فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا از نیروهای امنیتی سوریه برای جلوگیری از چند محموله سلاح که بهگفته واشینگتن برای حزبالله لبنان ارسال میشد، قدردانی کرد؛ اقدامی که آمریکا آن را در راستای «منافع مشترک برای حفظ ثبات منطقه» توصیف کرده است.
فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا، سنتکام جمعه ۱۴ آذر اعلام کرد ایالات متحده و شرکای منطقهای آن «در خلع سلاح حزبالله و حفظ صلح و ثبات در خاورمیانه منافع مشترک دارند».
مقامهای سوری پنجشنبه اعلام کردند یک فرد را که قصد انتقال صدها مین به حزبالله داشته، کشتهاند و چهار نفر دیگر را نیز بازداشت کردهاند.
دمشق گفت این افراد در حال تلاش برای عبور دادن محموله از طریق خاک سوریه بودند.
آمریکا در ماههای گذشته بارها نسبت به انتقال سلاح از خاک سوریه به گروههای مسلح تحت حمایت جمهوری اسلامی در لبنان هشدار داده است.
حمایت جمهوری اسلامی از گروههای مقاومت در سوریه
در پی حملات اخیر اسرائیل در سوریه و درگیری با نیروهای این کشور، رسانه عربی المجله ۱۴ آذر در گزارشی نوشت تهران که با سقوط حکومت بشار اسد، رییسجمهوری مخلوع سوریه، شبکه نفوذ سنتی خود در جنوب سوریه را از دست داده بود، اکنون از بیثباتی منطقه برای بازسازی این شبکهها استفاده میکند.
اولیالباس
بر اساس این گزارش، محور اصلی فعالیتهای تهران، گروهی است که خود را «جبهه مقاومت اسلامی در سوریه» یا «اولیالباس» معرفی میکند؛ ساختاری که پس از فروپاشی حکومت اسد اعلام موجودیت کرد و بهتدریج با حمایت رسانهها و کانالهای وابسته به تهران پررنگتر شد.
این گروه ابتدا در ژانویه ۲۰۲۵ با نام «جبهه آزادی جنوب» معرفی شد، سپس در فوریه با عنوان «اولیالباس» ظاهر شد و چند روز بعد مرگ دو فرماندهاش را در درعا اعلام کرد.
در ماههای بعد، این ساختار خود را «جبهه مقاومت اسلامی در سوریه» نامید و صریحا مواضعی ضد دولت دمشق اتخاذ کرد.
اظهارات رسمی این گروه نشان میدهد هدف اصلی آن، ایجاد یک پایگاه مقاومت با محوریت ایدئولوژی جمهوری اسلامی در جنوب سوریه است.
این جبهه در ۱۵ مه و پس از دیدار احمد الشرع، رییسجمهوری موقت سوریه با دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، دولت سوریه را به «معامله مشکوک با آمریکا و تلاش برای عادیسازی روابط با اسرائیل» متهم کرد.
منابع محلی و اطلاعاتی میگویند اولیالباس در ماههای اخیر بهشدت در حال جذب نیرو، خرید تسلیحات و فعالسازی شبکههای قدیمی است؛ از جمله اعضای سابق تیپ الهادی، تیپ ۳۱۳ و دیگر واحدهایی که در دوره اسد تحت نفوذ سپاه قدس و حزبالله فعالیت میکردند.
این گروه بهشکل ویژه بهدنبال جذب اعضای فلسطینی گروههای مورد حمایت جمهور ی اسلامی است؛ نیروهایی که بهزعم رهبران اولیالباس انگیزه بیشتری برای جنگ با اسرائیل دارند.
مداخلههای اسرائیل؛ بهترین ابزار تبلیغاتی برای تهران
کارشناسان امنیتی در دمشق و منابع محلی میگویند حملات اسرائیل به جنوب سوریه، از ایجاد ایستهای بازرسی در روستاها گرفته تا گلولهباران مناطق کشاورزی و بازداشت ساکنان، عملا به قویترین ابزار تبلیغاتی و جذب نیرو برای جریانهای وابسته به جمهوری اسلامی تبدیل شده است.
یک مقام امنیتی سوری به المجله گفته است: «هر حمله اسرائیل، یک پیام تبلیغاتی تمامعیار برای تهران و گروههای نیابتیاش است. آنها با انگشت گذاشتن روی خشم مردمی، خود را تنها نیروی مقاومت معرفی میکنند.»
تلاش دمشق برای مهار نفوذ جمهوری اسلامی در جنوب
پس از سقوط اسد، وزارت دفاع جدید سوریه بازسازی نیروهای محلی را آغاز کرد و تلاش کرد شبکههای قاچاق و جریانهای مسلح را که قبلا تحت نفوذ سپاه قدس و لشکر چهارم اداره میشد، مهار کند.
با این حال، منابع امنیتی اعتراف میکنند که اولیالباس بهدلیل ساختار سلولی شبیه به داعش، بهسادگی قابل سرکوب نیست.
در ماه نوامبر دولت سوریه یکی از فرماندهان این گروه را بازداشت کرد. دولت سوریه یک ماه پیش نیز فردی مرتبط با حزبالله را دستگیر کرد، اما این برخوردها نتوانسته سازمان را متلاشی کند.
همزمان در سویدا، بازاری برای خریدوفروش سلاح و قاچاق شکل گرفته که گروههای وابسته به تهران از آن برای تامین تجهیزات استفاده میکنند.
بنبست سیاسی و باز شدن میدان برای تهران
در حالیکه مذاکرههای غیررسمی سوریه و اسرائیل با میانجیگری آمریکا، ترکیه و کشورهای عربی ادامه دارد، اسرائیل خواستار توافق صلحی گسترده است که شامل به رسمیت شناختن بلندیهای جولان، به عنوان بخشی از خاک اسرائیل است؛ شرطی که دمشق آن را خط قرمز میداند.
این بنبست، همزمان با تشدید عملیات اسرائیل و ناتوانی دولت دمشق برای کنترل همهجانبه جنوب، فضایی ایجاد کرده که تهران و شبکههای وابستهاش از آن برای نفوذ، سازماندهی و بازسازی قدرت استفاده میکنند.