با شکست همهپرسیهای استیضاح علیه نمایندگان حزب مخالف کومینتانگ در تایوان، تلاش برای برکناری یکپنجم اعضای پارلمان این کشور ناکام ماند؛ اقدامی که حامیان آن امیدوار بودند پیامی صریح به چین ارسال کند، اما منتقدان آن را ضربهای به دموکراسی میدانند.
به گزارش خبرگزاری رویترز، در این رایگیری که شنبه ۵ مرداد برگزار شد، هیچیک از ۲۴ نماینده حزب کومینتانگ در فرآیند استیضاح موفق نشدند. این رایگیری که بزرگترین همهپرسی استیضاح در تاریخ تایوان توصیف شده، به ابتکار گروههای مدنی برگزار شد و هدف آن مقابله با نفوذ فزاینده چین در سیاست داخلی تایوان اعلام شده بود.
نتیجه این رایگیری، شکست قابل توجهی برای حزب حاکم «ترقیخواه دموکرات» به رهبری رییسجمهوری لای چینگ ته محسوب میشود؛ حزبی که پس از پیروزی در انتخابات ریاستجمهوری سال گذشته، اکثریت پارلمانی خود را از دست داد و از آن زمان برای بازپسگیری کنترل پارلمان تلاش کرده است.
دولت تایوان با اشاره به «مداخله بیسابقه» چین در این انتخابات، مدعی شد که پکن از ابتدا در پی تاثیرگذاری بر نتیجه انتخابات بوده است. چین جزیره دموکراتیک تایوان را بخشی از قلمرو خود میداند، هرچند تایوان این ادعا را بهکلی رد میکند.
اریک چو، رییس حزب کومینتانگ، پس از اعلام نتایج، از رایدهندگان تشکر کرد و از رییسجمهوری لای خواست بابت این «استیضاحهای مغرضانه» عذرخواهی کند. او در نشست خبری گفت: «نمیتوان پس از شکست در انتخابات، دست به استیضاحهای گسترده زد. مردم تایوان ثبات را انتخاب کردند، نه نزاعهای حزبی.»
برکناری یا recall election ابزاری دموکراتیک برای پاسخگویی مسئولان است که اجازه میدهد رأیدهندگان پیش از پایان دوره رسمی، آنها را از مسئولیت برکنار کنند. این روند در مواردی نادر استفاده میشود و فرآیند آن، از جمعآوری امضا تا همهپرسی و جایگزینی، بسته به نظام انتخاباتی کشورها متفاوت است. قوانین انتخاباتی در تایوان این امکان را برای گروههای سیاسی مهیا کرده است.
رایگیری روز شنبه در حالی برگزار شد که تنشها میان تایوان و چین در حال افزایش است. دولت پکن در ماههای اخیر با افزایش فشار نظامی و دیپلماتیک، تلاش کرده حاکمیت خود بر تایوان را تحکیم کند. پکن، رییسجمهوری لای را «جداییطلب» میخواند و درخواستهای مکرر او برای گفتوگو را رد کرده است.
دبیر فراکسیون پارلمانی حزب ترقیخواه، وو سزو-یائو، گفت که حزبش با احترام رای مردم را پذیرفته، اما در عین حال تاکید کرد که این نتیجه باعث تقویت موضع «ضدکمونیستی و حامی تایوان» حزب خواهد شد. او با اشاره به کارزارهای اطلاعات نادرست و تهدیدهای نظامی چین، هشدار داد که «باید هوشیارتر از همیشه در برابر اهداف مخرب پکن باشیم.»
دفتر امور تایوان در دولت چین نیز در بیانیهای نتیجه انتخابات را نشانه «نامحبوب بودن دستکاریهای سیاسی حزب حاکم تایوان» دانست.
گروههای مدنی برگزارکننده این کارزار، حزب کومینتانگ را به «خیانت به منافع ملی تایوان»، مخالفت با بودجه دفاعی و نزدیکی بیش از حد به پکن متهم کردهاند. اما حزب کومینتانگ این اتهامات را رد میکند و میگوید تعامل با چین برای باز نگهداشتن کانالهای ارتباطی ضروری است، چراکه دولت پکن حاضر به گفتوگو با دولت لای نیست.
از سوی دیگر، دولت تایوان تاکید کرده که فقط مردم این کشور میتوانند درباره سرنوشت نمایندگان تصمیم بگیرند و این کشور در برابر فشار خارجی تسلیم نخواهد شد.
هفت نماینده دیگر از حزب کومینتانگ نیز روز ۲ شهریور با رایگیری استیضاح روبرو خواهند شد. در صورت موفقیت در این دور از رایگیری، حزب ترقیخواه ممکن است اکثریت پارلمانی را بهطور موقت بازیابد و بتواند برخی طرحهای متوقفشده، از جمله افزایش بودجه دفاعی را به تصویب برساند.
با وجود حضور فعال مقامات حزب حاکم در جریان تبلیغات، رییسجمهوری لای بهطور مستقیم در کارزارها شرکت نکرده است. او پیشتر از اعضای حزب خواسته بود از طرح استیضاحها حمایت کنند، اما ابتکار این رایگیریها با گروههای مدنی بوده است.