والاستریت ژورنال در یک گزارش اختصاصی خبر داده است که با محدود شدن تحویل مواد معدنی کلیدی از سوی چین به تولیدکنندگان تجهیزات دفاعی کشورهای غربی، روند تولید تجهیزات از گلوله تا جنگندهها مختل شده است. چین از این مواد معدنی به عنوان اهرم فشاری بر ایالات متحده استفاده میکند.
به گزارش این رسانه، شرکتهای تولیدکننده تجهیزات دفاعی ناگزیر شدهاند برای یافتن ذخایر این مواد حیاتی «جهان را زیر و رو کنند». برخی از مواد مورد نیاز صنایع دفاعی اکنون بیش از پنج برابر از قیمتهای پیش از اعمال محدودیتهای چین معامله میشوند.
یکی از این شرکتها بهتازگی اعلام کرده است که عنصر ساماریوم را که برای تولید موتور جتهای جنگنده ضروری است، به قیمتی ۶۰ برابر قیمت معمول به آنها پیشنهاد دادهاند.
چین در نخستین ماههای آغاز به کار دونالد ترامپ به عنوان رییسجمهوری آمریکا، وقتی تنشهای تجاری میان دو کشور اوج گرفت، کنترل خود بر صادرات عناصر معدنی را تشدید کرد. اگرچه پس از فروکش کردن موقتی تنشها در ماه ژوئن صادرات برخی از مواد معدنی از سر گرفته شد، اما فروش مواد معدنی ضروری برای مقاصد نظامی همچنان تحت کنترل است.
چین حدود ۹۰ درصد از عناصر کمیاب معدنی جهان را تامین میکند و بر تولید بسیاری دیگر از مواد معدنی حیاتی نیز مسلط است.
به گفته مدیران صنایع نظامی و دفاعی، این شرکتها در سالهای گذشته تلاش کردهاند منابع جایگزینی برای این مواد پیدا کنند، اما برخی عناصر آنقدر خاص و نادرند که تولید آنها در غرب صرفه اقتصادی ندارد.
علاوه بر محدودیتهای جدید صادرات عناصر کمیاب، چین از دسامبر گذشته فروش عناصر ژرمانیم، گالیم و آنتیموان به آمریکا را ممنوع کرده است؛ موادی که برای سختکردن گلولهها و مهمات و همچنین تجهیز سربازان به قابلیت دید در شب استفاده میشوند.
به گزار والاستریت ژورنال، برخی شرکتها اکنون هشدار دادهاند که در صورت تأمین نشدن مواد معدنی بیشتر، با کاهش تولید مواجه خواهند شد.
پنتاگون شرکتهای پیمانکار دفاعی را موظف کرده که تا سال ۲۰۲۷ استفاده از آهنرباهای حاوی عناصر کمیاب با منشأ چینی را متوقف کنند. در نتیجه، برخی شرکتها ذخایر بزرگی از آهنربا تهیه کردهاند. با این حال، تامینکنندگان و شرکتهای دفاعی برای بسیاری از مواد معدنی حیاتی دیگر، ذخیرهای کمتر از یک سال ـ و بعضاً تنها چند ماه ـ در اختیار دارند.
والاستریت ژورنال همچنین از اعمال سختگیریهای بیسابقه از سوی چین بر خریدارانی خبر داده که مواد معدنی را برای مصارف غیرنظامی میخرند. ناظران چینی تنها در صورتی این مواد را در اختیارشان میگذارند که اطلاعات حساسی مانند تصاویری خط تولید ارائه کنند.
شرکتهای نظامی هم با درخواستهایی جدید مانند نقشهها و تصاویر محصولات و فهرستی از خریداران مواجه شدهاند. امتناع آنها از ارائه اطلاعات محرمانه، توقف محمولههای مورد نیازشان را به دنبال داشته است.
اخلال در انتقال مواد معدنی از کشورهای دیگر به کارخانههای تولید تسلیحات نظامی
والاستریت ژورنال با اشاره به توقیف یک کشتی حاوی ۵۵ تُن آنتیموانِ استخراج شده از استرالیا از سوی چین، این کشور را در ایجاد اخلال در عملکرد کارخانههای اسلحهسازی غرب «کاملا جدی» ارزیابی میکند.
در این اتفاق که بهار امسال رخ داد یکی از تامینکنندگان دفاعی ایالات متحده تلاش کرده بود کمبود ماده آنتیموان در بازار را از معدنی در استرالیا تامین کند و آن را به یکی از تاسیسات خود در مکزیک بفرستد.
کشتی حامل آنتیموان که به سوی مکزیک میرفت برای بارگیری مجدد در یکی از بندرهای چین متوقف شد و گمرک این کشور هم کل محموله را به مدت سه ماه توقیف کرد.
در نهایت با مداخله کاخ سفید، چین حاضر شد پس از سه ماه محموله را آزاد کند، به این شرط که بهجای مکزیک و ایالات متحده، به استرالیا بازگردانده شود.
وقتی محموله به استرالیا رسید، پلمپ آن شکسته بود. شرکت صاحب محموله آنتیموان در حال بررسی است که آیا محموله دستکاری یا آلوده شده است یا نه.
امتناع چین از پذیرش درخواست آمریکا برای توقف خرید نفت از ایران و روسیه
چین نهتنها با اعمال این محدودیتها بازار صنایع دفاعی و نظامی در اروپا و آمریکا را بهطور جدی تهدید میکند، از سوی دیگر با خرید نفت تحریمشده از جمهوری اسلامی و روسیه با قیمتی پایینتر از قیمتهای رسمی، سهمی بزرگ در تجهیز نظامی این کشورها که رویاروی غرب ایستادهاند، ایفا میکند.
اسکات بِسِنت، وزیر خزانهداری آمریکا بهتازگی اعلام کرد که حین مذاکره تجاری با چین درباره تعرفهها، این کشور را در جریان نارضایتی شدید واشینگتن از ادامه خرید نفتِ جمهوری اسلامی قرار داده و به آنها اعلام کرده است که ادامه این جریان به اعمال تعرفه صد درصدی بر همه کالاهای چینی منجر میشود.
چند روز بعد، وزارت خارجه چین بیانیهای درباره خرید نفت از روسیه و ایران منتشر کرد و گفت: «چین انرژی مورد نیاز خود را به روشهایی که در خدمت منافع ملیاش باشد تامین خواهد کرد.»
این بیانیه به صراحت اعلام میکند که تسلیم درخواست ایالات متحده نخواهد شد و «قاطعانه از حاکمیت، امنیت و منافع توسعهمحور خود» دفاع کرد.
تحلیلگران با کنار هم قرار دادن موضع چین در قبال خرید نفت و عملکرد این کشور در ایجاد محدودیت برای تولیدکنندگان نظامی نتیجه میگیرند که چین در بازی سخت اقتصادی با دولت ترامپ اعتماد به نفس زیادی دارد.