همزمان با تشدید گرانی مواد غذایی و هشدار وزارت بهداشت درباره دشوار شدن دسترسی دهکهای پایین به اقلام اساسی، گزارشها نشان میدهند بیش از ۴۳۸ هزار نفر دیگر در آبانماه از فهرست یارانهبگیران حذف شدهاند. این روند نگرانیها در زمینه تعمیق فقر غذایی در کشور را افزایش داده است.
احمد اسماعیلزاده، مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، جمعه ۳۰ آبان در گفتوگو با خبرگزاری ایلنا گفت افزایش چشمگیر قیمت مواد غذایی بهحدی است که دسترسی دهکهای یک تا پنج به کالاهای خوراکی ضروری «محدود و سخت» شده است.
اسماعیلزاده در این خصوص گفت حدود ۳۵ تا ۴۵ درصد خانوارها برخی اقلام غذایی مانند سبزیجات و لبنیات را کمتر از مقادیر لازم مصرف میکنند و بخشی از این وضعیت به گفته او «مستقیما ناشی از افزایش قیمتها» است.
او با اشاره به اینکه وزارت بهداشت نقشی در کنترل قیمتها ندارد، افزود دستگاههای مسئول از جمله وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت، باید با «نظارت بر بازار» و «مقابله با اخلالگران» اقلام غذایی مورد نیاز مردم را با دسترسپذیری بیشتر فراهم کنند.
این نگرانیها تنها به حوزه سلامت غذایی محدود نیست و نمایندگان کارگری نیز از فشار شدید معیشتی خانوارها سخن گفتهاند.
۲۸ آبان، شماری از مسئولان تشکلهای کارگری به رسمیت شناخته شده از سوی جمهوری اسلامی، در مراسمی از شرایط معیشتی کارگران از جمله دستمزد پایینتر از خط فقر انتقاد کردند.
علی خدایی، عضو شورای عالی کار، در این مراسم گفت هزینههای زندگی در کشور سر به فلک کشیده و نرخ تورم مواد غذایی به ۶۴ درصد رسیده و دستمزد کنونی کارگران پاسخگوی ۱۰ روز هم نیست.
درخواست برای بازگشت کالابرگ
اسماعیلزاده در بخشی از صحبتهای خود گفت تدوین برنامههای حمایت غذایی، از جمله اجرای کالابرگ الکترونیک، برای جبران محدودیتهای دهکهای پایین ضروری است.
او تاکید کرد با اجرای این برنامه، وزارت بهداشت فهرست کالاهای اساسی دارای ارزش تغذیهای مانند برنج ایرانی، لبنیات و منابع پروتئینی را در اختیار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی قرار خواهد داد تا نیازهای غذایی مردم بهتر تامین شود.
او با اشاره به گران شدن شدید پروتئین، گفت که مصرف دو وعده گوشت قرمز در هفته ضروری است اما در شرایط فعلی، جایگزینهایی مانند مرغ، ماهی، تخممرغ و حبوبات باید در الگوی تغذیهای خانوادهها قرار گیرد؛ هرچند قیمت برخی حبوبات مانند لوبیا نیز «به شدت افزایش یافته» و دسترسی به آجیلها تقریبا غیرممکن شده است.
مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه درباره خطر کمبود لبنیات نیز هشدار داد و گفت مصرف محصولات محلی تنها در صورت جوشاندن مناسب قابل توصیه است.
پیشتر در ۲۰ آبان و همزمان با تشدید بحران اقتصادی در ایران، حسین راغفر، اقتصاددان، با ابراز نگرانی از گسترش فقر در کشور گفت حدود ۴۰ درصد جامعه در فقر مطلق به سر میبرند و هفت میلیون نفر نیز زیر خط گرسنگی قرار دارند و با سوءتغذیه مواجهاند.
حذف یارانه، تشدید فشار بر سفره خانوادهها
در حالی که کارشناسان درباره گسترش ناامنی غذایی در دهکهای پایین هشدار دادهاند، روند حذف شهروندان از فهرست یارانهبگیران ادامه دارد.
خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران، جمعه ۳۰ آبان گزارش داد در آبانماه سال جاری ۴۳۸ هزار نفر دیگر از فهرست یارانه نقدی کنار گذاشته شدهاند.
طبق اعلام وزارت کار، یارانه آبان برای ۴۱ میلیون و ۸۷۴ هزار و ۸۱۷ نفر از دهکهای چهارم تا نهم پرداخت شده، در حالی که این رقم در دوره قبل ۴۲ میلیون و ۳۱۳ هزار و ۳۹ نفر بود.
کارشناسان هشدار دادهاند ادامه این روند میتواند دسترسی اقشار کمدرآمد به مواد غذایی پایه را بیش از پیش دشوار کند و سفره خانوارهای دهکهای پایین را خالیتر سازد.
در چنین وضعیتی، حذف صدها هزار نفر از فهرست یارانهبگیران، همزمان با جهش قیمت مواد غذایی، برای بسیاری از خانوادهها به معنای کوچکتر شدن سفره، حذف گوشت و لبنیات و عمیقتر شدن زخم فقر غذایی در زندگی روزمره آنهاست.
در سالهای گذشته، در سایه ناکارآمدی جمهوری اسلامی در اداره اقتصادی کشور، گزارشهای بسیاری از افزایش شدید فقر و وضع اقتصادی نامناسب مردم در ایران منتشر شد.