دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، در واکنش به تصمیم بریتانیا مبنی بر شناسایی کشور فلسطین گفت که واشینگتن چنین سیاستی را دنبال نمیکند. کییر استارمر، نخستوزیر بریتانیا، اعلام کرده اگر اسرائیل شرایط مشخصی را نپذیرد، کشورش تا ماه سپتامبر فلسطین را بهرسمیت خواهد شناخت.
کییر استارمر سهشنبه ۹ مرداد اعلام کرد که بهدنبال وخامت بحران انسانی در غزه و عدم همکاری دولت اسرائیل با سازمان ملل، بریتانیا آماده است کشور فلسطین را بهرسمیت بشناسد، مگر آنکه اسرائیل با برقراری آتشبس، ورود کمکهای سازمان ملل و توقف الحاق مناطق کرانه باختری موافقت کند.
بهگزارش آکسیوس، دونالد ترامپ در پرواز با هواپیمای ریاستجمهوری آمریکا به خبرنگاران گفت: «شناسایی فلسطین، خدمت به حماس است. آمریکا در این اردوگاه نیست.»
تصمیم نخستوزیر بریتانیا در شرایطی اتخاذ شده که فشار افکار عمومی در این کشور برای اقدام قاطع در قبال جنگ غزه افزایش یافته است. رسانههای بینالمللی طی روزهای گذشته با انتشار گزارشهایی درباره گرسنگی گسترده و قحطی در نوار غزه، افکار عمومی اروپا و آمریکا را به واکنش واداشتهاند.
کاخ نخستوزیری بریتانیا اعلام کرده است که استارمر در روزهای اخیر جلسه اضطراری کابینه را درباره جنگ اسرائیل و حماس برگزار کرده و همچنین بهصورت تلفنی با ترامپ درباره این بحران گفتگو داشته است.
نخستوزیر بریتانیا در سخنان خود خطاب به جامعه جهانی تاکید کرد: «ما پیش از اجلاس آینده مجمع عمومی سازمان ملل، کشور فلسطین را بهرسمیت خواهیم شناخت، مگر آنکه دولت اسرائیل گامهای معناداری برای پایان دادن به وضعیت فاجعهبار در غزه بردارد.»
این موضع بریتانیا در حالی اتخاذ شده که فرانسه نیز هفته گذشته اعلام کرد آماده است در ماه سپتامبر کشور فلسطین را بهرسمیت بشناسد. در صورت تحقق این وعده، پاریس نخستین کشور عضو گروه هفت و بزرگترین کشور اروپایی خواهد بود که چنین گامی را برمیدارد. تاکنون بیش از ۱۴۰ کشور، از جمله چند کشور اروپایی، فلسطین را بهعنوان یک کشور مستقل بهرسمیت شناختهاند.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، در واکنش به موضع استارمر گفت: «این اقدام، پاداشی برای تروریسم هیولایی حماس و مجازاتی برای قربانیان است.» او هشدار داد: «دلجویی از تروریستهای جهادگرا همیشه شکست میخورد. این بار هم شکست خواهد خورد.»
تاممی بروس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، نیز در گفتوگو با تلگراف گفت: «اعلام این تصمیم، سیلی به صورت قربانیان ۷ اکتبر و پاداشی برای حماس است. این اقدام تنها به ادامه خشونت مشروعیت میبخشد.»
دیوید لمی، وزیر خارجه بریتانیا، نیز در نشست سازمان ملل تاکید کرد: «در کنار حمایت ما از اسرائیل، باید حقوق مدنی و مذهبی مردم فلسطین نیز حفظ میشد. اما این وعده عملی نشده و یک بیعدالتی تاریخی همچنان ادامه دارد.»
دنی دانون، نماینده اسرائیل در سازمان ملل، نیز در واکنش به این تحولات گفت: «هیچ شناسایی نمادین یا قطعنامهای نمیتواند واقعیت موجود را تغییر دهد. اسرائیل در برابر تروریسم کوتاه نخواهد آمد.»
بر پایه این طرح، در صورت عدم موافقت اسرائیل با آتشبس و ورود کمکهای سازمان ملل به غزه، بریتانیا و فرانسه ماه آینده کشور فلسطین را بهرسمیت خواهند شناخت.
بریتانیا فلسطین را به رسمیت میشناسد، مگر آنکه اسرائیل تغییر مسیر دهد
منابع رسمی گزارش دادند که کییر استارمر، نخستوزیر بریتانیا، در نشست کابینه اعلام کرده اگر اسرائیل اقدامی معنادار برای پایاندادن به وضعیت «فاجعهبار» در غزه انجام ندهد، دولت او تا پیش از نشست مجمع عمومی سازمان ملل در سپتامبر، کشور فلسطین را بهرسمیت خواهد شناخت.
بر اساس بیانیه رسمی دولت بریتانیا، استارمر در نشست کابینه روز سهشنبه ۷ مرداد تصریح کرد که این تصمیم به عملکرد دولت اسرائیل در هفتههای آتی بستگی دارد. او گفت بریتانیا در صورتی این گام را برمیدارد که اسرائیل به آتشبس برسد، بهصراحت اعلام کند قصدی برای الحاق کرانه باختری ندارد و به یک روند صلح بلندمدت برای تحقق راهحل دوکشوری پایبند شود.
او تأکید کرد بریتانیا همچنان میان دولت اسرائیل و گروه حماس تمایز قائل است. نخستوزیر بریتانیا در این باره گفت: «هیچگونه برابری میان اسرائیل و حماس وجود ندارد. حماس باید همه گروگانها را آزاد کند، آتشبس را بپذیرد، از ایفای نقش در دولت آینده غزه صرفنظر کند و بهطور کامل خلع سلاح شود.»
در واکنش به اعلام آمادگی بریتانیا برای بهرسمیت شناختن کشور فلسطین، وزارت خارجه اسرائیل این اقدام را «پاداشی به حماس» توصیف کرد و آن را مورد انتقاد شدید قرار داد. همزمان، دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، اعلام کرد که تاکنون در مورد این طرح با نخستوزیر بریتانیا، کییر استارمر، هیچگونه گفتوگویی نداشته است.
این نخستین بار است که بریتانیا چارچوب زمانی مشخصی برای بهرسمیت شناختن کشور فلسطین اعلام میکند. همزمان با این تحول، وزارت خارجه فرانسه، اعلام کرد بریتانیا امروز به «موج ایجاد شده از سوی فرانسه» در مسیر بهرسمیت شناختن کشور فلسطین پیوسته است. مقام وزارت خارجه فرانسه در حاشیه نشست سازمان ملل، این تصمیم را «تاریخی» توصیف کرد و افزود: «ما با تلاشهای مشترک خود، در حال پایان دادن به چرخه بیپایان خشونت هستیم و بار دیگر چشمانداز صلح را در منطقه زنده میکنیم.»
با این حال، آلمان موضعی محتاطانهتر در پیش گرفته است. فردریش مرتس، صدراعظم آلمان، سهشنبه ۷ مرداد در کنفرانسی خبری در برلین با حضور عبدالله دوم، پادشاه اردن، اعلام کرد که بهرسمیت شناختن کشور فلسطین باید یکی از مراحل نهایی مسیر مذاکرات دوکشوری باشد. او گفت برلین همچنان برای احیای روند صلح با شرکای بینالمللی خود در تماس است، از جمله با ایالات متحده، فرانسه، بریتانیا و سایر کشورهای اروپایی.
در مقابل، گیدون سعار، وزیر خارجه اسرائیل، با انتقاد شدید از مواضع کشورهای اروپایی، تاکید کرد که کشورش اجازه ایجاد دولت حماس در نزدیکی مرزهای خود را نخواهد داد. او گفت: «ما اجازه تاسیس یک دولت تروریستی جهادی تنها چند کیلومتر دورتر از مراکز جمعیتیمان را نخواهیم داد.»
این تحولات در حالی رخ داده که کنفرانسی سهروزه با ابتکار فرانسه و عربستان سعودی برای حمایت از راهحل دوکشوری در سازمان ملل آغاز شده است. آمریکا و اسرائیل از شرکت در این نشست خودداری کردهاند.