آلمان، فرانسه و بریتانیا، به حکومت ایران هشدار دادند باید فورا گفتوگوهای دیپلماتیک درباره برنامه هستهای خود را از سر بگیرد و اعلام کردند در صورت انجام نگرفتن اقدامات ملموس تا یک ماه و نیم دیگر، تحریمهای سازمان ملل علیه تهران را بازخواهند گرداند.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، جمعه ۲۷ تیر با اشاره به گفتوگوی مشترک خود با وزیران خارجه سه کشور اروپایی و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در شامگاه پنجشنبه گفت که آغاز مذاکرات مشروط به آمادگی آمریکا برای توافقی «عادلانه، متوازن و سودمند برای هر دو طرف» است.
عراقچی اعلام کرد در این گفتوگو تاکید کرده است اروپا برای ایفای نقش مثبت باید «مسئولانه» رفتار کند و «سیاستهای فرسوده تهدید و فشار، از جمله مکانیسم ماشه» را کنار بگذارد.
به گزارش رویترز، وزیران خارجه این سه کشور اروپایی، موسوم به گروه E3 (تروئیکای اروپایی)، به همراه مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، برای نخستین بار پس از حملات هوایی آمریکا و اسرائیل به تاسیسات هستهای ایران در اواسط ماه ژوئن، با وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، تماس تلفنی برقرار کردند.
یک منبع دیپلماتیک فرانسوی به رویترز گفت در این تماس از جمهوری اسلامی خواسته شدکه فورا تلاشهای دیپلماتیک را برای رسیدن به یک توافق هستهای «قابل راستیآزمایی و پایدار» از سر بگیرد.
این سه کشور، همراه با چین و روسیه، طرفهای باقیمانده در توافق هستهای سال ۲۰۱۵ با ایران (برجام) هستند. توافقی که در ازای محدود شدن برنامه هستهای ایران، تحریمها علیه این کشور را لغو کرد.
قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل که این توافق را به رسمیت میشناسد، در تاریخ ۱۸ اکتبر منقضی میشود اما بر اساس مفاد آن، امکان بازگرداندن تحریمها پیش از این تاریخ نیز وجود دارد. روندی که عملی کردن آن حدود ۳۰ روز به طول میانجامد.
کشورهای اروپایی بارها هشدار دادهاند که در صورت دست نیافتن به یک توافق جدید، سازوکار «بازگشت خودکار تحریمها» (snapback) مشهور به مکانیسم ماشه را فعال خواهند کرد. اقدامی که به موجب آن، تمامی تحریمهای پیشین سازمان ملل علیه ایران دوباره اعمال خواهد شد.
این منبع دیپلماتیک فرانسوی به رویترز گفت: «وزیران خارجه سه کشور اروپایی در گفتوگوی تلفنی با عراقچی همچنین بر عزم خود برای استفاده از سازوکار موسوم به بازگشت خودکار تحریمها در صورت عدم پیشرفت ملموس تا پایان تابستان تاکید کردند.»
این منبع توضیحی در مورد اینکه «پیشرفت ملموس» دقیقا شامل چه مواردی میشود، ارائه نداد.
از زمان حملات هوایی اسرائیل و آمریکا به ایران در جریان جنگ ۱۲ روزه، بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی از ایران خارج شدهاند.
در حالی که مقامات جمهوری اسلامی اشاراتی به تمایل برای بازگشت به دیپلماسی داشتهاند، هیچ نشانهای دال بر از سرگیری قریبالوقوع دور ششم مذاکرات هستهای میان تهران و واشینگتن دیده نمیشود.
دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، گفته است که جمهوری اسلامی بهشدت مایل به گفتوگوست اما او هیچ عجلهای برای مذاکره با تهران ندارد.
دیپلماتها میگویند حتی در صورت از سرگیری مذاکرات، دستیابی به یک توافق جامع پیش از پایان ماه اوت - ضربالاجل نهایی تعیینشده از سوی اروپاییها - واقعبینانه به نظر نمیرسد، بهویژه در نبود بازرسانی که بتوانند وضعیت باقیمانده برنامه هستهای ایران را ارزیابی کنند.
دو دیپلمات اروپایی گفتهاند امیدوارند با هدف امکان برگزاری مذاکرات با جمهوری اسلامی در آیندهای نزدیک، در روزهای آینده به راهبردی مشترک با ایالات متحده دست پیدا کنند.