نعیم قاسم، جانشین حسن نصرالله در رهبری حزبالله لبنان، در حالی سکان این گروه را در دست گرفته که حزبالله زیر فشار شدید حملات اسرائیل و تلاش دولت لبنان برای خلعسلاح است. او اکنون برای بازسازی سیاسی-نظامی ویرانههای به جا مانده از این گروه نیابتی جمهوری اسلامی تلاش میکند.
سایت واینت شنبه هشتم آذر با اشاره به حملات سال گذشته اسرائیل به رهبران و فرماندهان و نیز زیرساختهای گروه مسلح حزبالله، نوشت که قاسم بارها گفته است: «حزبالله هرگز سلاحهای خود را کنار نخواهد گذاشت.»
یک مقام لبنانی به این سایت گفت: «قاسم ممکن است چهرهای کمرنگ باشد و مقایسه او با سلفش نصرالله دشوار؛ اما اشتباه نکنید. او مانند میخ زنگزدهای است که در یک بدن زنده فرو رفته. او دیدگاههایی افراطی دارد که حتی از نصرالله نیز فراتر میرود.»
اما حنین غدار، روزنامهنگار سابق شیعه لبنانی که پس از تهدیدهایی از سوی حزبالله به ایالات متحده رفت، درباره انتخاب قاسم به دبیرکلی حزبالله گفت: «این یک انتصاب تصادفی است.»
او افزود: «آنها همیشه قاسم را نادیده میگرفتند. هیچکس او را جدی نمیگرفت، نه در رهبری حزبالله و نه در نهادهای اطلاعاتی که حزبالله را ردیابی میکنند. او یک انتخاب برای دبیرکلی بود چون هیچ شخصیت ارشد دیگری وجود نداشت که بتواند با تایید علی خامنهای و سپاه پاسداران این موقعیت را به دست آورد.»
غدار اضافه کرد: «او همیشه این مقام را میخواست و برنامههایش را پنهان نمیکرد اما نقش امروز او، نمادین است؛ انجام سخنرانی، حضور در شوراهای حزبالله و استفاده از روابطش در تهران برای اطمینان از ادامه جریان پول.»
با این حال، غدار تاکید کرد که قاسم «یک بازیچه خطرناک» محسوب میشود.
تلاش جمهوری اسلامی برای نفوذ دوباره در لبنان
واینت با اشاره به اینکه نمیتوان به طور دقیق گفت دبیرکل جدید حزبالله امروز کجا زندگی میکند، نوشت میتوان حدس زد که همسر، دختر و پسرش جدا از او زندگی میکنند و تنها پس از یک سری اقدامات انحرافی برای دور کردن خبرچینان یا هواپیماهای نظارتی، در یک خانه امن حاضر میشوند.
به نوشته این وبسایت، رهبر حزبالله آموخته است که به هیچکس اعتماد نکند؛ نه در لبنان، نه در میان بازیگران عرب خارجی و نه حتی ایرانیها.
واینت با اشاره به تلاش جمهوری اسلامی برای نفوذ دوباره در لبنان افزود که جوزف عون، رییسجمهوری و نواف سلام، نخستوزیر این کشور، تاکید کردهاند که «هیچ منفذی برای نفوذ ایرانیها وجود ندارد».
این وبسایت اشاره کرد که تام باراک، فرستاده ویژه ایالات متحده، نیز از این تصمیم حمایت میکند.
بر اساس این گزارش، حزبالله تحت رهبری قاسم هنوز در حال تلاش برای بازیابی توانش پس از حملات پیجری اسرائیل است. حملاتی که دهها کشته از حزبالله گرفت و هزاران نفر را مجروح کرد.
روزهای احساس نزدیکی بین اسرائیل و بخش قابل توجهی از شهروندان لبنان
واینت با تاکید بر اینکه عملیات اسرائیل نه تنها حزبالله، بلکه تمام لبنان را به لرزه درآورد، نوشت: «این روزها، روزهای احساس نزدیکی غیرمعمول بین اسرائیل و بخش قابل توجهی از شهروندان لبنان است.»
شمعون، اقتصاددان لبنانی که سالها در یک موسسه دولتی کار کرده است، گفت: «من به اسرائیل احساس نزدیکی بیشتری نسبت به افراد حزبالله دارم. حس قویای در بین مردم لبنان برای نزدیک شدن به اسرائیل وجود دارد. ما قطعا متوجه میشویم که شما به اهداف لبنانی حمله نمیکنید و مراقب هستید که به ارتش لبنان حمله نکنید. به نظر میرسد که شما عمدتا روی اهداف حزبالله تمرکز دارید.»
منتصر، یک دانشگاهی لبنانی، هم در مورد «گفتوگوهای جوانان لبنانی در کافهها» گفت که آنها «جنگ نمیخواهند و حزبالله را به عنوان یک بار خطرناک که نمیتوان از شر آن خلاص شد، میبینند».
یک مورخ هم اشاره کرد: «در ۳۰ سال گذشته، ما این اندازه احساس نزدیکی به اسرائیل نداشتهایم. مردم اینجا درباره روزی صحبت میکنند که شهروندان لبنانی میتوانند از اورشلیم دیدن کنند و به ساحل تلآویو، یافا و عکا برسند.»
غدار اما بر این باور است که لبنان در نقطه بحرانی قرار دارد: «هرگز چنین حمایت گستردهای از گفتوگو با اسرائیل و همچنین تمایل شهروندان برای حرکت به سمت صلح را ندیدهام.»
سردبیر یک روزنامه لبنانی نیز با صراحت گفت: «ذهنیت لبنان یک شبه تغییر کرد. آنچه در طول سال گذشته اتفاق افتاد، به شهروند لبنانی ثابت کرد اسرائیل او را تعقیب نمیکند یا بهدنبال آسیب رساندن به او نیست.»
قاسم، نماینده شخصی خامنهای
واینت نوشت: «حزبالله انگیزه زیادی برای بقا دارد و دبیرکل فعلی بیوقفه تلاش میکند تا این سازمان تروریستی را به شکوه سابقش بازگرداند.»
این سایت به نقل از ژاک نیریا، افسر ارشد سابق اطلاعات نظامی اسرائیل که پژوهشگر مرکز امور خارجه و امنیت اورشلیم است، نوشت: «خامنهای، قاسم را به عنوان نماینده شخصی خود در لبنان منصوب کرده است. قاسم توانست حزبالله را احیا کند، جوانان شیعه را جذب کند، آنها را آموزش دهد و مسیرهای جدیدی را باز کند. حتی اگر او کاریزما نداشته باشد، پیشنهاد میکنم او را دست کم نگیرید.»
او در ارزیابی خود به ارسال موشک و یک میلیارد دلار پول برای حزبالله از طریق جمهوری اسلامی، و نیز افتتاح کارخانههای تولید پهپاد و موشک اشاره کرد و گفت پولی که در اختیار این گروه است، انگیزه اصلی برای جذب نیرو به شمار میرود.
نیریا افزود: «اگر یک سرباز در ارتش لبنان، چه مجرد و چه متأهل و دارای فرزند، ماهانه حدود ۲۵۰ دلار حقوق میگیرد، حقوق حزبالله تقریبا ۱۰ برابر بیشتر است؛ حدود دو هزار تا دو هزار و ۵۰۰ دلار در ماه.»
واینت اشاره کرد که بخش بزرگی از بودجه این گروه از پول جمهوری اسلامی تامین میشود و بخش دیگر آن از صنعت قاچاق مواد مخدر از لبنان به آمریکای جنوبی (تحت حمایت حزبالله)، بهدست میآید.
در این میان، حزبالله همچنین یک صندوق وام بدون بهره به نام «القرض الحسن» را اداره میکند که ۳۶ شعبه در سراسر لبنان دارد که به گفته نیریا، «آشکارا دولت را نادیده میگیرد».
بر اساس این گزارش، از دیدگاه قاسم و بهطور کلی، برای حزبالله، انگار دولت لبنان وجود ندارد.
واینت در گزارش خود همچنین به نقش پشت پرده نبیه بری، رهبر جنبش امل و نیز رییس پارلمان لبنان، به سود حزبالله، اشاره کرد و نوشت: «ارتباطات او با ایران قابل مشاهده نیست اما وجود دارد. او بهطور قطع از آن دسته سیاستمدارانی است که در پشت صحنه نقش بازی میکند و نفوذش بسیار زیاد است.»
چالش کنونی جوزف عون
در گزارش واینت در مورد تلاش دولت لبنان برای به دست آوردن کنترل نظامی این کشور به نقل از یک منبع آگاه اسرائیلی آمده است: «مشکل این است که آنها پس از سالها که حزبالله امور امنیتی را اداره میکرد و به همراه یونیفل (نیروی حافظ صلح سازمان ملل)، فرماندهی علیه اسرائیل را بر عهده داشت، هیچ قدرت واقعیای ندارند.»
به گفته این سایت، چالش کنونی رییسجمهوری لبنان، این است که با وجود مانعتراشیهای حزبالله، چگونه ذخایر عظیم سلاح این گروه را جمعآوری، انبارها و مخفیگاههای آنها را نابود و پایگاههای آموزشیشان را تعطیل کند.
غدار گفت: «امروزه در لبنان، در مورد موضوع خلع سلاح، اجماع وجود دارد اما مهم است که با دقت پیش برویم تا این مبارزه به یک جنگ داخلی میان ارتش، حزبالله و غیرنظامیان در داخل لبنان تبدیل نشود.»
حدود دو هفته پیش، قاسم در نامهای سرگشاده گفت: «حزبالله حق کامل مقاومت در برابر عملیات جمعآوری سلاح دولت را دارد.»
او به عون هشدار داد که «با اسرائیل وارد مذاکره نشود».
پس از آن، رییسجمهوری و نخستوزیر لبنان، به ایالات متحده، عربستان سعودی و فرانسه گفتند که نمیتوانند بدون کمک خارجی، خلع سلاح حزبالله را مدیریت کنند.
به نوشته واینت، محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، به طور خلاصه پاسخ داده است: «اینها مشکلات شما هستند.»
ایالات متحده نیز بهطور تلویحی اعلام کرده که ترجیح میدهد نیات رییسجمهوری جدید سوریه را بررسی کند و کاخ الیزه نیز علاقه کمی به موضوع نشان داده است.