در تازهترین سند راهبرد امنیت ملی آمریکا، دولت دونالد ترامپ اعلام کرد که واشینگتن همچنان متعهد به باز نگهداشتن تنگه هرمز و جلوگیری از سلطه «دشمنان آشکار» بر انرژی خلیج فارس است؛ در حالی که تهدید ایران در این سند کماهمیتتر از گذشته توصیف شده است.
سند «راهبرد امنیت ملی ۲۰۲۵» که شامگاه پنجشنبه ۱۳ آذر منتشر شد، ارزیابی تازهای از نقش ایران، امنیت انرژی خلیج فارس و جایگاه خاورمیانه در سیاست خارجی آمریکا ارائه میدهد.
دولت آمریکا، در این سند تاکید کرده است که جلوگیری از تسلط «دشمنانی آشکار» بر منابع انرژی خلیج فارس و تضمین باز ماندن تنگه هرمز، همچنان از منافع اصلی ایالات متحده است.
با این حال، در این سند، سطح تهدید ناشی از ایران کوچکتر از سالهای گذشته ترسیم شده است.
در بخشی از متن آمده است: «ایران، که نیروی اصلی بیثباتکننده در منطقه است، پس از اقدامات اسرائیل از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ و عملیات «چکش نیمهشب» در ژوئن ۲۰۲۵، بهشدت تضعیف شده و توان هستهای آن بهطور قابل توجهی کاهش یافته است.»
در سالهای گذشته، مقامهای نظامی جمهوری اسلامی بارها تهدید کردهاند که در صورت تقابل با غرب میتوانند تنگه هرمز را ببندند. ارتش و سپاه پاسداران نیز رزمایشهای مکرری در خلیج فارس برگزار کردهاند.
با وجود این، در سند جدید، جزییات چندانی درباره تواناییها یا نیتهای تهران ارائه نشده است و روشن نیست واشینگتن در صورت بروز بحران چه سطحی از مداخله را مدنظر دارد.
فصل خاورمیانه؛ منطقهای که دیگر محور سیاست خارجی آمریکا نیست
در فصل مربوط به خاورمیانه، سند راهبردی ۲۰۲۵ تلاش میکند این منطقه را «کماهمیتتر» از گذشته ترسیم کند و مینویسد دو پایه سنتی سیاست آمریکا—وابستگی به انرژی و رقابت ابرقدرتها—دیگر شرایط پیشین را ندارند.
در متن آمده است: «این تصور که بحرانهای خاورمیانه همواره در آستانه انفجار هستند، برخلاف تیترها، کمتر از گذشته واقعیت دارد.»
سند، ضعف کنونی ایران را یکی از دلایل کاهش بیثباتی منطقه معرفی میکند.
یکی از بخشهای برجسته سند، رد سیاستهای فشار بر حکومتهای غیردموکراتیک عرب است. در این سند تقابل با امیرنشینهای منطقه را «آزمایشی ناکام» میخواند و میگوید باید این حکومتها را «همانگونه که هستند» پذیرفت و بر مبنای منافع مشترک با آنها همکاری کرد.
در پایان سند آمده است که خاورمیانه «دیگر آن محرک دائمی نگرانی و منبع بالقوه فاجعه نیست» و این وضعیت با تلاشهای ترامپ برای «متحد کردن جهان عرب» بهوجود آمده است.
سند میافزاید این تغییر رویکرد به واشینگتن اجازه داده است «اولویت را به منافع آمریکایی بدهد».