دیپلماتهای فرانسه، بریتانیا و آلمان قرار است جمعه سوم مرداد برای نخستین بار پس از حملات آمریکا و اسرائیل به تاسیسات هستهای ایران در خرداد، با تیم مذاکرهکننده ایرانی در استانبول دیدار کنند تا میزان تمایل تهران به توافقی برای جلوگیری از بازگشت تحریمهای سازمان ملل را بسنجند.
خبرگزاری رویترز پنجشنبه دوم مرداد در گزارشی نوشت هدف این نشست بررسی احتمال دستیابی به سازشی دیپلماتیک برای جلوگیری از فعالسازی «مکانیزم ماشه» است؛ سازوکاری که در صورت عدم توافق جدید میتواند به بازگرداندن کامل تحریمهای سازمان ملل علیه ایران منجر شود.
این تحریمها شامل بخشهای نفت، بانک و دفاعی خواهد بود.
دیپلماتهای اروپایی و ایرانی تایید کردهاند که در شرایط کنونی هیچ نشانهای از ازسرگیری گفتوگوهای مستقیم میان تهران و واشینگتن دیده نمیشود، اما اروپاییها تاکید دارند که گفتوگوها باید بهدلیل توقف بازرسیهای آژانس از تاسیسات ایران و نزدیک شدن به ضربالاجل ۲۶ مهر (۱۸ اکتبر) از سر گرفته شود.
در این مذاکرات، کشورهای اروپایی خواستار توضیح درباره محل نگهداری ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای نزدیک به درجه تسلیحاتی هستند که پس از حملات ماه گذشته، محل دقیق آن مشخص نیست.
یوهان وادهفول، وزیر امور خارجه آلمان، پیشتر گفته بود: «ما مصمم هستیم که همه راهحلهای دیپلماتیک را دنبال کنیم.»
در صورت عدم توافق، سه کشور اروپایی هشدار دادهاند که فعالسازی مکانیسم ماشه در دستور کار قرار میگیرد. این روند که به بازگرداندن تحریمهای شورای امنیت منجر میشود، حدود ۳۰ روز زمان میبرد و در صورت اجرا، عملا برجام به پایان میرسد.
با توجه به اینکه روسیه در ماه اکتبر ریاست دورهای شورای امنیت را در اختیار خواهد گرفت، اروپا در تلاش است تا در فاصله کنونی تا پایان اوت، راهحلی سیاسی برای خروج از بنبست بیابد.
رویترز بر اساس گفتههای سه دیپلمات اروپایی، یک دیپلمات منطقهای و یک مقام جمهوری اسلامی، گزارش داده که در نشست استانبول احتمال تمدید مهلت فعالسازی مکانیسم ماشه تا شش ماه به ایران پیشنهاد خواهد شد.
در ازای آن، تهران باید تعهداتی در زمینه همکاری کامل با آژانس، شفافسازی درباره ذخایر اورانیوم، و آمادگی برای گفتوگوهای احتمالی با آمریکا ارائه دهد.
کاظم غریبآبادی، معاون وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، که قرار است در این مذاکرات شرکت کند، در گفتوگو با خبرنگاران در نیویورک تایید کرد که تهران با سفر یک تیم فنی از آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تهران موافقت کرده است.
او درباره پیشنهاد تمدید گفت: «صحبت درباره تمدید هنوز بسیار زود است. ما تقریبا سه ماه تا مهلت ۱۸ اکتبر زمان داریم.»
او هشدار داد که فعالسازی مکانیسم ماشه با «واکنش شدید» تهران مواجه خواهد شد. جمهوری اسلامی پیشتر تهدید کرده بود که در صورت چنین اقدامی از پیمان منع گسترش تسلیحات هستهای (NPT) خارج خواهد شد.
یک مقام دولت ترامپ به رویترز گفت ایالات متحده درباره احتمال بازگشت تحریمها با سه کشور اروپایی «هماهنگ» است، اما جزئیات بیشتری ارائه نکرد.
همزمان، چهار منبع به رویترز گفتهاند که ران درمر، وزیر امور راهبردی اسرائیل، پنجشنبه در پاریس با مقامهای فرانسوی درباره مسائل مختلف از جمله ایران گفتوگو کرده است.