رئیسجمهوری ایالات متحده، دونالد ترامپ، روز جمعه فرمانی اجرایی امضا کرد که «مجازاتهای بیسابقهای» را علیه کشورها و گروههایی اعمال میکند که بهطور ناعادلانه شهروندان آمریکایی را در خارج بازداشت میکنند.
این اقدام در ادامه انتقادهای واشینگتن از جمهوری اسلامی ایران بهعنوان یکی از نمونههای بارز چنین رویهای ارزیابی میشود.
به گزارش خبرگزاری رویترز، دونالد ترامپ روز جمعه با امضای یک فرمان اجرایی اعلام کرد بازیگرانی که بهعنوان «حامیان دولتی بازداشت ناعادلانه» شناخته شوند، با مجازاتهای شدید مواجه خواهند شد. این مجازاتها شامل تحریمهای اقتصادی، محدودیتهای صدور ویزا، محدودیت در کمکهای خارجی و محدودیت سفر برای دارندگان گذرنامه آمریکایی است.
مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا در پی صدور این فرمان تاکید کرد: «پیام روشن است: هر کسی که از یک شهروند آمریکایی بهعنوان ابزار معامله استفاده کند، هزینهاش را خواهد پرداخت. این دولت نهتنها آمریکا را در اولویت قرار میدهد بلکه امنیت و منافع آمریکاییها را نیز مقدم میشمارد.»
کارشناسان این فرمان را مشابه قرار گرفتن کشورها در فهرست «حامیان تروریسم دولتی» توصیف میکنند؛ فهرستی که سالهاست یکی از ابزارهای فشار واشینگتن علیه دولتهایی چون جمهوری اسلامی ایران بوده است.
سابقه بازداشت آمریکاییها در ایران
جمهوری اسلامی ایران در سالهای اخیر بارها متهم شده است که با بازداشت شهروندان آمریکایی یا افراد دوتابعیتی، از آنان بهعنوان اهرم فشار در مذاکرات سیاسی و مالی استفاده کرده است. در چند نمونه، آزادی زندانیان آمریکایی با دریافت امتیازات مشخص از سوی واشینگتن یا آزادسازی داراییهای مسدودشده حکومت ایران همراه شد.
از جمله این موارد، آزادی جیسون رضائیان، خبرنگار واشنگتنپست در سال ۲۰۱۶، همزمان با اجرای توافق هستهای (برجام) بود. همچنین در سالهای بعد، پروندههایی چون بازداشت سیامک و باقر نمازی و مراد طاهباز بهطور مکرر در چارچوب مبادلات زندانیان مطرح شد.
منتقدان این سیاست در آمریکا بارها تاکید کردهاند که استفاده از بازداشت شهروندان بهعنوان ابزار معامله، امنیت اتباع آمریکایی را در خارج به خطر میاندازد و مشوق تکرار این رویه خواهد بود. فرمان تازه ترامپ به گفته مقامهای کاخ سفید، با هدف بازدارندگی و کاهش این نوع رفتارها صادر شده است.