به گزارش رویترز، شورای امنیت سازمان ملل جمعه ۹ آبان قطعنامهای را تصویب کرد که در آن «خودمختاری واقعی برای صحرایغربی تحت حاکمیت مراکش» به عنوان عملیترین راهحل برای پایان دادن به مناقشه ۵۰ ساله میان رباط و جبهه پولیساریو معرفی شده است.
مناقشهای که با حمایت الجزایر از پولیساریو همچنان ادامه دارد.
صحرایغربی، منطقهای بیابانی به وسعت بریتانیا، از سال ۱۹۷۵ و پس از خروج اسپانیا از این مستعمره، به صحنه یکی از طولانیترین مناقشات سرزمینی آفریقا تبدیل شده است. در متن پیشنهادی ایالات متحده که به تصویب شورا رسید، از طرفین خواسته شده گفتوگوها را بر اساس طرح خودمختاری ارائهشده از سوی مراکش در سال ۲۰۰۷ از سر بگیرند.
رأیگیری و واکنشها
در جریان رأیگیری، روسیه، چین و پاکستان رأی ممتنع دادند و الجزایر از رأی دادن خودداری کرد. یازده عضو دیگر شورا با قطعنامه موافقت کردند. این قطعنامه همچنین مأموریت نیروهای حافظ صلح سازمان ملل در صحرایغربی (مینورسو) را برای یک سال دیگر تمدید کرد.
نماینده آمریکا در سازمان ملل، مایک والتز، پس از تصویب قطعنامه گفت: «از همه طرفها میخواهیم در هفتههای آینده به میز مذاکره بازگردند. ما باور داریم که دستیابی به صلح منطقهای در سال جاری ممکن است و ایالات متحده برای تحقق آن تلاش خواهد کرد.»
در مقابل، نماینده الجزایر در سازمان ملل، عمار بنجما، با انتقاد از قطعنامه گفت: «تصمیم نهایی درباره آینده این سرزمین باید تنها در اختیار مردم تحت سلطه استعماری باشد. این متن، پیشنهادهای جبهه پولیساریو را نادیده گرفته است.»
جزئیات طرح و مواضع طرفین
بر اساس طرح خودمختاری مراکش، منطقه صحرایغربی صاحب نهادهای قانونگذاری، اجرایی و قضایی محلی خواهد شد که با رأی ساکنان آن انتخاب میشوند، اما کنترل امور دفاعی، سیاست خارجی و مذهبی همچنان در اختیار رباط باقی میماند. در مقابل، جبهه پولیساریو خواهان برگزاری همهپرسی با گزینه استقلال است.
پادشاه مراکش، محمد ششم، پس از تصویب قطعنامه، این تصمیم را «آغاز فصل جدیدی در روند تثبیت حاکمیت مراکش بر صحرایغربی» توصیف کرد و از آوارگان صحرا در اردوگاههای تحت کنترل پولیساریو در تندوف الجزایر خواست از طرح خودمختاری حمایت کنند. او همچنین بر ضرورت «گفتوگوی برادرانه با الجزایر» و پایبندی به اتحادیه مغربعربی تاکید کرد.
همزمان هزاران نفر در شهرهای مختلف مراکش به خیابانها آمدند و با در دست داشتن پرچم و سردادن شعارهای ملیگرایانه، تصویب قطعنامه شورای امنیت را جشن گرفتند.
موضع پولیساریو و درخواست بازبینی ماموریت سازمان ملل
نماینده جبهه پولیساریو، سیدی عمر، در واکنش به این تصمیم گفت: «این قطعنامه به هیچوجه به معنای بهرسمیت شناختن حاکمیت مراکش بر صحرایغربی نیست.» این جبهه در بیانیهای اعلام کرد که «در هیچ روند صلح یا مذاکرهای که هدف آن مشروعیتبخشی به اشغال نظامی مراکش باشد» شرکت نخواهد کرد.
شورای امنیت در ادامه از دبیرکل سازمان ملل، آنتونیو گوترش، خواست تا ظرف شش ماه گزارشی راهبردی درباره آینده ماموریت مینورسو ارائه دهد.
حمایت آمریکا و کشورهای اروپایی از موضع رباط
ایالات متحده پیشتر در دوران ریاستجمهوری دونالد ترامپ، حاکمیت مراکش بر صحرایغربی را به رسمیت شناخته و طرح خودمختاری رباط را «تنها راهحل ممکن» دانسته بود. فرستاده ویژه ترامپ، استیو ویتکاف، اعلام کرده بود که واشینگتن در تلاش برای میانجیگری میان مراکش و الجزایر است.
فرانسه و بریتانیا نیز مواضعی مشابه اتخاذ کردهاند. پاریس با بهرسمیت شناختن حاکمیت مراکش، مجوز سرمایهگذاری در این منطقه را صادر کرده و لندن نیز در ژوئن گذشته به سومین عضو شورای امنیت تبدیل شد که از طرح خودمختاری تحت حاکمیت مراکش حمایت میکند.
همچنین اسپانیا و شمار فزایندهای از کشورهای اروپایی از موضع رباط حمایت کردهاند؛ نشانهای از تغییر تدریجی سیاست خارجی اتحادیه اروپا در قبال مناقشه صحرایغربی.