محمد مالجو، اقتصاددان منتقد جمهوری اسلامی، اعلام کرد پس از «سه نوبت بازجویی طولانی در اطلاعات سپاه پاسداران»، دیگر به احضارها پاسخ نخواهد داد. همزمان حدود ۹۰۰ نفر در بیانیهای خواستار آزادی سه اقتصاددان و پژوهشگر منتقد جمهوری اسلامی شدند.
مالجو شنبه ۱۷ آبان در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که ماموران امنیتی خانهاش را نزدیک به سه ساعت تفتیش کرده و وسایل دیجیتال و تعدادی از کتابهایش را ضبط کرده و با خود بردند.
او افزوده که پس از این بازرسی، سه بار به دفتر پیگیری و نظارت اطلاعات سپاه پاسداران احضار شده و ساعاتی طولانی در معرض پرسشهایی خارج از ضوابط قضایی قرار گرفته است.
مالجو بدون اشاره به جزییات بازجوییها و مدت زمان آنها اضافه کرد که «فشارها و خستگی ذهنی و جسمی» ناشی از این بازجوییها موجب شده است که نتواند در احضارهای بعدی حضور یابد و از روز ۱۷ آبان تنها به مقام قضایی پاسخ خواهد داد.
ماموران اطلاعات سپاه پاسداران منزل مالجو را دوشنبه ۱۴ آبان بازرسی کرده و خود او را نیز احضار کردند.
همزمان شیرین کریمی، مترجم و پژوهشگر، پرویز صداقت، اقتصاددان و سردبیر نشریه «نقد اقتصاد سیاسی» و مهسا اسداللهنژاد، جامعهشناس و پژوهشگر، در تهران بازداشت شدند.
ماموران همچنین منزل هیمن رحیمینژاد، مترجم و پژوهشگر، را بازرسی کرده و لپتاپ، تلفن همراه و تعدادی از کتابهای او را هم ضبط کردند.
آنها به رحیمینژاد گفتند که باید «برای پیگیری موضوع به محل تعیینشده مراجعه کند.» تاکنون خبر دیگری در مورد او منتشر نشده است.
بیانیه ۹۰۰ امضایی در محکومیت سرکوب و بازداشت پژوهشگران مستقل و چپگرا
حدود ۹۰۰ نفر از فعالان فرهنگی، مدنی، و سیاسی در داخل و خارج از ایران با امضای بیانیهای اعلام کردند که تنها راه حفظ پویایی جامعه، «یکصدایی در مقابله با سرکوب اندیشه و بیان است.»
آنها در این بیانیه که شنبه ۱۷ آبان در کانال تلگرامی اتحادیه آزاد کارگران ایران منتشر شد، ضمن محکوم کردن موج بازداشت، احضار و ارعاب پژوهشگران اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی آن را «اقدامات نخ نما» از سوی حکومت دانستند.
امضاکنندگان بیانیه، بازداشتشدگان و احضارشدگان را پژوهشگرانی دانستند که «وجه مشترکشان توجه به اقشار ضعیف بود، و قلمشان - یگانه سلاحشان- تنها به بهبود زندگی آنان متعهد بود.»
در این بیانیه آمده است: «هر بار که جامعهپژوهان کوشیدهاند با تحلیل و گفتوگو، راهی برای فهم وضعیت خود و جامعه بیابند، پاسخ آن نه شنیدن و همراهی، بلکه زندان، تهدید و سکوت اجباری بوده است.»
امضاکنندگان بیانیه بازداشتهای اخیر را ادامه همان روند دانستند که هدفش، «خاموشکردن صداهای منتقد، حذف نگاههای مستقل و به حاشیه راندن اندیشههایی است که بر عدالت، آگاهی و حقیقت پافشاری میکنند.»
آنها با تاکید بر این نکته که تاریخ نشان داده است که نمیتوان فکر را در بند کشید، افزودند: «در شرایطی که جامعه درگیر بحرانهای پیاپی، بیعدالتی و نابرابری است، سرکوب اندیشه و تحلیل، به معنای تکرار بنبستها و انکار آگاهی جمعی است.»
بیانیه تاکید میکند: «جامعه مدنی و نیروهای اجتماعی ما دیگر در آن شرایطی نیستند که چنین تهاجمی را تاب آورند، برعکس، این تهاجمها به توجه بیشتر به گفتمانی منجر خواهد شد که عدالت و آزادی را در گروی همدیگر میداند.»
هراس حکومت از توانیابی جامعه
بازداشت چهار اقتصاددان و پژوهشگر در روزهای گذشته واکنشها و انتقادهای زیادی بهدنبال داشته است.
از جمله حدود ۳۰۰ فعال سیاسی و مدنی در بیانیهای با محکوم کردن بازداشتهای روزهای اخیر نوشتند در وضعیتی که بحران کارآیی در عرصه داخلی و خارجی به اوج رسیده و با درگیریهای درونی بر سر آینده نظام ترکیب شده، نگرانی اصلی حکومت «توانیابی جامعه به لحاظ فکر و تشکل است.»
۱۷۰ نفر از فعالان فرهنگی، اجتماعی و سیاسی در داخل و خارج از ایران هم در بیانیهای دیگر که جمعه ۱۶ آبان منتشر شد بازداشت «نویسندگان و فعالان فرهنگی و اجتماعی چپ» را محکوم و اعلام کردند که این اقدام باعث زنده شدن دوباره «خاطره چپستیزی تاریخی جمهوری اسلامی» شده است.
سازمان قلم (پن) آمریکا هم چهارشنبه ۱۴ آبان با اشاره به بازداشتهای اخیر، سرکوب آزادی بیان از سوی حکومت ایران را به شدت محکوم کرد و خواستار آزادی فوری بازداشتشدگان شد.