وزیران امور خارجه فرانسه و آلمان در پستهای جداگانهای در شبکه ایکس، ضمن انتشار تصویری از متن نامه سه کشور اروپایی به سازمان ملل درباره آمادگی برای فعال کردن مکانیسم ماشه، بار دیگر تاکید کردند که ایران به هیچ وجه نباید به سلاح هستهای دست یابد.
ژان نوئل بارو وزیر امور خارجه فرانسه، چهارشنبه ۲۲ مرداد در پستی در شبکه ایکس نوشت: «اگر تهران به نقض تعهدات بینالمللی خود ادامه دهد، فرانسه به همراه شرکای آلمانی و بریتانیایی خود، در پایان ماه اوت تحریمهای جهانی تسلیحاتی، محدودیتهای مرتبط با تجهیزات هستهای و محدودیتهای بانکی را که ۱۰ سال پیش لغو شده بود، دوباره اعمال خواهند کرد.»
او افزود: «ما پیشنهاد کردهایم که برای ایجاد فرصت مذاکرات، اجرای این تحریمها بهطور موقت و مشروط تعلیق شود. این پیشنهاد تاکنون از سوی ایران بیپاسخ مانده است.»
یوهان وادفول، وزیر امور خارجه آلمان، نیز چهارشنبه در پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «ایران هرگز نباید به سلاح هستهای دست پیدا کند. ما کاملاً حق داریم از مکانیسم ماشه برای بازگشت فوری تحریمها استفاده کنیم؛ حقی که در نامه اخیر تروئیکای اروپا (E3) به دبیرکل سازمان ملل به روشنی بر آن تاکید شده است.»
او افزود: «ایران این فرصت را دارد که به دیپلماسی بازگردد و همکاری کامل خود با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را از سر بگیرد. تروییکای اروپا اخیراً پیشنهاد داده است که اجرای مکانیسم بازگشت فوری تحریمها تحت شرایط مشخص، برای مدت محدودی به تعویق افتد. اکنون توپ در زمین ایران است.»
وزیران امور خارجه فرانسه، آلمان و بریتانیا سهشنبه ۲۱ مرداد در نامه مشترکی خطاب به آنتونیو گوترش، دبیرکل و نیز شورای امنیت سازمان ملل متحد اعلام کردند که اگر جمهوری اسلامی به تعهدات بینالمللی خود عمل نکند و همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را از سر نگیرد، آمادهاند مکانیسم ماشه را برای بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل متحد علیه جمهوری اسلامی را فعال کنند.
وزیران امور خارجه تروییکای اروپایی موسوم به «E3» در نامه خود به سازمان ملل هشدار دادند در صورت عدم اقدام حکومت ایران، تحریمها بهطور خودکار بازمیگردد.
آنان تاکید کردند برای جلوگیری از این اقدام تا پایان ماه جاری میلادی به تهران مهلت دادهاند.
در این نامه آمده است: «ما روشن کردهایم اگر ایران تا پایان اوت ۲۰۲۵ حاضر به دستیابی به راهحل دیپلماتیک نباشد یا از فرصت تمدید استفاده نکند، E3 آماده فعالسازی مکانیسم بازگشت خودکار تحریمها است.»
این نامه خطاب به آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، و شورای امنیت سازمان ملل نوشته شده و آن را ژان نوئل بارو وزیر امور خارجه فرانسه، یوهان وادفول وزیر امور خارجه آلمان و دیوید لمی وزیر امور خارجه بریتانیا امضا کردهاند.
این اقدام دو ماه پس از حمله آمریکا و اسرائیل به تاسیسات هستهای ایران کمی بیش از دو ماه از فرصت این سه کشور برای فعال کردن مکانیسم ماشه براساس توافق اتمی ۲۰۱۵ معروف به برجام نوشته و ارسال شده است.
وزیران امور خارجه اروپا در نامه خود به سازمان ملل تاکید کردند تمدید محدود مهلت، زمان بیشتری برای دستیابی به توافق هستهای جدید فراهم میکند، در حالی که امکان بازگرداندن تحریمها برای جلوگیری از اشاعه هستهای همچنان محفوظ خواهد ماند.
پس از نشست استانبول در ژوئیه، عباس عراقچی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در گفتوگو با فایننشال تایمز هشدار داد که اروپا «هیچ مبنای حقوقی یا اخلاقی» برای فعال کردن مکانیسم ماشه برای بازگشت تحریمها را ندارد و در صورت اقدام، تهران قدرتهای اروپایی را از مذاکرات آینده کنار خواهد گذاشت.
او تاکید کرد: «مکانیسم بازگشت تحریمها دیگر اهمیت چندانی ندارد.»
مقامات مختلف جمهوری اسلامی در هفتههای گذشته بر این موضوع اصرار کرده بودند که اجرای مکانیسم ماشه بیشتر جنبه روانی دارد.
با این همه وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی در نامهای محرمانه که نسخهای از آن به ایراناینترنشنال رسیده، به وزارتخانهها و شرکتهای بزرگ هشدار داده است که پیامدهای فعالسازی مکانیسم ماشه موجب توقف فروش نفت ایران و وقوع بحرانهای بزرگ اقتصادی و امنیتی و رشد بیکاری و تشدید نارضایتی اجتماعی در کشور میشود.
وزارت اطلاعات در این نامه که دوشنبه ۲۰ مرداد ارسال شده، با اشاره به تحرکات اخیر آمریکا و سه کشور اروپایی، از نهادهای اقتصادی «حساس» خواسته است در برابر سناریوی فعالسازی این سازوکار، آمادگی کامل داشته باشند.
وزیران امور خارجه سه کشور اروپایی در نامه خود تصریح کردند از نظر حقوقی «کاملاً روشن و بدون ابهام» حق بازگرداندن تحریمها را دارند، زیرا جمهوری اسلامی از سال ۲۰۱۹ «عمداً» از تعهدات خود در توافق هستهای عدول کرده است.
تهران اعلام کرده همچنان آماده گفتوگو با دولت ترامپ است.
محمدرضا عارف، معاون اول مسعود پزشکیان، سهشنبه ۲۱ مرداد اعلام کرد جمهوری اسلامی آماده است در «شرایط مناسب»، حتی بهصورت مستقیم با آمریکا مذاکره کند.
عارف گفت: «به طرف مذاکرهکننده اعلام کردیم که حاضریم اعتمادسازی کنیم، اما انگار خود را به خواب زده است. کشور در شرایط متعادل آماده مذاکره است، چرا که مذاکره برای حفظ منافع دو طرف است که نباید موضوعی دیکته شود.»
عراقچی نیز پیشتر گفته جمهوری اسلامی خواستار تضمینهایی از سوی واشینگتن مبنی بر عدم حمله به کشور در جریان مذاکرات آینده و نیز «اقدامات اعتمادساز» از جمله جبران خسارات جنگی از سوی آمریکا است.