پس از اختصاص سهمیههای جدید واردات نفت از سوی دولت چین، پالایشگاههای مستقل این کشور برداشت نفت خام ایران از مخازن ساحلی و نفتکشهای مستقر در دریا را افزایش دادهاند.
پایگاه خبری بلومبرگ چهارشنبه ۱۲ آذر به نقل از منابع آگاه گزارش داد چندین پالایشگاه در استان شاندونگ طی این هفته از انبارهای گمرکی در بنادر و پالایشگاهها، نفت برداشت کردهاند.
بخش زیادی از این محمولهها پیش از تخصیص سهمیههای جدید خریداری شده بود.
این منابع بهدلیل حساسیت موضوع خواستند نامشان فاش نشود.
بلومبرگ با استناد به دادههای مربوط به ردیابی کشتیها افزود دو نفتکش غولپیکر حامل نفت ایران که پیشتر در نزدیکی سواحل چین متوقف بودند، این هفته محمولههای خود را در دو بندر جداگانه این کشور تخلیه کردند.
بر اساس این گزارش، یکی از این نفتکشها به نام «ایل گپ» با پرچم پاناما، حدود دو میلیون بشکه نفت را در بندر ریزائو در استان شاندونگ در شرق چین تخلیه کرد.
شرکت «خدمات اورسیل شیپ» مستقر در بمبئی بهعنوان مدیر این نفتکش و شرکت «کریستال بلو اسکای» مستقر در جزایر مارشال بهعنوان مالک آن، به درخواست بلومبرگ برای اظهارنظر پاسخی ندادند.
این نفتکش تاکنون از سوی هیچیک از دولتهای غربی تحریم نشده است.
ذخایر نفت خام ایران شناور در دریا
دادههای شرکت کپلر نشان میدهد حجم نفت خام ایران که در نفتکشهای شناور در دریا ذخیره شده، در هفته جاری از ۵۴ میلیون بشکه فراتر رفته و به بالاترین میزان خود طی دو سال و نیم گذشته رسیده است.
بلومبرگ در ادامه گزارش خود نوشت صادرات نفت ایران در ماههای اخیر شتاب گرفته و به بالاترین سطح خود در چند سال گذشته افزایش یافته است.
این در حالی است که چین همچنان بزرگترین خریدار نفت ایران به شمار میرود.
با توجه به محدود بودن تعداد خریداران، جمهوری اسلامی ناچار است نفت ایران را با قیمت پایینتری عرضه کند.
به گزارش بلومبرگ، بخشی از محمولههای نفت سبک ایران موسوم به «ایران لایت» در هفته جاری با تخفیفی حدود هشت تا ۹ دلار برای هر بشکه نسبت به نفت برنت در بازار «تبادلات بینقارهای» عرضه شدهاند. این رقم در ماه اوت چهار دلار بود.
همزمان، تشدید تحریمها علیه روسیه نیز به کاهش بیشتر بهای برخی محمولههای نفتی در بازار جهانی انجامیده است.
نظام سهمیهبندی واردات محمولههای نفتی در چین
پالایشگاههای خصوصی چین، موسوم به «تیپات» یا «قوری»، بخش اصلی واردات نفت خام این کشور از ایران و روسیه را انجام میدهند؛ محمولههایی که بهدلیل قیمت کمتر، برای این پالایشگاهها صرفه اقتصادی بیشتری دارند.
با این حال، این پالایشگاهها در سهماهه پایانی سال جاری میلادی بهدلیل پایان سهمیههای واردات و محدودیتهای ناشی از تحریمها، ناچار به کاهش میزان خرید خود شده بودند.
دولت چین با اجرای نظام سهمیهبندی، حجم واردات نفت از سوی پالایشگاههای غیردولتی را کنترل میکند.
ورتکسا، شرکت تحلیل داده و اطلاعات بازار انرژی، گزارش داد تقاضای کلی تیپاتها احتمالا تا پایان سال ۲۰۲۵ پایین باقی میماند که بخشی از آن به حاشیه سود کم در فرآوری نفت بازمیگردد.
اِما لی، تحلیلگر ارشد بازار چین در ورتکسا، گفت این وضعیت بدان معناست که «نفت خام مشمول تحریم احتمالا همچنان در دریا انباشته خواهد شد».
مقامهای پکن معمولا تنها چارچوب کلی سهمیه سالانه واردات نفت را اعلام میکنند اما جزییات مربوط به مراحل مختلف تخصیص این سهمیهها در طول سال منتشر نمیشوند.
برآورد تحلیلگران حاکی از آن است که در آخرین مرحله تخصیص، حدود ۲۰ پالایشگاه خصوصی در مجموع بین هفت تا هشت میلیون تُن سهمیه دریافت کردهاند.
در سال جاری، بسیاری از پالایشگاههای چینی بهدلیل اعمال مالیاتهای سختگیرانهتر بر خوراکهای جایگزین مانند نفت کوره، سریعتر از معمول سهمیههای واردات خود را مصرف کردهاند.
از سال ۲۰۲۴، دولت چین برای تسهیل برنامهریزی، سهمیه سالانه واردات را بهصورت کامل و از ابتدای سال در اختیار این پالایشگاهها قرار میدهد، اما این شیوه اغلب موجب میشود آنها پیش از پایان سال با کمبود سهمیه روبهرو شوند.