خبرگزاری رویترز بهنقل از منابع نزدیک به ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، گزارش داد که او به احتمال زیاد به اولتیماتوم تحریمی دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، برای پایان جنگ اوکراین توجه نخواهد کرد و همچنان در پی تصرف کامل چهار منطقه در اوکراین خواهد بود.
ترامپ تهدید کرده است که اگر پوتین با پایان دادن به جنگ موافقت نکند، تحریمهای جدیدی علیه روسیه وضع خواهد شد و همزمان تعرفهای ۱۰۰ درصدی برای کشورهای خریدار نفت روسیه، به ویژه چین و هند، اعمال خواهد کرد.
سه منبع آگاه در کرملین به رویترز گفتهاند که پوتین همچنان بر این باور است که روسیه در حال پیروزی است، و به اثربخشی بیشتر تحریمهای جدید پس از چندین موج تحریم اقتصادی در سه سال و نیم گذشته تردید دارد.
دو منبع دیگر نیز به رویترز گفتهاند که اگرچه پوتین نمیخواهد ترامپ را عصبانی کند و به این میاندیشد که ممکن است فرصتی را برای بهبود روابط با واشینگتن و غرب از دست دهد، با این حال، اهداف جنگی او در اولویت قرار دارند.
بهگفته یکی از این منابع، «هدف پوتین، تصرف کامل مناطق دونتسک، لوهانسک، زاپروژیا و خرسون است؛ مناطقی که روسیه آنها را متعلق به خود میداند. رییسجمهوری روسیه تنها پس از تصرف کامل این چهار منطقه گفتگوهای صلح را آغاز خواهد کرد.»
جیمز راجرز، نویسنده کتاب «بازگشت روسیه» نیز به رویترز گفت: «اگر پوتین بتواند چهار منطقهای را که بهنام روسیه اعلام شدهاند بهطور کامل تصرف کند، میتواند ادعا کند که جنگ او در اوکراین به اهدافش رسیده است.»
منبع نخست افزود که مذاکرات سهگانه بین هیئتهای روسی و اوکراینی از ماه مه تاکنون، تلاشی از سوی مسکو بوده تا به ترامپ ثابت کند پوتین در پی رد صلح نیست؛ با این حال، این گفتگوها صرفاً شامل تبادلات انساندوستانه بودهاند و محتوای جدی دیگری نداشتهاند.
روسیه میگوید آماده توافق صلح طولانیمدت در مذاکرات است اما در عین حال تاکید کرده که اختلاف دو طرف بسیار عمیق است. پوتین هفته گذشته این مذاکرات را مثبت ارزیابی کرده بود.
مطالبات رسمی مسکو شامل خروج کامل نیروهای اوکراینی از این چهار منطقه و پذیرش وضعیت بیطرفانه از سوی کییف به همراه محدودیت در توان نظامی است؛ خواستههایی که اوکراین آنها را رد کرده است.
در نشانهای از احتمال رسیدن به توافق پیش از ضربالاجل، انتظار میرود استیو ویتکوف، فرستاده ویژه ترامپ این هفته به روسیه سفر کند. قرار است او چهارشنبه ۱۵ مرداد با پوتین دیدار کند. این در حالی است که تنشهای لفظی بین ترامپ و مسکو بر سر خطر جنگ هستهای افزایش یافته است.
روسیه دوشنبه ۱۳ مرداد اعلام کرد دیگر خود را متعهد به تعلیق یکجانبه استقرار موشکهای کوتاهبرد و میانبرد هستهای نمیداند.
کرملین به درخواست رویترز برای اظهارنظر در این زمینه پاسخ نداده است. این خبرگزاری در عین حال تاکید کرده که بهدلیل حساسیت موضوع نام منابع خود را فاش نکرده است.
ترامپ که پیشتر پوتین را تحسین میکرد و از احتمال معاملههای پرسود بین دو کشور سخن میگفت، اخیراً بارها ناامیدی خود را از رییسجمهوری روسیه ابراز کرده است.
او سخنان پوتین را «چرت و پرت و مزخرف» خوانده و بمباران مداوم کییف و سایر شهرهای اوکراینی از سوی روسیه را «نفرتانگیز» توصیف کرده است. کرملین گفته است که این اظهارنظرها را ثبت کرده، با این همه به آنها پاسخی نداده است.
یولیا سویریدنکو، نخستوزیر اوکراین، هفته گذشته پس از حمله هوایی شدید روسیه که جان ۳۱ نفر،از جمله پنج کودک، را در کییف گرفت و آن را پاسخ مسکو به ضربالاجل ترامپ خواند، خواستار فشار حداکثری جهانی بر روسیه شد.
آنا کلی، سخنگوی کاخ سفید، در پاسخ به درخواست برای توضیحی در این مورد گفت: «رییسجمهوری ترامپ میخواهد کشتار متوقف شود، به همین دلیل است که تسلیحات آمریکایی را به اعضای ناتو میفروشد و اگر پوتین با آتشبس موافقت نکند، او را با تعرفهها و تحریمهای شدید تهدید میکند.»
پیشروی روسیه و زمان نامناسب برای پایان جنگ
رویترز همچنین بهنقل از یکی از منابع خود نوشت که پوتین همچنان در خلوت نگران وخامت روابط با آمریکا است. او هنوز امید دارد روسیه بتواند مجدداً با آمریکا رابطه دوستی برقرار و با غرب تجارت کند، او نگران تنشی است که بین مسکو و واشینگتن شکل گرفته است.
با این حال، با پیشروی نیروهای روسیه در میدان جنگ و فشار نظامی سنگینی که بر اوکراین وارد میشود، پوتین معتقد است که اکنون زمان پایان جنگ نیست.
این منبع آگاه افزود نه مردم روسیه و نه ارتش این کشور توقف جنگ در این شرایط را درک نخواهند کرد.
جیمز راجرز نیز گفت که پوتین سرمایه سیاسی و میراث خود را در این جنگ گذاشته است: او خودش را بخشی از سنت قدرتمندی میداند که مقابل غرب و جهان ایستاده و از منافع روسیه دفاع میکند.
یک منبع دیگر نیز به رویترز گفت: «پوتین ارزش روابط با ترامپ را درک میکند و نمیخواهد او را عصبانی کند، اما او اولویتی مهم دارد؛ پوتین نمیتواند صرفاً به خواست ترامپ جنگ را متوقف کند.»
منبع سوم نیز که با روند تصمیمگیری در کرملین آشناست تاکید کرد روسیه میخواهد تمام چهار منطقه را تصرف کند و توقف در این مقطع، در زمان اوج پیشروی زمینی بیمعناست.
بر اساس گزارش گروه تحلیلی بلکبرد مستقر در فنلاند، اوکراین طی سه ماه گذشته برخی از بزرگترین شکستهای خود و واگذاری بخشی از خاک خود را تجربه کرده؛ در حال حاضر حدود یکپنجم خاک اوکراین در اشغال روسیه است.
به گفته یکی دیگر از منابع، ستاد کل ارتش روسیه پیشبینی کرده است که جبهه اوکراین در طی دو تا سه ماه آینده فرو خواهد پاشید.
با این حال، بر اساس گزارش ماه ژوئن مرکز مطالعات راهبردی و بینالمللی واشینگتن، مناطق تسخیرشده اخیر از سوی روسیه نسبتاً کوچک هستند و روسیه از آغاز سال گذشته تاکنون توانسته تنها حدود پنج هزار کیلومتر مربع را، که معادل کمتر از یک درصد کل خاک اوکراین است، تصرف کند.
منابع نظامی اوکراینی و غربی اذعان میکنند روسیه در حال پیشروی است، اما به کندی و با تلفات سنگین. وبلاگنویسان جنگی روس میگویند نیروهای مسکو در حمله تابستانی اخیر در مناطقی که موقعیت جغرافیایی و فضای شهری به نفع اوکراین بودهاند، درگیر شدهاند؛ با وجود این آنها گمان میکنند که مناطق دیگر باید سریعتر تسخیر شوند.
یکی از منابع نزدیک به کرملین درباره تهدید ترامپ گفت که تهدید او «دردناک و ناخوشایند» است، اما فاجعهبار نیست.
یک منبع آشنا با فرآیند تصمیمگیری در رهبری روسیه نیز گفت که در مسکو این احساس وجود دارد که «آنها دیگر نمیتوانند آسیب بیشتری به ما وارد کنند.»
همچنین مشخص نیست که ترامپ تهدید خود را اجرایی میکند یا نه؛ بهگفته این فرد، «او قبلاً هم تهدید کرده و بعد عمل نکرده، یا نظرش را تغییر داده است.»
او افزود تصور اینکه چین به دستور ترامپ خرید نفت روسیه را متوقف کند دشوار است و این اقدامات ممکن است نتیجه معکوس داشته باشد و قیمت نفت را افزایش دهد.
براساس دادههای تجاری سازمان ملل متحد، در نتیجه دورهای قبلی تحریمها، صادرات نفت و گاز روسیه متحمل ضررهای سنگین شده و سرمایهگذاری مستقیم خارجی در این کشور در سال گذشته ۶۳ درصد کاهش یافته است. همچنین حدود ۳۰۰ میلیارد دلار از داراییهای بانک مرکزی روسیه در حوزههای قضایی خارجی مسدود شده است.
با این حال، توانایی روسیه برای جنگ آسیب چندانی ندیده است و دلیل این امر تا حدودی بهخاطر تامین مهمات از کره شمالی و واردات قطعاتی با کاربردهای دوگانه از چین بوده که که تولید تسلیحات را بهطور گسترده افزایش دادهاند. کرملین بارها گفته است روسیه دارای نوعی «مصونیت» در برابر تحریمهاست.
ترامپ نیز با تاکید بر اینکه مسکو در دور زدن این تحریمها تبحر دارد، گفته است: «آنها بازیگرانی زیرک هستند و در اجتناب از تحریمها بسیار خوباند؛ بنابراین باید ببینیم چه میشود.»