استیو ویتکاف، نماینده ویژه رییسجمهوری آمریکا، دو روز پیش از اتمام مهلت تعیینشده برای رسیدن به توافق صلح در جنگ اوکراین، وارد مسکو شد. دونالد ترامپ تهدید کرده در صورت شکست مذاکرات، تحریمهای تازهای علیه روسیه اعمال خواهد کرد.
ویتکاف چهارشنبه ۱۵ مرداد در یک سفر لحظه آخری وارد مسکو شد؛ ماموریتی برای تلاش در جهت دستیابی به پیشرفت در پایان دادن به جنگ اوکراین، تنها دو روز پیش از انقضای ضربالاجلی که ترامپ تعیین کرده و بر اساس آن، روسیه باید با صلح موافقت کند، وگرنه با تحریمهای جدید مواجه خواهد شد.
ویتكاف در بدو ورود به مسکو مورد استقبال کیریل دیمیترییِف، رییس صندوق ثروت ملی این کشور قرار گرفت و رسانههای دولتی تصاویری از قدم زدن این دو در پارکی در نزدیکی کاخ کرملین و گفتوگوی جدی میان ایشان را منتشر کردند.
یک منبع آگاه از برنامه کاری ویتکاف سهشنبه به خبرگزاری رویترز گفت که او قرار است چهارشنبه با مقامهای ارشد روسیه دیدار کند.
کرملین اعلام کرد احتمال دارد ویتکاف با ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه نیز دیدار کند.
ترامپ که هر روز از پیشرفت نکردن مذاکرات صلح اوکراین بیشتر ناامید میشود، تهدید کرده تعرفههای سنگینی بر کشورهایی که کالا از روسیه وارد میکنند، وضع خواهد کرد.
فشار آمریکا بر خریداران نفت روسیه
ترامپ بهویژه بر هند فشار وارد میکند. کشوری که به همراه چین از خریداران عمده نفت روسیه است.
مسکو تهدید به مجازات کشورهایی را که با روسیه تجارت میکنند، «غیرقانونی» خوانده است.
سه منبع نزدیک به کرملین به رویترز گفتند که پوتین احتمالا در برابر ضربالاجل تحریمی ترامپ کوتاه نخواهد آمد، چرا که بر این باور است در جنگ پیروز است و اهداف نظامیاش را مهمتر از بهبود روابط با ایالات متحده میداند.
گِرهارد مانگوت، تحلیلگر اتریشی و عضو گروهی از دانشگاهیان و روزنامهنگاران غربی که در طول سالها با پوتین دیدارهای منظم داشتهاند، گفت: «سفر ویتکاف آخرین تلاش برای یافتن راهحلی با حفظ آبرو برای هر دو طرف است اما فکر نمیکنم هیچ سازشی حاصل شود.»
او در ادامه گفت: «روسیه تاکید خواهد کرد که آماده آتشبس است، اما فقط تحت شرایطی که دو یا سه سال است بر آنها پافشاری میکند.»
مانگوت تاکید کرد: «ترامپ تحت فشار خواهد بود تا آنچه را اعلام کرده اجرا کند- یعنی اعمال تعرفههای بالاتر بر همه کشورهایی که از روسیه نفت، گاز و احتمالا اورانیوم خریداری میکنند.»
ماموریت ویتکاف و انتقادها از او
منابع روسی به رویترز گفتند که پوتین نسبت به اثر تحریمهای جدید آمریکا بدبین است؛ بهویژه پس از چندین موج از مجازاتهای اقتصادی که در طول سه سال و نیم جنگ اعمال شدهاند.
به گفته دو منبع دیگر، رییسجمهوری روسیه نمیخواهد ترامپ را خشمگین کند و میداند که شاید در حال از دست دادن فرصتی برای بهبود روابط با واشینگتن و غرب باشد اما اهداف جنگیاش را مهمتر از همه اینها میداند.
ویتكاف که یک میلیاردر حوزه املاک و مستغلات است، پیشتر چندین دیدار طولانی با پوتین داشته است.
او تا پیش از پیوستن به تیم ترامپ در ژانویه، هیچ تجربه دیپلماتیکی نداشت، اما همزمان مامور شده تا در زمینه آتشبس در جنگهای اوکراین و غزه تلاش کند و همچنین در بحران مرتبط با برنامه هستهای ایران نقشآفرین باشد.
منتقدان، او را فاقد صلاحیت لازم برای مذاکره مستقیم با پوتین، مرد قدرتمند روسیه در ۲۵ سال گذشته، دانستهاند.
در آخرین سفرش در ماه آوریل، ویتکاف که بدون همراهی دیپلماتها یا دستیارانش به مسکو رفت، تنها در برابر پوتین، دیمیترییف و یوری اوشاکوف، مشاور سیاست خارجی کرملین، دیده شد.
برخی منتقدان در مواردی ویتکاف را متهم کردهاند که روایت کرملین را تکرار میکند. برای مثال، او در مصاحبهای با تاکر کارلسن، روزنامهنگار آمریکایی، در ماه مارس گفت: «هیچ دلیلی وجود ندارد که روسیه بخواهد اوکراین را ضمیمه کند یا بخشی از قلمرو آن را ببلعد. تصور اینکه پوتین بخواهد ارتشش را در سراسر اروپا به راه بیندازد، مضحک است.»
اوکراین و بسیاری از متحدان اروپاییاش عکس این را میگویند.
پوتین هرگونه قصد تعرض به قلمرو ناتو را رد کرده و مسکو بارها چنین گفتههایی را نشانهای از «خصومت اروپا» و «روسیههراسی» دانسته است.