دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، تهدید کرد که جنگ تجاری جهانی را با اعمال تعرفه‌های بیشتر بر کالاهای وارداتی از اتحادیه اروپا تشدید خواهد کرد. شرکای اصلی تجاری آمریکا اعلام کرده‌اند در برابر سیاست‌های تجاری ترامپ، دست به اقدام متقابل خواهند زد.
ترامپ چهارشنبه ۲۲ اسفند در کاخ سفید به خبرنگاران گفت در صورتی که اتحادیه اروپا برنامه خود را برای وضع تعرفه‌های متقابل بر برخی کالاهای آمریکایی اجرا کند، باید منتظر مجازات‌های بیشتری باشد.
رییس‌جمهوری آمریکا ساعاتی پس از اجرایی شدن تعرفه ۲۵ درصدی بر تمامی واردات فولاد و آلومینیوم اعلام کرد: «هر مقدار که آن‌ها از ما دریافت کنند، ما هم از آن‌ها دریافت خواهیم کرد.»
تاثیرات اقتصادی و واکنش‌ها
به‌گزارش رویترز، تمرکز بیش از حد ترامپ بر تعرفه‌ها، سرمایه‌گذاران، مصرف‌کنندگان و کسب‌وکارها را نگران کرده و ترس از رکود اقتصادی را افزایش داده است.
علاوه بر این، روابط آمریکا با کانادا، همسایه شمالی، بزرگ‌ترین شریک تجاری و یکی از نزدیک‌ترین متحدانش، به‌دلیل تهدیدهای مکرر ترامپ به الحاق این کشور، دچار تنش شده است.
کانادا، که بزرگ‌ترین تامین‌کننده خارجی فولاد و آلومینیوم آمریکا محسوب می‌شود، تعرفه‌های ۲۵ درصدی تلافی‌جویانه‌ای بر همین محصولات و همچنین کامپیوترها، تجهیزات ورزشی و سایر کالاها به ارزش ۲۰ میلیارد دلار اعمال کرده است.
این کشور پیش‌تر تعرفه‌های مشابهی را در واکنش به سیاست‌های تجاری گسترده‌تر ترامپ وضع کرده بود. وزیر دارایی کانادا، دومینیک لوبلان، گفت: «ما در برابر هدف قرار گرفتن غیرمنصفانه صنایع فولاد و آلومینیوم خود، بی‌تفاوت نخواهیم ماند.»
بانک مرکزی کانادا نیز برای مقابله با اختلالات اقتصادی ناشی از این بحران، چهارشنبه ۲۲ اسفند نرخ بهره را کاهش داد.
گسترش دامنه تعرفه‌ها
ترامپ با هدف حمایت از تولیدکنندگان داخلی فولاد و آلومینیوم، تعرفه ۲۵ درصدی بر تمامی واردات این فلزات را احیا کرد و دامنه آن را به صدها محصول پایین‌دستی، از پیچ و مهره گرفته تا تیغه‌های بولدوزر و قوطی‌های نوشابه، گسترش داد.
در همین حال هاوارد لوتنیک، وزیر بازرگانی آمریکا، اعلام کرد که ترامپ به‌زودی تعرفه‌هایی نیز بر مس وضع خواهد کرد.
طبق نظرسنجی رویترز-ایپسوس، ۵۷ درصد از آمریکایی‌ها معتقدند که ترامپ در تغییرات اقتصادی بیش از حد بی‌ثبات عمل می‌کند و ۷۰ درصد پیش‌بینی می‌کنند که تعرفه‌ها باعث افزایش هزینه‌های خرید خواهد شد.
واکنش اتحادیه اروپا
اتحادیه اروپا کمتر از سایر شرکای آمریکا در معرض آسیب‌های این سیاست‌ها قرار دارد. موسسه کیل آلمان اعلام کرده که تنها «بخش کوچکی» از کالاهای هدف قرار گرفته، به آمریکا صادر می‌شود.
اتحادیه اروپا در پاسخ به تعرفه‌های آمریکا، اقداماتی تلافی‌جویانه به ارزش ۲۸ میلیارد دلار را در نظر گرفته که شامل کالاهایی مانند نخ دندان، الماس، حوله‌های حمام و بوربن آمریکایی می‌شود. با این حال، صنعت نوشیدنی هشدار داده که این اقدام می‌تواند پیامدهای «ویرانگری» برای این بخش داشته باشد.
اورسولا فون در لاین، رییس کمیسیون اروپا، اعلام کرد که اتحادیه اروپا مذاکرات خود را با مقامات آمریکایی از سر خواهد گرفت. او افزود: «تحمیل چنین تعرفه‌هایی به نفع هیچ‌کدام از اقتصادهای ما نیست.»
در همین حال، ترامپ در کاخ سفید تاکید کرد که اگر اتحادیه اروپا اقدامات تلافی‌جویانه را اجرا کند، او «قطعا» با تعرفه‌های بیشتری به اقدام اتحادیه اروپا پاسخ خواهد داد.
او در حالی که در در کنار میهال مارتین، نخست‌وزیر ایرلند، بود به‌صراحت از این کشور عضو اتحادیه اروپا انتقاد کرد و گفت که سیاست‌های مالیاتی ایرلند باعث خروج شرکت‌های داروسازی آمریکایی از این کشور شده است.
مارتین در سخنرانی خود در کاخ سفید، به تاریخچه تجارت آزاد بین دو کشور اشاره کرد و گفت: «بیایید روابط خود را بر این پایه مستحکم بنا کنیم و اطمینان حاصل کنیم که این رابطه اقتصادی دوسویه و سودمند همچنان باعث رشد نوآوری، خلاقیت و شکوفایی خواهد شد.»
ترامپ به این سخنان نخست‌وزیر ایرلند واکنشی نشان نداد.
واکنش چین، ژاپن و دیگر کشورها
واکنش‌های منفی به سیاست تجاری ترامپ تنها به کانادا و اتحادیه اروپا محدود نمانده است.
وزارت امور خارجه چین تاکید کرده است که پکن از منافع خود دفاع خواهد کرد.
یوشیماسا هایاشی، دبیر کابینه دولت ژاپن، هشدار داد که اقدامات آمریکا می‌تواند تاثیر بزرگی بر روابط اقتصادی دو کشور داشته باشد.
بریتانیا و استرالیا نیز از سیاست‌های تعرفه‌ای ترامپ انتقاد کردند اما اعمال تعرفه‌های تلافی‌جویانه فوری را رد کردند. برزیل، دومین تامین‌کننده فولاد آمریکا، نیز گفته که فعلا پاسخی به این تعرفه‌ها نخواهد داد.
تاثیر بر بازارها و شرکت‌ها
با توجه به اینکه افزایش تعرفه‌ها از پیش اعلام شده بود، بازارهای جهانی تغییر چندانی نداشتند. اما تنش‌های تجاری باعث نگرانی شرکت‌ها شده و تولیدکنندگان خودروهای لوکس و صنایع شیمیایی چشم‌اندازی ناامیدکننده از وضعیت بازار ارائه داده‌اند.
گیوم فوری، مدیرعامل ایرباس، در تلویزیون فرانسه گفت: «ما درگیر یک جنگ تجاری شده‌ایم و زمانی که جنگ تجاری آغاز شود، معمولا به‌طور مداوم تشدید می‌شود.»
سهام شرکت آلمانی پوما نیز پس از گزارش‌های مالی نشان‌دهنده تاثیر منفی جنگ تجاری بر قدرت خرید آمریکایی‌ها، یک‌چهارم ارزش خود را از دست داد.
تولیدکنندگان فولاد آمریکا از تصمیم ترامپ استقبال و تاکید کرده‌اند که تعرفه‌های ۲۰۱۸ به‌دلیل معافیت‌های متعدد تضعیف شده بود.
یک اقتصاددان ارشد بانک جی‌پی مورگان احتمال رکود آمریکا در سال جاری را ۴۰ درصد ارزیابی کرده و هشدار داده است که اگر ترامپ اعتماد به ثبات اقتصادی کشور را تضعیف کند، جایگاه آمریکا به عنوان مقصدی مطمئن برای سرمایه‌گذاری به‌طور جدی آسیب خواهد دید.
تشدید تنش با کانادا
تنش‌های تجاری میان آمریکا و کانادا در حالی شدت گرفته که جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا، خود را برای انتقال قدرت به مارک کارنی آماده می‌کند.
کارنی که قرار است جمعه ۲۴ اسفند به‌عنوان نخست‌وزیر سوگند یاد کند، چهارشنبه ۲۲ اسفند در بازدید از یک کارخانه فولاد در انتاریو گفت: «من آماده‌ام در زمان مناسب با رییس‌جمهوری ترامپ گفت‌وگو کنم، اما در شرایطی که به حاکمیت کانادا احترام گذاشته شود و ما برای یک رویکرد مشترک تلاش کنیم.»
در همین حال، برخی از مقامات کانادایی قرار است روز پنجشنبه ۲۳ اسفند با همتایان آمریکایی خود در واشینگتن دیدار کنند.
افزایش تنش‌های تجاری باعث افزایش احساسات ضد آمریکایی در کانادا شده است. سرود ملی آمریکا در مسابقات هاکی هو شده، برخی فروشگاه‌ها کالاهای آمریکایی را از قفسه‌های خود حذف کرده‌اند و تعداد گردشگران کانادایی که به ایالات متحده می‌روند ۲۰ درصد کاهش یافته است.