دولت دونالد ترامپ در راستای توسعه پروژه دفاع موشکی «گنبد طلایی»، بهدنبال کاهش وابستگی به شرکت اسپیسایکس متعلق به ایلان ماسک و یافتن شرکای جدیدی در میان شرکتهای فناوری و دفاعی است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، این تغییر راهبردی در بحبوحه تنشهای رو به افزایش میان ترامپ و ماسک رخ میدهد که با یک درگیری علنی در پنجم ژوئن به اوج خود رسید.
بر اساس این گزارش، پنتاگون اخیراً مذاکراتی با پروژه کوایپر (Kuiper) شرکت آمازون داشته و از شرکتهایی همچون نورثروپ گرومن، لاکهید مارتین و ال۳هریس نیز برای پیوستن به این برنامه دعوت کرده است. «گنبد طلایی» با الهام از سامانه دفاعی «گنبد آهنین» اسرائیل طراحی شده، اما در مقیاسی بسیار وسیعتر و با اتکا به شبکهای از هزاران ماهواره مداری قرار است امنیت هوایی آمریکا را تضمین کند.
وابستگی کمتر به اسپیسایکس
هرچند اسپیسایکس همچنان با سابقه پرتاب بیش از ۹ هزار ماهواره استارلینک و تجربه در قراردادهای دولتی، یکی از اصلیترین گزینهها برای اجرای مأموریتهای پرتابی پروژه محسوب میشود، اما مسئولان آمریکایی اعلام کردهاند در ادامه توسعه این طرح، مناقصات به شرکتهای جدیدی مانند راکتلب و استوک اسپیس نیز سپرده خواهد شد. یک مقام پنتاگون در این رابطه گفت: «هر پرتاب بهصورت جداگانه به مناقصه گذاشته میشود و این تنها مختص اسپیسایکس نخواهد بود.»
نقش پروژه کوایپر
پروژه کوایپر، تلاش ۱۰ میلیارد دلاری آمازون برای ساخت منظومهای متشکل از ۳۰۰۰ ماهواره در مدار پایین زمین، گرچه تاکنون تنها ۷۸ ماهواره پرتاب کرده، اما با استقبال پنتاگون برای مشارکت در گنبد طلایی مواجه شده است. جف بزوس، رئیس هیئت مدیره آمازون، پیشتر گفته بود که این پروژه ماهیتی «عمدتاً تجاری» دارد، اما کاربردهای دفاعی آن نیز انکارناپذیر است.
سرعت عملیاتی و هدفگذاری کلان
به گفته منابع آگاه، ترامپ این برنامه را تنها یک هفته پس از آغاز دور دوم ریاستجمهوریاش کلید زده و ژنرال مایکل گتلاین که اخیراً توسط سنا تأیید شده، با اختیارات گسترده هدایت آن را بر عهده دارد. طبق دستور وزیر دفاع، گتلاین موظف است ظرف ۳۰ روز تیم خود را تشکیل دهد، طی ۶۰ روز طرح اولیه را ارائه دهد و حداکثر تا ۱۲۰ روز نقشه اجرایی کامل، شامل جزئیات ماهوارهها و ایستگاههای زمینی را تحویل دهد.
چالشهای امنیتی و فضای رقابتی جدید
ادغام پلتفرمهایی مانند کوایپر با پروژههای دفاعی، نگرانیهایی درباره امنیت سایبری ایجاد کرده است. تجربه حملات سایبری به شبکه استارلینک نشان میدهد که این نوع زیرساختها هدفی حساس برای بازیگران دشمن مانند روسیه محسوب میشوند.
در همین حال، شکلگیری حزب جدیدی توسط ایلان ماسک با عنوان «حزب آمریکا» که گرایشهای میانهرو و فناورمحور دارد، چالشی سیاسی برای ترامپ و جمهوریخواهان سنتی محسوب میشود. این تحولات باعث شدهاند فضای رقابتی اجرای پروژه «گنبد طلایی» نیز دگرگون شود و ترکیب پیمانکاران آینده آن در هالهای از ابهام قرار گیرد.
تغییر در میدان رقابت
در ابتدا شرکتهایی مانند «پالانتیر» و «آندوریل» که روابط نزدیکی با ترامپ داشتند، گزینههای اصلی برای گرفتن بخشهایی از این پروژه ۱۷۵ میلیارد دلاری بودند. اما تنش میان ترامپ و ماسک باعث شده موازنه قدرت در میان پیمانکاران احتمالی به هم بخورد.
آینده گنبد طلایی و نظامیسازی فضا
در حالی که هنوز طراحی معماری کامل پروژه نهایی نشده، تحلیلگران هشدار میدهند که شکلگیری یک سپر دفاعی فضامحور ممکن است رقبا را به تولید سلاحهای جدید یا تشدید رقابت فضایی سوق دهد. با این حال، شرکتهای تثبیتشدهای مانند لاکهید مارتین و RTX (ریتیون سابق) همچنان در اول صف قراردادها قرار دارند.
به گفته مدیران آرتیاکس، اگر آمریکا در دو تا سه سال آینده بهدنبال ایجاد تحول واقعی در امنیت دفاع موشکی باشد، این پروژه «نقش حیاتی» خواهد داشت.