بهرسمیتشناختن کشور فلسطین از سوی کانادا در ماه سپتامبر، با شرط حذف حماس از ساختار سیاسی آتی فلسطین، با واکنش منفی اسرائیل و دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، روبهرو شده است.
اسرائیل این تصمیم را «پاداشی برای حماس» خوانده و آن را تهدیدی برای روند مذاکرات آتشبس در غزه دانسته است. یک مقام ارشد کاخ سفید نیز به نقل از ترامپ اعلام کرد که رییسجمهوری ایالات متحده نیز چنین تصمیمی را نوعی «پاداش به حماس» میداند و با آن مخالف است.
این مقام دولت آمریکا، که به شرط ناشناسماندن با خبرگزاری رویترز گفتوگو کرده، تاکید کرده است: «رییسجمهوری ترامپ باور دارد که اگر کشور فلسطین بهرسمیت شناخته شود، در واقع به گروه حماس پاداش داده شده، و او معتقد نیست که باید به آنها پاداش داد. بنابراین چنین کاری را انجام نخواهد داد.»
او همچنین گفت تمرکز ترامپ بر «رساندن غذا به مردم غزه» است و به پرسش درباره اینکه آیا واشینگتن پیشاپیش از تصمیم اتاوا مطلع بوده یا نه، پاسخی نداد.
این اظهارات در واکنش به اعلام مارک کارنی، نخستوزیر کانادا، مطرح شد که روز چهارشنبه در یک نشست خبری در کنار آنیتا آناند، وزیر خارجه کشورش، گفت دولت کانادا قصد دارد در نشست مجمع عمومی سازمان ملل در سپتامبر، فلسطین را بهعنوان یک کشور مستقل بهرسمیت بشناسد.
کارنی تصریح کرد که این اقدام مشروط به انجام اصلاحات ساختاری در تشکیلات خودگردان فلسطین و برگزاری انتخابات سراسری در سال ۲۰۲۶ است؛ انتخاباتی که حضور گروه حماس در آن ممنوع خواهد بود.
نخستوزیر کانادا با ابراز نگرانی از تضعیف چشمانداز راهحل دوکشوری در پی ادامه جنگ در غزه گفت: «امکان تحقق راهحل دوکشوری در برابر چشمانمان در حال از بین رفتن است.» او افزود: «کانادا همواره متعهد به راهحلی مبتنی بر دو کشور مستقل بوده؛ فلسطینی مستقل، دارای حاکمیت و قابل زیست در کنار اسرائیل، در صلح و امنیت.»
کارنی همچنین تایید کرد که درباره این موضوع با محمود عباس، رییس تشکیلات خودگردان فلسطین، گفتوگو کرده و اقدامات دیپلماتیک بیشتری نیز در دست بررسی است، هرچند جزئیاتی از آن ارائه نداد.
تصمیم اتاوا در شرایطی اعلام میشود که فرانسه نیز وعده داده در ماه سپتامبر کشور فلسطین را بهرسمیت بشناسد و بریتانیا گفته است در صورت عدم توافق اسرائیل با شروطی همچون آتشبس در غزه، چنین اقدامی را در پیش خواهد گرفت.
در مقابل، وزارت خارجه اسرائیل با انتشار بیانیهای در شبکه اجتماعی ایکس، موضع کانادا را بهشدت محکوم کرد و آن را «هدیهای سیاسی به گروه تروریستی حماس» دانست. در این بیانیه آمده است: «تغییر موضع دولت کانادا در این مقطع زمانی پاداشی برای حماس است و به تلاشها برای دستیابی به آتشبس در غزه و ایجاد چارچوبی برای آزادی گروگانها آسیب میزند.»
اسرائیل همچنین اعلام کرده که تصمیم اتاوا را بهطور کامل «رد» میکند و آن را مغایر با مسیر دیپلماتیک جاری برای حل بحران غزه دانسته است.
تنشها میان کشورهای غربی درباره بهرسمیتشناختن کشور فلسطین در حالی افزایش یافته که در ماههای اخیر، فشارهای بینالمللی برای پایان دادن به جنگ در غزه و پیشبرد راهحل سیاسی، شدت گرفته است. در این میان، رویکرد دولت کانادا گامی مهم در صفبندی جدید دیپلماتیک محسوب میشود؛ هرچند مخالفت اسرائیل و متحدانی چون دونالد ترامپ نشان میدهد این مسیر با موانع جدی روبهرو خواهد بود.