در بحبوحه یکی از شدیدترین تنشهای سیاسی میان توکیو و پکن، سانائه تاکایچی، نخستوزیر ژاپن، با دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا گفتوگو کرد. ساعاتی پیش از این تماس تلفنی، رییسجمهوری چین در تماس با ترامپ «بازگشت تایوان به چین» را «بخشی از چشمانداز پکن برای نظم جهانی» خوانده بود.
همزمان با این تحولات، چو جونگتای، نخستوزیر تایوان، در واکنش به اظهارات روز دوشنبه رییسجمهوری چین، بر استقلال تایوان و برخورداری آن از حاکمیت تاکید کرد و گفت واضح است که «بازگشت به چین» برای «۲۳ میلیون شهروند تایوانی هیچ معنایی ندارد.»
تاکنون جزئیات دقیقی از گفتوگوی ترامپ و تاکایچی درباره تنش میان ژاپن و چین بر سر الحاق تایوان منتشر نشده است.
تاکایچی پس از این گفتوگو که در شامگاه دوشنبه سوم آذر به وقت شرق آمریکا انجام شد، به خبرنگاران گفت: «رییسجمهوری ترامپ درباره وضعیت کنونی روابط آمریکا و چین توضیحات مختصری ارائه کرد.»
او پرسشهای بیشتر خبرنگاران در این باره را بدون پاسخ گذاشت و تاکید ترامپ «بر دوستی نزدیک» با خود را برجسته کرد.
تاکایچی گفت: «رییسجمهوری ترامپ اشاره کرد که از تماس من در هر زمانی خوشحال خواهد شد.»
کاخ سفید به درخواست رویترز برای اظهار نظر درباره این تماس واکنش نشان نداد.
حدود سه هفته پیش، تاکایچی، نخستوزیر ژاپن، در پارلمان این کشور گفت که حمله احتمالی چین به تایوان، ممکن است با واکنش نظامی ژاپن روبهرو شود.
پس از آن، طرح ژاپن برای استقرار واحد موشکی جدید در جزیره یونگونیا، نزدیکترین نقطه این کشور به تایوان، بر تنشها افزود.
چین این اقدام را «تحریکآمیز و تلاشی از سوی نیروهای راستگرای ژاپن برای افزایش تنش و رویارویی نظامی در منطقه» توصیف کرده است.
چین، تایوان را بخشی از قلمرو خود میداند و امکان استفاده از گزینه نظامی برای تسلط بر آن را رد نکرده است. دولت تایوان ادعای پکن را رد میکند و میگوید تنها مردم تایوان میتوانند آینده خود را تعیین کنند.
در نظام حکمرانی تایوان، نخستوزیر مسئول اداره اجرایی، برنامهریزی و امور غیرنظامی و عملیاتی دولت است. رییسجمهوری نیز امور دفاعی و روابط خارجی را بر عهده دارد.
با وجود برخورداری تایوان از یک سیستم حاکمیتی، چین مدل «یک کشور، دو نظام» را برای تایوان پیشنهاد کرده است. هیچیک از احزاب اصلی سیاسی تایوان از این پیشنهاد حمایت نمیکنند و رییسجمهوری تایوان نیز آن را رد کرده است.
تایپه بارها پکن را به تلاش برای تحریف میراث جنگ جهانی دوم متهم کرده است. تایوان در پایان این جنگ به «دولت جمهوری چین» سپرده شد، اما وضعیت نهایی مالکیت تایوان در معاهده سنفرانسیسکو بهصراحت روشن نشد.
در سال ۱۹۴۹ دولت جمهوری چین به دست حامیان «جمهوری خلق چین» شکست خورد و اعضای «دولت جمهوری چین» به تایوان گریختند.
از آن زمان تا کنون دولت مستقر در تایوان ادعا میکند که جمهوری خلق چین هرگز بر تایوان حاکمیت نداشته و وضعیت تایوان باید بر اساس اصل تعیین سرنوشت بهدست مردم روشن شود.
فرانسوا وو، معاون وزیر امور خارجه تایوان، دوشنبه در تایپه به نمایندگان پارلمان تایوان گفت که ژاپن بهعنوان یک کشور مستقل حق دارد برای حفاظت از امنیت سرزمینی خود اقدام کند.
او افزود: «تقویت تاسیسات نظامی مرتبط از سوی ژاپن بهطور بنیادی به حفظ امنیت در تنگه تایوان کمک میکند. بنابراین، این اقدام به نفع تایوان است، زیرا ژاپن هیچ ادعای ارضی یا خصومتی نسبت به ما ندارد.»
در اواسط ماه جاری میلادی، وزارت دفاع چین هشدار داد که اگر ژاپن برای مداخله در مساله تایوان از زور استفاده کند، با «یک شکست خردکننده» روبهرو خواهد شد.
نیروی موشکی ارتش آزادیبخش خلق چین یکشنبه دوم آذر ویدیویی با عنوان «اگر امروز جنگ آغاز شود، این پاسخ من است» منتشر کرد که در آن تصاویری از موشکهای بالستیک قارهپیما با قابلیت حمل کلاهک هستهای و سربازانی که سلاحهای خود را آماده میکنند، نمایش داده شده بود.
ناوگان دریای شمال نیروی دریایی چین نیز در ویدیویی دیگر شلیک موشک از کشتیها و هواپیماها و انفجارهای شدید ناشی از اصابت آنها به اهداف را به نمایش گذاشت. ترانه این ویدیو «دشمن» را به «نابودی» تهدید میکند.