نشریه تخصصی ماریتایم اکسکیوتیو(The Maritime Executive)، که در حوزه صنعت دریانوردی فعال است، در گزارشی نوشت که تحریمهای جدیدی که با مکانیسم ماشه علیه ایران اعمال خواهد شد، بسیار سختگیرانهتر از محدودیتهای فعلی است و کشتیرانی ایران را بهطور جدی تحت تاثیر قرار میدهد.
این نشریه در گزارشی که یکشنبه ۳۰ شهریور منتشر شد، نوشت اگر تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل متحد آنگونه که انتظار میرود پنجم مهرماه بازگردند، ناوگان تجاری شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران (IRISL) و شرکتهای تابعه تحت فشار قرار میگیرند. بهنوشته ماریتایم اکسکیوتیو، این ناوگان ۱۱۵ فروند کشتی در اختیار دارد.
این نشریه افزود همچنین ۳۸ نفتکش غولپیکر (VLCC) متعلق به شرکت ملی نفتکش ایران (NITC) نیز با محدودیتهای جدیدی روبهرو خواهند شد و نفت ایران که در نفتکشهای شناور نگهداری میشود و انتقال کشتیبهکشتی نفت (STS) نیز در معرض خطر بیشتری قرار خواهد گرفت.
شورای امنیت سازمان ملل متحد جمعه ۲۸ شهریور به رد تلاش برای به تعویق انداختن بازگشت تحریمهایی رای داد که در سال ۲۰۱۵ پس از توافق اتمی معروف به برجام به حالت تعلیق درآمد.
این تصمیم، راه را برای اعمال مجدد تحریمها طبق مکانیسم ماشه یا اسنپبک هموار کرده است. امانوئل مکرون، رییسجمهوری فرانسه جمعه ۲۸ شهریور تاکید کرد که بازگشت تحریمها علیه جمهوری اسلامی قطعی است.
رای شورای امنیت سازمان ملل به ادامه روند مکانیسم ماشه با واکنش گسترده مقامهای جمهوری اسلامی مواجه شده است. شورای عالی امنیت ملی از تعلیق همکاری با آژانس خبر داد و شماری از نمایندگان مجلس خواهان خروج از انپیتی و حتی ساخت بمب اتمی شدند.
در حال حاضر جمهوری اسلامی تحت فشار تحریمهای یکجانبه آمریکا و برخی کشورهای غربی قرار دارد، اما بازگشت تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل متحد باعث میشود کشورهایی مانند چین، هند، مالزی و امارات که به بهانه نبودِ مشروعیت بینالمللی همچنان با حکومت ایران تجارت میکنند، ناچار به تبعیت از این تحریمها شوند.
تحریمهای سازمان ملل متحد شامل حوزههای صادرات نفت و گاز، کشتیرانی و بیمه، بانکداری و دسترسی به سیستم مالی بینالمللی و تولید و واردات تسلیحات و فناوریهای حساس میشود.
نشریه ماریتایم اکسکیوتیو در پایان گزارش خود تاکید کرده است که با بازگشت تحریمهای سازمان ملل، ایران با دور تازهای از فشارهای بینالمللی در حوزه انرژی، تجارت و مالی مواجه خواهد شد؛ فشاری که میتواند هم اقتصاد کشور را فلجتر کند و هم پیامدهای سیاسی گستردهای در داخل و خارج داشته باشد.
نشریه گلوبال ترید ریویو نیز ۱۰ شهریور در گزارشی با اشاره به سیاست «فشار حداکثری» دولت ترامپ علیه جمهوری اسلامی نوشت که رییسجمهوری آمریکا وعده داده که صادرات نفت تهران را به صفر برساند. براساس این گزارش، یکسوم تحریمهای آمریکا بخش کشتیرانی ایران را هدف گرفته است.
گلوبال ترید ریویو نوشت کاخ سفید بهطور ویژه بر تضعیف توان «ناوگان سایه» ایران و درآمدهای انرژی آن متمرکز است و یکسوم کل تحریمها کشتیرانی ایران را هدف گرفتهاند. اکنون دامنه تحریمها فراتر از کشتیها رفته و پالایشگاههای چینی و اپراتورهای ذخیره نفت خام را نیز در بر میگیرد.
دیوید تاننباوم، کارشناس اطلاعات دریایی، به این نشریه گفت این رویکرد ادامه راهبردی است که پس از حملات ۷ اکتبر به اسرائیل در دولت جو بایدن دنبال شد؛ یعنی تحریم کشتیها در حالیکه بارگیری روی آب بود و این روش باعث بازگشت کشتیها با محموله یا فروش با تخفیف شدید شد.
تاننباوم گفت خریداران اصلی نفت ایران همچنان پالایشگاههای کوچک چین و هند هستند. انتقال کشتی به کشتی در مالزی نیز ادامه دارد.
او افزود تکنیکهای دور زدن تحریمها پیشرفتهتر شدهاند اما تغییر اساسی در خریداران رخ نداده است.
پیش از این در ۳۰ مرداد، وزارت خزانهداری آمریکا ۱۳ شرکت کشتیرانی و هشت نفتکش مرتبط با جمهوری اسلامی را با هدف مقابله با تلاش تهران برای دور زدن تحریمهای واشینگتن تحریم کرد.
دولت بریتانیا نیز همان روز و در همسویی با ایالات متحده و اتحادیه اروپا، حسین شمخانی، فرزند علی شمخانی، مشاور علی خامنهای و یکی از چهرههای کلیدی در فروش نفت جمهوری اسلامی و روسیه، و شرکتهای وابسته به او را تحریم کرد.
علاوه بر شمخانی، شرکتهای مستقر در دبی متعلق به او، شامل گروه کشتیرانی «ادمیرال» و گروه «میلاووس»، هدف تحریمهای جدید قرار گرفتهاند.
همچنین شرکت «اوشن لئونید اینوستمنتس» که دفتر آن در لندن واقع است، از سوی بریتانیا تحریم شده است. این صندوق سرمایهگذاری در امپراتوری اقتصادی حسین شمخانی نقشی مهم ایفا میکند.