واشینگتنپست در گزارشی از نگرانیهای فزاینده در سراسر ترکیه در پی حملات اخیر اسرائیل به دوحه خبر داده است. افکار عمومی و حاکمیت ترکیه نگراناند که ترکیه هدف بعدی حملات اسرائیل باشد.
این گزارش که یکشنبه ۲۳ شهریور انتشار یافت، به رقابت دو کشور بر سر نفوذ در سوریه پس از سقوط دولت بشار اسد اشاره کرده و نوشته است که تنش میان اسرائیل و ترکیه از آن زمان بالا گرفت و در هفتههای اخیر چنان روند فزایندهای داشت روابط میان این دو «شریک قدرتمند منطقهای» را به «پایینترین سطح در ۲۳ سال گذشته» رسانده است.
واشینگتنپست سخنان دریابان زکی آکتورک، سخنگوی وزارت دفاع ترکیه را از نشانههای نگرانیهای فزاینده در حاکمیت ترکیه میداند.
او پنجشنبه ۲۰ شهریور در آنکارا هشدار داد که «اسرائیل بعد از قطر، حملات بیپروای خود را گسترش خواهد داد و کل منطقه از جمله خودش را به سوی فاجعه خواهد کشاند.»
رجب طیب اردوغان، رییسجمهوری ترکیه، از آغاز جنگ غزه با لحن تند از اسرائیل، بهویژه بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر این کشور انتقاد میکند. او در ماههای گذشته بارها اسرائیل را به نسلکشی متهم و نتانیاهو را با آدولف هیتلر، رهبر نازیها، مقایسه کرده است.
در این گزارش، سفر پیدرپی مقامات حماس به ترکیه و سکونت برخی از آنها در این کشور از دیگر دلایل تیرگی روابط میان دو کشور و افزایش احتمال حمله اسرائیل به ترکیه عنوان شده است.
آیا عضویت ترکیه در ناتو برای اسرائیل بازدارنده است؟
واشینگتنپست مینویسد پس از حملات اسرائیل به ایران، سوریه، یمن و اکنون قطر، آنکارا طبیعی است که نگران توانایی اسرائیل برای عبور از پدافندهای منطقهای و نادیدهگرفتن هنجارهای بینالمللی باشد.
این گزارش با اشاره به قدرت نظامی ترکیه به عنوان دومین نیروی بزرگ ناتو پس از ایالات متحده و برخورداری آن از صنایع دفاعی پیشرفته، همچنین با در نظر گرفتن رونمایی از سامانه دفاع هوایی «گنبد فولادی» و تسریع پروژه جنگنده نسل پنجمی «قاآن»، این پرسش را مطرح میکند که آیا عضویت ترکیه در ناتو میتواند اسرائیل را از حمله به ترکیه منصرف کند یا دستکم نیرویی بازدارنده در برابر حمله احتمالی باشد؟
اوزگور اونلوهیسارجیکلی، مدیر بنیاد مارشال آلمان در آنکارا، به واشینگتنپست گفته است که حمله مستقیم اسرائیل به خاک یک عضو ناتو «بسیار بعید» است، اما حملات کوچکتر مانند بمبگذاری یا تیراندازی علیه اهداف احتمالی حماس در ترکیه بعید نیست.
سرهات سوها چوبوکجو اوغلو، مدیر برنامه ترکیه در موسسه تحقیقات و مشاوره ترندز، در گفتوگو با این روزنامه در عین حال که با نگرانی شدید آنکارا بابت حمله احتمالی اسرائیل موافق است، باور دارد که با حمله اسرائیل به قطر، حمایت ترکیه از حماس دیگر چندان ساده نیست.
به گفته او دولت ترکیه بر این باور است که اگر اکنون حماس را رها کند، «نفوذ منطقهایاش تضعیف خواهد شد» در حالیکه ایستادگی در کنار حماس جایگاه ترکیه را بهعنوان «مدافع آرمان فلسطین در برابر تجاوز اسرائیل» تقویت میکند.
نمود تنشها در سوریه و فراتر از آن
این روزنامه میافزاید تنشها ممکن است به سوریه نیز کشیده شود؛ جایی که اسرائیل و ترکیه در حال حاضر «در مسیر برخورد» هستند.
پس از سقوط اسد، ترکیه از دولت موقت جدید حمایت کرد، در حالی که اسرائیل با حملات مکرر هوایی و کنترل منطقه حائل در جنوب سوریه، رو در روی دولت کنونی این کشور، میخواهد نفوذ خود را حفظ کند و حتی آن را توسعه دهد.
به نقل از واشینگتنپست، این وضعیت میتواند به شرق مدیترانه نیز گسترش یابد و اسرائیل با نزدیکی بیشتر به یونان و بخش یونانینشین قبرس، حضور نظامی ترکیه در قبرس شمالی را به چالش بکشد.
از دید نویسندگان این گزارش، ترکیه در مواجهه با اسرائیل در سوریه، ترکیبی از بازدارندگی نظامی و دیپلماسی را دنبال میکند که هدف آن کاهش تنشها برای جلوگیری از درگیری مستقیم با اسرائیل است.
از سوی دیگر، نویسندگان احتمال میدهند که اردوغان «امیدوار است واشینگتن در برابر هرگونه تهاجم نظامی اسرائیل به یکی از اعضای ناتو موضع سختگیرانهای اتخاذ کند.»
با وجود این، آنها حمله اسرائیل به قطر را نشانی از این واقعیت میدانند که حتی روابط نزدیک با آمریکا نیز نمیتواند تضمینی برای جلوگیری از حمله اسرائیل باشد و اسرائیل نشان داده که برای عملیاتش در منطقه هیچ محدودیتی متصور نیست.