خبرگزاری رویترز بهنقل از منابع آگاه گزارش داد که دولت دونالد ترامپ در حال بررسی درخواست عربستان سعودی برای خرید ۴۸ جنگنده پیشرفته اف-۳۵ است؛ معاملهای چند میلیارد دلاری که پس از عبور از یکی از موانع کلیدی در پنتاگون، به مرحلهای تازه رسیده است.
این خبر همزمان با سفر محمد بنسلمان، ولیعهد عربستان سعودی به واشینگتن منتشر شده است.
رویترز در گزارش خود افزود فروش احتمالی این جنگندهها میتواند تغییری چشمگیر در سیاستهای ایالات متحده و همچنین توازن نظامی خاورمیانه ایجاد کند و آزمونی برای سیاست دیرینه واشینگتن در حفظ «برتری نظامی کیفی اسرائیل» باشد.
دو مقام آمریکایی، که نامشان اعلام نشده به رویترز گفتند: «پنتاگون ماههاست روی این معامله کار میکند و اکنون پرونده به سطح وزیر دفاع رسیده است. هنوز تصمیم نهایی گرفته نشده و مراحل دیگری از جمله تایید در سطح کابینه، امضای نهایی ترامپ و اطلاعرسانی رسمی به کنگره باقی مانده است.»
پنتاگون، کاخ سفید و وزارت امور خارجه هنوز واکنشی رسمی به این خبر نشان ندادهاند. شرکت لاکهید مارتین، سازنده جنگندههای اف-۳۵، در بیانیهای گفت فروش این نوع تجهیزات تنها از طریق معاملات دولت با دولت انجام میشود و بهتر است در این مورد دولت آمریکا پاسخ دهد.
بر اساس قوانین ایالات متحده، فروش سلاحهای پیشرفته به کشورهای خاورمیانه باید بهگونهای انجام گیرد که اسرائیل همواره از برتری کیفی نظامی برخوردار بماند. در حال حاضر، اسرائیل تنها کشور منطقه است که جنگندههای اف-۳۵ در اختیار دارد و چندین اسکادران از آن را فعال کرده است.
بهنوشته رویترز عربستان سعودی، بزرگترین خریدار تسلیحات آمریکایی، مدتهاست به دنبال خرید این جنگندههاست تا نیروی هوایی خود را نوسازی و با تهدیدهای منطقهای، بهویژه از سوی ایران، مقابله کند. ناوگان فعلی عربستان شامل اف-۱۵های ساخت بوئینگ و تایفون و تورنادوهای اروپایی است.
منابع آگاه به رویترز گفتند که درخواست جدید ریاض برای خرید دو اسکادران اف-۳۵ با تمایل دولت ترامپ برای گسترش همکاریهای دفاعی با عربستان همزمان شده است.
این در حالی است که دولت بایدن پیشتر نیز فروش احتمالی اف-۳۵ به عربستان را در چارچوب توافقی گستردهتر بررسی کرده بود؛ توافقی که قرار بود شامل عادیسازی روابط ریاض با اسرائیل نیز باشد، اما آن تلاشها به نتیجه نرسید.
ترامپ از زمان بازگشت به قدرت، فروش تسلیحات به عربستان را یکی از اولویتهای اصلی سیاست خارجی خود قرار داده است. در ماه مه، ایالات متحده با فروش بستهای تسلیحاتی به ارزش نزدیک به ۱۴۲ میلیارد دلار به عربستان موافقت کرد؛ توافقی که کاخ سفید آن را «بزرگترین همکاری دفاعی تاریخ آمریکا» توصیف کرد.
با این حال، احتمال فروش اف-۳۵ همچنان ممکن است با مقاومت کنگره روبهرو شود. قانونگذاران آمریکایی پیشتر پس از قتل جمال خاشقجی، روزنامهنگار منتقد سعودی در سال ۲۰۱۸، درباره معاملات تسلیحاتی با عربستان ابراز تردید کرده بودند و برخی از آنها هنوز نسبت به تعمیق روابط نظامی واشینگتن با ریاض بدبین هستند.
این فروش در عین حال با چشمانداز ۲۰۳۰ محمد بنسلمان همراستا است؛ برنامهای که هدف آن تبدیل عربستان به یک قدرت اقتصادی و نظامی مدرن است. عربستان در سالهای اخیر در پی تنوعبخشی به شرکای دفاعی خود بوده، اما همچنان بر روابط امنیتی چند دههایاش با ایالات متحده تکیه دارد.