اعلام ناگهانی تعرفههای جدید از سوی دونالد ترامپ علیه چین، جمعه باعث سقوط شدید شاخصهای سهام در آمریکا شد و والاستریت یکی از پرتلاطمترین روزهای سال را پشت سر گذاشت.
بازار سهام آمریکا روز جمعه با افت سنگین شاخصها روبهرو شد؛ در پی آنکه دونالد ترامپ، رئیسجمهوری ایالات متحده، تعرفهای ۱۰۰ درصدی بر واردات از چین و محدودیتهایی بر صادرات نرمافزارهای حیاتی آمریکایی اعلام کرد. این تصمیم، که بعد از پایان معاملات رسمی روز جمعه اعلام شد، به سرعت سهام شرکتهای بزرگ فناوری را به پایین کشید و موجی از نوسان در بازارهای جهانی ایجاد کرد.
سهام شرکتهای انویدیا، تسلا، آمازون و ایامدی هر یک بیش از دو درصد کاهش یافتند و افتهای شدیدی که از ابتدای روز آغاز شده بود را تشدید کردند.
ترامپ در متنی که در تروثسوشال منتشر کرد، اعلام کرد که در واکنش به «اقدام تهاجمی و بیسابقه چین» در اعمال محدودیتهای گسترده صادراتی از اول نوامبر ۲۰۲۵، ایالات متحده نیز از همان تاریخ تعرفه ۱۰۰ درصدی بر واردات از چین وضع خواهد کرد. او گفت این تصمیم چین «بیسابقه در تاریخ تجارت جهانی و مایه شرمساری اخلاقی» است و واشینگتن همچنین از ماه آینده محدودیتهایی بر صادرات نرمافزارهای حیاتی اعمال خواهد کرد.
ترامپ پیش از اعلام رسمی تعرفهها نیز در شبکه اجتماعی خود، تروث سوشال، نوشته بود که در حال بررسی «افزایش گسترده تعرفهها بر واردات چین» است و دیگر «دلیلی برای دیدار با شی جینپینگ» در دو هفته آینده نمیبیند. او همچنین از «اقدامات متقابل دیگر» سخن گفت که در دست بررسی است.
این موضعگیری ناگهانی رئیسجمهوری آمریکا باعث شوک در بازارهای مالی شد و روابط پرتنش میان واشینگتن و پکن را بار دیگر به مرحلهای حساس رساند. سه شاخص اصلی والاستریت، شامل داوجونز، اساندپی ۵۰۰ و نزدک، همگی با سقوط شدید بسته شدند.
شاخص اساندپی ۵۰۰ با ۲.۷۱ درصد افت و شاخص نزدک با ۳.۵۶ درصد سقوط، بدترین عملکرد روزانه خود از ماه آوریل تاکنون را تجربه کردند. شاخص داوجونز نیز ۸۷۸ واحد معادل ۱.۹ درصد کاهش یافت.
رایان دیتریک، استراتژیست ارشد بازار در شرکت «کارسون گروپ» گفت: «وقتی بزرگترین و دومین اقتصاد جهان دوباره با هم درگیر میشوند، طبیعی است بازارها با ذهنیت “اول بفروش، بعد بپرس” واکنش نشان دهند. پست ترامپ کاملاً غیرمنتظره بود و دروازه نوسان شدید را باز کرد.»
چین بیش از ۹۰ درصد از تولید جهانی عناصر نادر را در اختیار دارد — موادی کلیدی برای ساخت خودروهای برقی، موتورهای هواپیما و رادارهای نظامی. کارشناسان هشدار دادهاند که تشدید جنگ تجاری میان دو کشور میتواند زنجیره تامین جهانی را در بخشهای فناوری، خودروسازی برقی و دفاعی مختل کند.
شاخص نوسان بازار (VIX) که میزان نگرانی سرمایهگذاران را نشان میدهد، به بالاترین سطح خود از ماه ژوئن رسید.
همزمان، سهام شرکتهای چینی در بورسهای آمریکا بهشدت سقوط کرد: سهام علیبابا، جیدیداتکام و پیدیدیهولدینگز بین ۵ تا ۸ درصد کاهش یافتند. شرکت کوآلکام نیز پس از آغاز تحقیقات ضدانحصار چین درباره خرید شرکت اسرائیلی اوتوتاکس ۷.۳ درصد افت کرد.
افزایش تنشها در حالی است که دولت فدرال آمریکا برای دهمین روز متوالی در وضعیت تعطیلی قرار دارد و انتشار دادههای رسمی اقتصادی متوقف شده است. با این حال، شاخص اعتماد مصرفکننده دانشگاه میشیگان نشان میدهد که نگرانی مردم از قیمتهای بالا و چشمانداز ضعیف بازار کار همچنان در سطح بیسابقهای قرار دارد.
در چنین شرایطی، نگاه سرمایهگذاران به فدرال رزرو دوخته شده است. کریستوفر والر، عضو هیات مدیره بانک مرکزی آمریکا، گفته است که با وجود ضعف در بازار کار، کاهش نرخ بهره باید با احتیاط انجام شود. آلبرتو موسالم، رئیس فدرال رزرو سنتلوئیس، نیز تاکید کرده که شاید یک کاهش دیگر نرخ بهره برای حمایت از اشتغال ضروری باشد.
در هفته آینده، مجموعهای از بانکهای بزرگ از جمله جیپی مورگان، گلدمن ساکس، سیتیگروپ و ولز فارگو قرار است گزارشهای مالی سهماهه خود را منتشر کنند — اقدامی که بهطور سنتی آغاز فصل گزارشهای سود در والاستریت محسوب میشود.
به گفته مؤسسه الاسایجی، انتظار میرود سود شرکتهای حاضر در شاخص اساندپی ۵۰۰ در سهماهه سوم سال جاری نسبت به سال گذشته حدود ۸.۸ درصد افزایش داشته باشد؛ رقمی پایینتر از رشد ۱۳.۸ درصدی فصل گذشته.
در پایان روز، تعداد سهام نزولی در بورس نیویورک بیش از چهار برابر سهام صعودی بود و در بورس نزدک نیز نسبت سهام کاهشی به افزایشی نزدیک به پنج به یک گزارش شد.
حجم معاملات در بازارهای آمریکا به ۲۴.۲ میلیارد سهم رسید — بالاتر از میانگین بیستروزه اخیر — که نشانهای از فروش گسترده و اضطراب سرمایهگذاران در پایان یکی از پرتنشترین هفتههای مالی سال بود.