آمریکا با اعزام ناو هواپیمابر «جرالد فورد» به منطقه کارائیب وارد مرحله تازهای از تقابل نظامی با ونزوئلا شد. پنتاگون اعزام بزرگترین و جدیدترین ناو هواپیمابر جهان به این منطقه را «عملیاتی علیه قاچاق مواد مخدر و سازمانهای جنایتکار فراملی» توصیف کرد.
بهگزارش رویترز، مقامهای آمریکایی سهشنبه ۲۰ آبان اعلام کردند ناو «جرالد فورد» بههمراه ناوگروه پشتیبانی خود وارد آبهای کارائیب شده است.
این ناو که سال ۲۰۱۷ به خدمت نیروی دریایی آمریکا درآمد، جدیدترین و بزرگترین ناو هواپیمابر جهان است و بیش از پنج هزار ملوان در آن خدمت میکنند.
دولت دونالد ترامپ ماه گذشته دستور اعزام این ناو را صادر کرد تا به مجموعهای از هشت ناو جنگی، یک زیردریایی اتمی و جنگندههای اف-۳۵ در منطقه بپیوندد.
پنتاگون در بیانیهای اعلام کرد استقرار این ناو بهمنظور مقابله با شبکههای قاچاق مواد مخدر و تضعیف سازمانهای جنایتکار انجام میشود.
با این حال، تحلیلگران به رویترز گفتند هدف اصلی، افزایش فشار نظامی و سیاسی بر دولت نیکلاس مادورو، رییسجمهوری ونزوئلاست.
مادورو که از سال ۲۰۱۳ قدرت را در دست دارد، بارها گفته است تجمع نیروهای آمریکایی در نزدیکی مرزهای کشورش تلاشی برای سرنگونی اوست.
او در واکنش به اعزام ناو فورد هشدار داده بود که اگر آمریکا به خاک ونزوئلا حمله کند، «میلیونها مرد و زن مسلح با تفنگ از کشور دفاع خواهند کرد».
بر اساس این گزارش، ایالات متحده در ماه اوت جایزه اطلاعات منجر به بازداشت مادورو را دو برابر کرد و به ۵۰ میلیون دلار رساند. واشینگتن او را به ارتباط با شبکههای قاچاق مواد مخدر متهم کرده است، اتهامی که مادورو آن را رد میکند.
ارتش آمریکا در سه ماه گذشته دستکم ۱۹ بار به شناورهای مظنون به قاچاق مواد مخدر در کارائیب و سواحل اقیانوس آرام حمله کرده است. در نتیجه این حملات بیش از ۷۰ نفر کشته شدهاند.
آمریکا ادعا میکند این افراد به باندهای مواد مخدر تعلق داشتند و در زمینه قاچاق مواد مخدر فعال بودند.
عملیاتِ در سایه و پایگاههای احیاشده
بهنوشته رویترز، تحقیقات تصویری این خبرگزاری نشان میدهد ارتش آمریکا در حال بازسازی یکی از پایگاههای دریایی دوران جنگ سرد در منطقه کارائیب است. این اقدام از برنامهریزی برای عملیاتهای طولانیمدت احتمالی در داخل ونزوئلا حکایت دارد.
ناو فورد که با راکتور هستهای کار میکند، ظرفیت حمل بیش از ۷۵ هواپیمای نظامی از جمله جنگندههای اف-۱۸ و هواپیماهای هشدار زودهنگام ای-۲ هاوکی را دارد. این ناو به رادارهای پیشرفته کنترل ترافیک هوایی و ناوبری نیز مجهز است.
کشتیهای همراه آن، شامل رزمناو نورماندی و چند ناوشکن کلاس آرلی برک، توانایی اجرای عملیات ضد هوایی، ضد سطحی و ضد زیردریایی دارند.
بهگزارش رویترز، حضور ناو فورد در منطقه بیش از آنکه اقدامی فنی در مبارزه با قاچاق تلقی شود، نشانهای از آمادگی نظامی کامل واشینگتن برای مقابله با کاراکاس به شمار میآید.
در همین حال، تنشها میان آمریکا و کلمبیا، همسایه ونزوئلا، نیز شدت گرفته است. رویترز نوشت، ترامپ، رییسجمهوری کلمبیا را «رهبر مواد مخدر غیرقانونی» خواند و تحریمهایی علیه او اعمال کرد.
رییسجمهوری کلمبیا نیز ایالات متحده را به «قتل» در حملات نظامی اخیر متهم کرده است.
آمادهسازی ونزوئلا برای جنگ چریکی و هرجومرج در صورت حمله آمریکا
همزمان با استقرار نیروهای آمریکایی در کارائیب، ونزوئلا نیز در حال آمادهسازی برای مقابله احتمالی است.
رویترز اسنادی را مشاهده کرده است که نشان میدهد دولت مادورو با استفاده از تجهیزات روسی قدیمی و تاکتیکهای چریکی، در حال طراحی طرحی موسوم به «مقاومت طولانیمدت» است تا در صورت حمله، کشور را به میدان جنگ فرسایشی و نامنظم تبدیل کند.
این اسناد حاکی از آن است که ارتش ونزوئلا قصد دارد در بیش از ۲۸۰ نقطه از کشور یگانهای کوچک نظامی را برای انجام عملیات خرابکارانه مستقر کند.
به گفته منابع مطلع، دولت همزمان در حال آمادهسازی طرحی دیگر با عنوان «آنارشیسازی» است.
هدف این برنامه با استفاده از نیروهای امنیتی و هواداران مسلح حزب حاکم، ایجاد هرجومرج در شهرها و ناممکن ساختن اداره کشور برای نیروهای خارجی است.
یکی از منابع نزدیک به دولت به رویترز گفت: «در جنگ متعارف، حتی دو ساعت هم دوام نمیآوریم، اما هدف ما کشاندن دشمن به آشوب و درگیری طولانی است.»
در حالی که مقامهای رسمی تهدید نظامی آمریکا را «بیاهمیت» جلوه میدهند، نیروهای نظامی در سراسر کشور در رزمایشهایی موسوم به «دفاع از میهن» شرکت کردهاند.
یوسدادو کابیو، وزیر کشور ونزوئلا، در تلویزیون دولتی گفت: «آنها فکر میکنند با بمباران همهچیز تمام میشود».
ولادیمیر پادرینو، وزیر دفاع ونزوئلا، نیز اعلام کرد: «ما آمادهایم. جنگ نمیخواهیم، اما تجاوز با وحدت ملی پاسخ داده خواهد شد.»
با این حال، وضعیت داخلی ارتش ونزوئلا بحرانی است. شش منبع آگاه از وضعیت نظامی این کشور به رویترز گفتند ارتش از فقدان آموزش، دستمزد پایین و فرسودگی تجهیزات رنج میبرد.
طبق آمار رسمی، یک سرباز ونزوئلایی حدود ۱۰۰ دلار در ماه درآمد دارد، در حالی که هزینه حداقل سبد غذایی بیش از ۵۰۰ دلار است. به گفته منابع، در صورت حمله خارجی این شرایط ممکن است به فرار گسترده نیروها منجر شود.
رویترز در ادامه نوشت که مادورو با تکرار سیاستهای هوگو چاوز، برای حفظ وفاداری ارتش، فرماندهان را در سمتهای دولتی و شرکتهای دولتی منصوب کرده است.
با وجود گزارشهای بینالمللی از تخلف در انتخابات ۲۰۲۴، فرماندهان ارشد ارتش از پیروزی او حمایت کردند.
دولت ادعا میکند هشت میلیون شهروند در گروههای شبهنظامی برای دفاع از کشور آموزش دیدهاند، اما منابع امنیتی میگویند در عمل تنها پنج تا هفت هزار نفر از نیروهای اطلاعاتی، شبهنظامیان و هواداران حزب حاکم در صورت حمله مشارکت خواهند داشت. در مقابل، حدود ۶۰ هزار سرباز ارتش و گارد ملی برای جنگ چریکی آماده شدهاند.
تجهیزات قدیمی، وابستگی به روسیه
در گزارش رویترز آمده است که بخش بزرگی از تجهیزات نظامی ونزوئلا ساخت روسیه و متعلق به دهههای گذشته است.
این کشور در دهه ۲۰۰۰ حدود ۲۰ جنگنده سوخو از مسکو خریداری کرد، اما منابع نظامی میگویند این هواپیماها در برابر بمبافکنهای پیشرفته آمریکا توان مقابله ندارند. بالگردها، تانکها و موشکهای دوشپرتاب نیز فرسودهاند.
روسیه بهتازگی برای کمک فنی به ونزوئلا اعلام آمادگی کرد. مادورو از مسکو خواسته جنگندههای سوخو را تعمیر و سامانههای راداری و موشکی را بهروزرسانی کند.
بنا بر این گزارش، اسناد نظامی منتشرشده از سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۲ نشان میدهد دولت ونزوئلا سالهاست بر آمادگی برای مقابله با «تهاجم امپریالیستی» تمرکز دارد.
در یکی از اسناد، دستورالعمل دقیق استفاده از سلاحهای سبک، نارنجکانداز و روشهای جهتیابی با خورشید و ستارگان برای نیروهای متحرک توضیح داده شده است.
در همین حال، گروههای مخالف، نهادهای بینالمللی و دولتهای منطقهای، ارتش و دولت مادورو را به همکاری با شبکههای قاچاق مواد مخدر متهم کردهاند، بهویژه در غرب کشور، جایی که گروههای چریکی کلمبیایی فعالاند. دولت این اتهامها را رد میکند و میگوید در حال مبارزه با قاچاقچیان مواد مخدر کلمبیایی است.