وزارت امور خارجه روسیه با انتشار بیانیهای بار دیگر حملات اسرائیل و ایالات متحده به ایران را محکوم و بر آمادگی برای کمک به حل مسئله هستهای جمهوری اسلامی تاکید کرد.
این بیانیه به دنبال ملاقات عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی و سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه در حاشیه نشست بریکس منتشر شد.
این دیدار روز یکشنبه ۱۵ تیر و در حاشیه آخرین روز از نشست بریکس در شهر ریودوژانیرو انجام شد و پس از آن وزیر امور خارجه روسیه در بیانیهای موضع پیشین خود در قبال جنگ ۱۲ روزه اسرائیل و جمهوری اسلامی را تکرار کرد و افزود: «تمامی مسائل مرتبط با برنامه هستهای ایران باید از طریق دیپلماسی حل و فصل شوند.»
در بخش دیگری از این بیانیه بر «شراکت راهبردی روسیه با ایران» تاکید شده و آمده است: «هرچند این شراکت شامل پیمان دفاعی مشترک نمیشود، با وجود این، روسیه معتقد است تهران حق برخورداری از یک برنامه صلحآمیز انرژی هستهای را دارد.»
تلاش تهران برای جلب حمایت کشورهای عضو بریکس
وزیران امور خارجه کشورهای عضو بریکس، یکشنبه ۱۵ تیر در بیانیه پایانی نشست خود در برزیل، بدون آنکه نامی از ایالات متحده و اسرائیل ببرند، «حملات نظامی علیه جمهوری اسلامی ایران از روز ۱۳ ژوئن» را محکوم کردند.
در بخش دیگری از این بیانیه، کشورهای عضو نسبت به «حملات عمدی به زیرساختهای غیرنظامی و تاسیسات هستهای صلحآمیز» ابراز نگرانی کرده و آن را «نقض حقوق بینالملل و منشور ملل متحد» دانستهاند.
این مجموعه سال ۲۰۰۶، با چهار عضو و با هدف تقویت همکاریهای اقتصادی، سیاسی و توسعهای شکل گرفت و پس از حدود ۲۰ سال به یک اتحاد ژئوپلتیک تبدیل شده است. برزیل، روسیه، هند، چین، آفریقای جنوبی، مصر، اتیوپی، امارات متحده عربی، ایران و اندونزی عضو بریکس هستند.
کشورهای عضو در بیانیه خود همچنین آتشبس فوری در غزه، آزادی گروگانهای اسرائیلی و بازگشت به میز مذاکرات برای حل بحران غزه و ایران را ضروری دانستهاند.
روزنامه تایمز اسرائیل این بیانیه را «یک پیروزی دیپلماتیک برای جمهوری اسلامی» دانسته زیرا در حالی که جمهوری اسلامی در جریان جنگ با اسرائیل «از حمایت محدودی در منطقه و جهان برخوردار بود» اکنون توانسته حمایت قاطع ۱۰ اقتصاد بزرگ جهان را به دست آورد.
نیویورکتایمز در آستانه برگزاری نشست تازه بریکس پیشبینی کرد: «جمهوری اسلامی زیر ضربات جنگ ۱۲ روزه در خاورمیانه تنها و ضعیف مانده و اکنون به عنوان عضو تازهوارد بریکس در جستوجوی متحدان بیشتر به این نشست چشم دوخته است.»
بریکس ابزاری برای به چالش کشیدن نفوذ آمریکا
علاوه بر محکومیت حملات نظامی آمریکا علیه جمهوری اسلامی، در بخشهای دیگری از این بیانیه بهطور غیرمستقیم و با لحنی انتقادی به نقش و نفوذ سیاسی و اقتصادی ایالات متحده در نظم جهانی اشاره شده است.
کشورهای عضو در یکی از بندهای بیانیه نسبت به «سوء استفاده برخی کشورها از جایگاه مسلط خود در نظام مالی بینالمللی» ابراز نگرانی کردهاند. به نظر میرسد در این بخش عبارت «اعمال تدابیر محدودکننده فراسرزمینی علیه کشورهای در حال توسعه» به تعرفههایی اشاره دارد که دولت دونالد ترامپ بر انواع محصولات وارداتی از کشورهای مختلف وضع کرده است.
در بخشی دیگر، بر لزوم «چندجانبهگرایی و رد یکجانبهگرایی» تاکید شده است؛ اصطلاحی که در ادبیات سیاسی برای توصیف سیاست خارجه ایالات متحده به کار میرود.
همچنین، درخواست پایبندی به تعهدات بینالمللی از همه کشورها و پرهیز از «خروج یکجانبه از توافقهای چندجانبه» بهطور تلویحی به تصمیم آمریکا برای خروج از پیمانهای بینالمللی از جمله توافقنامه پاریس و سازمان بهداشت جهانی میپردازد.
هفدهمین اجلاس سران بریکس روزهای ۱۴ و ۱۵ تیر در شهر ریودوژانیرو برگزار شد و عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی هم در این نشست حاضر بود.