در ادامه نگرانیها از نقض حقوق شغلی پرستاران در ایران، رییس سازمان نظام پرستاری با استناد به برخی گزارشها اعلام کرد شماری از مراکز درمانی خصوصی برای استخدام پرستاران از آنها تعهد میگیرند که ازدواج نکنند یا فرزندآوری نداشته باشند.
احمد نجاتیان یکشنبه ۲۵ آبان در مصاحبه با خبرگزاری «خانه ملت»، وابسته به مجلس شورای اسلامی، گرفتن تعهد از پرستاران برای محدود کردن ازدواج یا فرزندآوری را «غیرقانونی و غیراخلاقی» خواند و تاکید کرد باید با این موضوع برخورد شود.
او گفت: «حدود ۷۰ درصد پرستاران کشور را زنان تشکیل میدهند و اغلب آنها در سن باروری هستند و این افراد حق دارند ازدواج کنند، مادر شوند و از مزایای قانونی خود بهرهمند شوند.»
نجاتیان مشکل اصلی در این میان را کمبود نیروی جایگزین در دوران مرخصی زایمان دانست و افزود: «همین مساله باعث میشود فشار کاری زیادی بر سایر پرستاران وارد شود. در برخی بیمارستانها تا ۳۰ درصد نیروها همزمان در حال استفاده از مرخصی زایمان هستند و این کمبود، وضعیت را دشوارتر میکند.»
موضوع تعهد گرفتن از پرستاران برای بچهدار نشدن در حالی مطرح میشود که مقامهای جمهوری اسلامی، از جمله علی خامنهای و مسئولان وزارت بهداشت، در سالهای گذشته بارها ایرانیان را به فرزندآوری تشویق کردهاند.
با این حال، آمارها نشان میدهد این سیاست با شکست مواجه شده است.
نجاتیان در بخش دیگری از مصاحبه خود، با اشاره به شرایط کاری پرستاران باردار گفت بهدلیل ماهیت پرخطر برخی بخشهای درمانی مانند آیسییو، اتاق عمل و بخشهای دارای اشعه یا عفونت، پرستاران معمولا از محیطهای بالینی دور و به واحدهای اداری منتقل میشوند.
بهگفته او، این جابهجایی «اقدامی طبیعی و لازم» است، اما وقتی نیروی جایگزین برای آنان تامین نشود، فشار مضاعفی بر سیستم درمان وارد میآید.
رییس سازمان نظام پرستاری در پایان تاکید کرد: «دولت باید سازوکاری طراحی کند تا در صورت استفاده پرستار از مرخصی زایمان، امکان جذب نیروی جایگزین بهصورت موقت فراهم شود، زیرا نبود حتی یک پرستار در محیطهای درمانی میتواند فشار زیادی به سایر همکاران وارد کند.»
پرستاران در سالهای اخیر بارها نسبت به وضعیت معیشتی، فشار کاری، قراردادهای غیرشفاف، نبود امنیت شغلی، سیاستهای تبعیضآمیز و فشار کاری ناشی از کمبود نیرو اعتراض کردهاند.
قاسم ابوطالبی، رییس شورای عالی نظام پرستاری کشور، ۳۰ مهر از کمبود ۱۶۵ هزار پرستار در ایران خبر داد و گفت: «نسبت پرستار به تخت بیمارستانی در ایران ۰.۹ است، در حالی که قرار بود تا پایان برنامه ششم این رقم به ۱.۸ برسد.»
در چنین شرایطی، پرستاران از یکسو زیر بار کمبود نیرو، فشار کاری و قراردادهای ناامن فرسوده میشوند و از سوی دیگر، برخی مراکز درمانی استخدام آنها را مشروط به تعهدی میکنند که طبق آن، حق ازدواج و فرزندآوری از آنان سلب میشود.