بستهشدن بازار آمریکا، بخشهای گستردهای از صنایع اروپا را تحت فشار قرار داده است.
همچنین در اروپا نگرانیهایی در مورد برتری فزاینده فناوری چین در بخش خودروهای برقی و سلطه آن بر فرآوری عناصر نادر خاکی وجود دارد؛ عواملی که میتوانند تامین مواد اولیه صنایع حیاتی اروپایی را تهدید کنند.
با اعمال تعرفههای آمریکا که تجارت جهانی را تحت فشار قرار داده، پکن در حال استفاده از فرصت است تا خود را بهعنوان شریکی تجاری معرفی کند و نگرانیهای اروپا درباره حمایت چین از روسیه و مدل صنعتی یارانهای آن را کاهش دهد.
به گفته مشاوران مکرون، او در این سفر خواستار«بازمتعادلسازی پویاییهای تجاری» خواهد شد تا چین مصرف داخلی خود را افزایش دهد و همچنین امیدوار است که «دستاوردهای ناشی از نوآوری بهطور مشترک مورد بهرهبرداری قرار گیرد» تا اروپا به فناوری چین دسترسی پیدا کند.
برای مقابله با نگرانیهای فزاینده درباره تجارت با چین، انتظار میرود اتحادیه اروپا از یک دکترین جدید امنیت اقتصادی رونمایی کند که میتواند استفاده تهاجمیتر از ابزارهای تجاری موجود را علیه چین در پی داشته باشد.
خودروسازان فرانسوی فروش ناچیزی در بازار چین دارند اما تحت فشارند تا در داخل، گذار به خودروهای برقی را با موفقیت مدیریت کنند. فرانسه از اقدام کمیسیون اروپا برای افزایش تعرفهها بر واردات خودروهای برقی چینی حمایت کرده است.
فرانسه همچنین بیش از یک سال درگیر یک مناقشه با پکن بر سر تحقیقات چین درباره واردات کنیاک و برندی بود؛ اقدامی که بسیاری آن را تلافیجویی چین در برابر حمایت فرانسه از تعرفهها بر خودروهای برقی میدانستند، هرچند اخیرا نشانههایی از کاهش تنش دیده شده است.
با وجود افتتاح یک خط مونتاژ جدید در چین، منابع صنعتی گفتهاند بعید است ایرباس بتواند سفارش طولانیمدت و مورد انتظار برای خرید تا ۵۰۰ هواپیما را در جریان سفر مکرون نهایی کند؛ معاملهای که اهرم فشار مهمی برای پکن در برابر واشینگتن محسوب میشود، زیرا آمریکا خواهان تعهدات خرید جدید برای بوئینگ از سوی چین است.
مکرون نمیتواند اشتباهات سفر ۲۰۲۳ را تکرار کند
مکرون همچنین مایل است اشتباهات سفر سال ۲۰۲۳ را تکرار نکند؛ زمانیکه اظهارات او درباره تایوان در مصاحبهای داخل هواپیما، بازگشت او به خانه را با واکنش تند ایالات متحده همراه کرد.
بارکین گفت: «مکرون دیگر نمیتواند مانند ۲۰۲۳ از مسیر خارج شود.»
او افزود که آن اظهارات ـ که گویی مکرون از انتخاب میان چین و آمریکا امتناع میکرد ـ «تصویری نادرست از موضع واقعی فرانسه در قبال چین ترسیم کرد.»
مشاوران رییسجمهوری فرانسه گفتهاند که مکرون بر «حفظ وضعیت موجود» درباره تایوان تاکید خواهد کرد و چین را به خویشتنداری و عدم تشدید تنش فرا خواهد خواند؛ بهویژه پس از سخنان اخیر مقامات ژاپنی درباره این جزیره که به بروز یک تنش دیپلماتیک به پکن انجامید.
بارکین افزود: «انتظار دارم او این بار منضبطتر باشد. موضوعات بسیار مهمتری برای فرانسه و اروپا در میان است.»