رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، هشدار داد که مذاکرات این نهاد با جمهوری اسلامی درباره نحوه ازسرگیری بازرسیها از تاسیسات هستهای که هدف حمله آمریکا و اسرائیل قرار گرفتهاند، نباید ماهها طول بکشد. او خواستار دستیابی به توافقی هرچه سریعتر، حتی در هفته جاری شد.
گروسی چهارشنبه ۱۲ شهریور در مصاحبه با خبرگزاری رویترز گفت: «تلاش داریم ظرف چند روز آینده نشستی دیگر در وین برگزار کنیم تا توافق نهایی و بازرسیها آغاز شود. بسیار خوب خواهد بود اگر این توافق پیش از هفته آینده حاصل شود.»
گروسی گفت از زمان حملات اسرائیل و آمریکا به سایتهای غنیسازی ایران، آژانس هیچ اطلاعاتی درباره وضعیت یا محل ذخایر اورانیوم غنیشده این کشور دریافت نکرده است.
او تاکید کرد که نمیتوان بیش از یک ماه بدون راستیآزمایی درباره اورانیوم با غنای ۲۰ درصد یا بالاتر گذراند.
اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ۱۱ شهریور اعلام کرد که دو دور مذاکره با معاون مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی به نتیجه مشخصی نرسیده است.
او افزود: «در حال حاضر هیچ بازرسی از آژانس انرژی اتمی در ایران حضور ندارد.»
بقائی اشاره کرد که اروپا «به درخواست آمریکا و اسرائیل» به دنبال فعالسازی مکانیسم ماشه است.
او گفت: «روسیه و چین مخالف فعال شدن مکانیسم ماشهاند.»
ششم شهریور، فرانسه، بریتانیا و آلمان با اعلام آغاز روند فعال شدن مکانیسم ماشه، از جمهوری اسلامی خواستند در مهلت ۳۰ روزه این مکانیسم برای تعویق تحریمها، به مذاکرات هستهای با آمریکا بازگردد و با آژانس بینالمللی انرژی اتمی همکاری کامل کند.
تلاش گروسی برای آغاز بازرسیها
گروسی افزود: «تلاش داریم طی چند روز آینده در وین جلسه دیگری داشته باشیم تا این موضوع نهایی شود و بازرسیها آغاز شود. اگر پیش از هفته آینده توافق شود بسیار خوب خواهد بود.»
پس از جنگ ۱۲ روزه، مجلس شورای اسلامی در چهارم تیر قانونی را تصویب کرد که بر اساس آن هرگونه همکاری با آژانس تعلیق شده و بازرسیهای آتی تنها با مجوز شورای عالی امنیت ملی انجام خواهد شد.
با این حال گروسی تاکید کرد تعهدات ایران در قبال آژانس تغییر نکرده است.
مدیرکل آژانس در پاسخ به پرسشی درباره ذخایر اورانیوم ۶۰ درصدی ایران که پیش از حملات برای ساخت دستکم شش سلاح هستهای کافی بود، گفت: «بهطور کلی باور داریم مواد همچنان وجود دارد، اما باید راستیآزمایی شود.»
او با تاکید بر این که نشانهای از جابهجایی عمدهای این مواد در دسترس نیست گفت: «برخی از آن ممکن است از بین رفته باشد.»
فواد ایزدی، استاد دانشگاه حامی حکومت، ۱۰ شهریور در اظهاراتی بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی را به «جاسوس» متهم کرد و گفت در صورت بازگشت آنها به ایران، «دوباره به حمله خواهد شد.» او افزود: «هدف غرب از مذاکره با ایران این است که جاسوسان آژانس وارد کشور شوند.»
بازرسی از بوشهر از نظر اشاعه اهمیتی ندارد
گروسی توضیح داد که بازرسی اخیر در نیروگاه بوشهر انجام شده، اما این تاسیسات از منظر اشاعه اهمیتی ندارد و معمولا در گزارشهای فصلی آژانس درباره ایران ذکر نمیشود.
او افزود که حملات آمریکا و اسرائیل توانایی ایران برای تولید ماشینهای غنیسازی جدید را از بین نبرده است.
بقایی ۱۰ شهریور اعلام کرد که تهران آماده است سطح غنیسازی اورانیوم خود را به ۳.۶۷ درصد، یعنی سقف تعیینشده در برجام کاهش دهد؛ مشروط بر آنکه توافقی کلی حاصل شود که حق ایران را برای غنیسازی اورانیوم در داخل کشور تضمین کند.
بقائی با اشاره به سابقه حضور بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ایران، اضافه کرد: «اعتماد میان بازرسان تسلیحاتی آژانس بینالمللی انرژی اتمی و ایران به شدت کاهش یافته و نگرانی واقعی وجود دارد که اطلاعات جمعآوریشده در سایتها بهوسیله آژانس در نهایت به اسرائیل منتقل شود.»
در همین حال میخاییل اولیانف، نماینده روسیه در آژانس بین المللی انرژی اتمی، در آستانه نشست شورای حکام اعلام کرد درباره موضوع هستهای ایران با رافایل گروسی مدیرکل آژانس دیدار و گفتگو کرده است.
او بدون دادن توضیحی درباره جزییات با انتشار عکسی از خود و گروسی از این گفتوگو خبر داد.
قرار است هفته آینده نشست شورای حکام ۳۵ عضوی آژانس برگزار شود و گروسی دو گزارش فصلی درباره ایران ارائه دهد.