کریدور زنگزور با وجود تلاش مسعود پزشکیان برای کوچکنمایی اهمیت آن، همچنان با واکنشهای تند مقامهای جمهوری اسلامی و رسانههای حکومتی در ایران مواجه است. کیهان از موضع پزشکیان انتقاد کرد و محسن رضایی دست به تهدید «ذینفعان» این مسیر زد.
محسن رضایی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت هرگونه تلاش برای انسداد مسیر تجاری و عبوری ایران به روسیه و اروپا از طریق گذرگاه زنگزور، «محکوم به شکست» است.
او بدون اشاره به اقدامات احتمالی جمهوری اسلامی افزود این «خوابی است که به کابوسی برای طراحان آن تبدیل خواهد شد».
کاخ سفید ۱۷ مرداد میزبان الهام علیاف، رییسجمهوری آذربایجان و نیکول پاشینیان، نخستوزیر ارمنستان، برای امضای پیمان صلح بود تا به گفته دونالد ترامپ، دو طرف به تمام درگیریها پایان دهند، تجارت، سفر و روابط دیپلماتیک را آغاز کنند و به حاکمیت و تمامیت ارضی یکدیگر احترام بگذارند.
بر اساس این توافق، نام دالان زنگزور به «مسیر ترانزیتی دونالد ترامپ برای صلح و شکوفایی بینالمللی» تغییر مییابد و آمریکا بهمدت ۹۹ سال آن را اجاره خواهد کرد.
علی باقری کنی، عضو شورای راهبردی روابط خارجی، پیشتر در مصاحبه با صدا و سیما تهدید کرده بود جمهوری اسلامی بهراحتی از موضوع زنگزور نمیگذرد.
انتقاد روزنامه اطلاعات از «نمکنشناسی» آذربایجان و ارمنستان
روزنامه اطلاعات ۲۰ مرداد در یادداشتی نوشت جمهوری اسلامی از «مولفههای قدرت قابل توجه» برخوردار است و در برابر آسیب احتمالی به منافع سیاسی و اقتصادی خود دست روی دست نخواهد گذاشت.
اطلاعات دیدار علیاف و پاشینیان با ترامپ و صحبت از بهرهبرداری دالان زنگزور از سوی یک شرکت آمریکایی را «نگرانکننده» خواند.
به گفته این روزنامه، حضور این شرکت آمریکایی-ارمنی در زنگزور عملا میتواند آمریکاییها را بهطور غیرمستقیم همسایه شمالی ایران کند.
در بخشی از این یادداشت آمده است: «اقدام ارمنستان و بهویژه آذربایجان که همواره باید مرهون کمکهای غیرقابل انکار ایران باشد، نوعی نمکنشناسی به حساب میآید که توجیهی برای آن نمیتوان داشت.»
دالان زنگزور جمهوری آذربایجان را از طریق خاک ارمنستان به منطقه خودمختار نخجوان متصل میکندو مرز مشترک ایران و ارمنستان را از بین میبرد. به همین دلیل، جمهوری اسلامی در ماههای گذشته بهشدت با ساخت چنین کریدوری مخالفت کرده است.
حمله کیهان به کوچکنمایی اهمیت دالان زنگزور
باوجود ابراز خشم برخی مقامهای حکومت نسبت به توافق ۹۹ ساله آمریکا، ارمنستان و آذربایجان درباره کریدور زنگزور، پزشکیان ۱۹ مرداد گفت در مورد اهمیت این مسیر «بزرگنمایی» شده است.
او افزود «همه» خواستههای جمهوری اسلامی در رابطه با این مسیر، مراعات شدهاند.
روزنامه کیهان که زیر نظر نماینده علی خامنهای اداره میشود، ۲۰ مرداد در یادداشتی به این سخنان واکنش نشان داد و نوشت «این نگاه که کریدورها در رابطه با همسایگان، از مسائل جزیی و شاید کماهمیت است»، صحیح نیست.
کیهان تاکید کرد ایجاد کریدور زنگزور زمینهای برای هممرز شدن ایران و اسرائیل در مرزهای شمال، شمالغرب و غرب کشور فراهم خواهد کرد.
به گفته نویسنده یادداشت، این منطقه اکنون به آوردگاه قدرتهای جهانی و برخی تسویه حسابهای آنها، از جمله آمریکا با روسیه و قدرتهای منطقهای، برای بازتعریف یک نظم ژئوپلیتیکی و امنیتی جدید در منطقه تبدیل شده است.
بر اساس این یادداشت، جنگ سه ساله اوکراین باعث «غفلت» روسیه و از دست رفتن حوزههای نفوذش در سوریه پس از سقوط حکومت بشار اسد و همچنین منطقه قفقاز پس از جنگ اخیر قرهباغ شد.
نویسنده یادداشت افزود روسیه بهدلیل تحریمهای غرب درک درستی نسبت به این کریدور و حضور آمریکا و ناتو «بیخ گوش خود» ندارد و به آن بهعنوان جایگزین مسیری برای ارتباط تجاری خود نگاه میکند.
او افزود با تقویت نقش ناتو در قفقاز جنوبی و حضور دائمی آنها در این منطقه، دسترسی به اروپا از طریق دریای سیاه از سوی ترکیه و ناتو مسدود میشود، «رنگینکمانی ضدایرانی» شکل میگیرد و جمهوری اسلامی را در تنگنای امنیتی قرار میدهد.
پزشکیان در سخنان خود تاکید کرده بود چارچوب تمامیت ارضی، بسته نشدن راه ایران به طرف اروپا یا شمال و «همه آنچه در نگاه نظام بوده»، در توافق ارمنستان و آذربایجان دیده شده است و تنها دغدغه این است که «یک شرکت آمریکایی میخواهد این راه را بزند».
عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، نیز ۱۹ مرداد گفت دالان زنگزور دیگر «صرفا یک جاده ترانزیتی» با بهرهبرداری یک شرکت ارمنستانی-آمریکایی است که تحت قوانین ارمنستان به ثبت میرسد.