نیروهای مرزبانی جمهوری اسلامی بهصورت مستقیم و بدون هشدار قبلی بهسوی حدود ۱۲۰ مهاجر تبعه افغانستان شامل زنان، مردان، کودکان و سالمندان در مناطق مرزی شهرستان گلشن در استان سیستان و بلوچستان شلیک کردند. این تیراندازی منجر به مرگ شش تن، زخمی شدن پنج نفر و بازداشت ۴۰ تن دیگر شد.
سایت حالوش که اخبار استان سیستان و بلوچستان را پوشش میدهد، گزارش داد که این رخداد دوشنبه ۱۷ شهریور صورت گرفته و طی آن نیروهای مرزبانی با سلاحهای سنگین از جمله دوشکا و سلاحهای سبک، مهاجران افغانستانی را به رگبار بستهاند.
حالوش به نقل از منابع محلی نوشت اجساد پنج شهروند کشتهشده این رخداد در محل تیراندازی رها شده و یکی از زخمیها در اثر اصابت گلوله دوشکا، پای خود را از دست داده است.
این وبسایت هویت افراد مجروح شده را که به بیمارستان سراوان منتقل شدهاند، احسانالله تاجیک، نصرالله بارکزهی، حزبالله بارکزهی، وای بارکزهی و بشیر احمد بارکزهی، عنوان کرد و نوشت حال سه نفر از آنان وخیم گزارش شده است.
سایت حقوق بشری هرانا در گزارشی عملکرد نیروهای مرزبانی جمهوری اسلامی در این رخداد را «ناقض حقوق بنیادین بشر» توصیف کرد.
هرانا نوشت: «تیراندازی مستقیم و بدون هشدار بهسوی گروهی از مهاجران غیرمسلح شامل زنان و کودکان، استفاده نامتناسب از سلاحهای سنگین، رها کردن اجساد در محل، تاخیر در ارائه خدمات درمانی به مجروحان و بازداشت جمعی افراد، همگی مصادیق بارز نقض حق حیات، منع رفتار غیرانسانی و اصول بنیادین حقوق بینالملل هستند.»
تیراندازی ماموران مرزبانی جمهوری اسلامی به مهاجران اهل افغانستان پیش از این نیز سابقه داشته است.
۲۲ مهر ۱۴۰۳، نیروهای نظامی جمهوری اسلامی به یک گروه ۳۰۰ نفری مهاجران افغانستانی شلیک کردند که دهها کشته و زخمی بر جای گذاشت. ۲۶ مهر همان سال نیز گروهی ۱۵۰ نفری بر اثر انفجار مین و تیراندازی نیروهای مرزبانی هدف قرار گرفتند که به کشته، زخمی یا ناپدید شدن شماری از آنان منجر شد.
بر اساس آماربرداری سالانه هرانا، در سال ۲۰۲۴ مجموعا ۴۸۴ شهروند هدف شلیک نیروهای نظامی در ایران قرار گرفتند که از میان آنها ۱۶۳ شهروند جان خود را از دست دادند و ۳۲۱ شهروند دیگر مجروح شدند.
فشار نیروهای نظامی و امنیتی جمهوری اسلامی بر مهاجران افغانستانی در ایران و رد مرزهای آنها در ماههای گذشته افزایش یافته است.
مقامهای جمهوری اسلامی پیشتر در اسفند ۱۴۰۳ و فروردین سال جاری از آغاز طرحی برای اخراج مهاجران غیرقانونی افغانستانی خبر دادند اما شتاب ناگهانی اجرای این طرح پس از جنگ ۱۲ روزه میان حکومت ایران و اسرائیل رخ داد.
۲۷ تیر، کارشناسان سازمان ملل خواستار توقف بازگرداندن اجباری پناهجویان از ایران و پاکستان شدند و اعلام کردند در سال ۲۰۲۵ (تا آن تاریخ) بیش از یک میلیون و ۹۰۰ هزار افغانستانی از این دو کشور به افغانستان بازگشتهاند یا به اجبار بازگردانده شدهاند.