پس از آنکه رافائل گروسی اعلام کرد توافق آژانس با وزیر خارجه جمهوری اسلامی مبتنی بر بازگشت بازرسان به همه تاسیسات اتمی و گزارش درباره مراکز مورد حمله خواهد بود، عباس عراقچی گفت که همکاریها دیگر نمیتواند مانند گذشته ادامه یابد و باید چارچوب جدیدی برای آن تعریف شود.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، چهارشنبه ۱۹ شهریور در روایتی متفاوت از مدیرکل آژانس درباره توافقی که در قاهره امضا شد، گفت: «بر اساس این توافق باید تاکید کنم که هیچ دسترسی به بازرسین آژانس داده نمیشود؛ مگر در مورد نیروگاه بوشهر که بهدلیل تعویض سوخت و بنا به مصوبه شورای عالی امنیت ملی از قبل در جریان بوده و همچنان ادامه دارد.»
عراقچی افزود: «نفس این توافق هیچ دسترسی تازهای را ایجاد نمیکند.»
این در حالی است که گروسی پیشتر گفته بود که این توافق شامل همه تاسیسات و مراکز در ایران میشود و همچنین گزارشدهی الزامی درباره همه تأسیسات مورد حمله قرار گرفته، از جمله مواد هستهای موجود در آنها را نیز در نظر میگیرد.
مدیرکل آژانس گفته بود که برای این منظور، ایران از رویههای داخلی تازهتصویبشده خود پیروی خواهد کرد و این راه را برای بازرسیها و دسترسیهای لازم باز خواهد کرد.
از سوی دیگر، لارنس نورمن، خبرنگار والاستریتژورنال، با انتشار بخشهایی از توافق گروسی و عراقچی نوشت نهتنها هیچ ضربالاجل یا مهلتی برای بازگشت بازرسان به سایتهای هستهای آسیبدیده وجود ندارد، بلکه هیچ ضربالاجل یا جدول زمانیای نیز برای ارائه گزارشهای ویژه ایران درباره نطنز، فردو، اصفهان و ذخایر اورانیوم تعیین نشده است.
خبرنگار والاستریتژورنال به نقل از منبعی نوشت که روشن نیست که توافق عراقچی و گروسی ایران را متعهد به انجام کاری مورد توجه کرده باشد.
همزمان یک دیپلمات ارشد اروپایی گفت مگر آنکه ضربالاجلهای روشنی برای اقدامات جمهوری اسلامی در جهت اجازه بازگشت بازرسان تعیین شود، بعید است این اقدامات برای قانع کردن دولتهای اروپایی به عدم بازاعمال تحریمها کافی باشد.
یک دیپلمات فرانسوی نیز به خبرگزاری فرانسه گفت که جمهوری اسلامی باید با بازرسی از تاسیسات هستهای خود موافقت کند.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ۱۸ شهریور پس از مذاکره با مدیرکل آژانس از رسیدن به توافق با این نهاد خبر داد و با اشاره به محدودیتهایی که مجلس برای همکاری با آژانس مشخص کرده، اعلام کرد: «گامهای عملی توافقشده کاملا با قانون مجلس منطبق است، به نگرانیهای امنیتی ما پاسخ میدهد و چارچوبی برای استمرار همکاری فراهم میکند.»
واکنشهای داخلی در ایران
با وجود اظهارات عباس عراقچی، بهنظر میرسد طیفی از نیروهای مخالف توافق با آژانس بینالمللی انرژی اتمی در جمهوری اسلامی، روایت مدیرکل آژانس از توافق امضاشده در قاهره را پذیرفتهاند و نسبت به آن واکنش نشان دادهاند.
محمود نبویان، نماینده مجلس، با انتقاد از هرگونه توافق میان عراقچی و گروسی، گفت این توافق به هیچوجه مورد قبول نیست.
او در اظهاراتش گروسی را «جاسوس» و «منحوس» توصیف کرد و او را مسبب کشتهشدن صدها تن از «فرماندهان، دانشمندان و هموطنان» دانست و بدون ارائه جزئیات بیشتر، بر رد هر نوع توافق احتمالی با آژانس تاکید کرد.
حمید رسایی، نماینده مجلس، نیز با بیان اینکه توافق عراقچی با آژانس قاعدتا بر اساس چارچوبهای تعیین شده شورای عالی امنیت ملی است، نوشت: «پیش از این توافق، باید اطلاعرسانی لازم توسط نهادهای داخلی صورت میگرفت تا روایت اول در اختیار دشمنان ما نباشد!»
گروسی ۱۷ شهریور در نشست شورای حکام آژانس هشدار داد وقت زیادی برای همکاری هستهای با تهران باقی نمانده است.
او در عین حال اظهار امیدواری کرد با از سرگیری بازرسیها از سایتهای اتمی جمهوری اسلامی، امکان حملات نظامی به ایران هم از بین برود.
در این شرایط دو روایت متفاوت از یک تفاهم، یکی با تاکید بر بازگشت بازرسیها و گزارشدهی درباره همه تاسیسات و دیگری با نفی هرگونه دسترسی تازه، پرونده روابط جمهوری اسلامی با آژانس را در هالهای از ابهام فرو برده است.