در آخرین دور تبادل گروگانها در مرحله اول توافق آتشبس غزه، حماس شش گروگان اسرائیلی به نامهای تال شوهام، اورا منگیستو، عمر شمطوف، الیا کوهن، عمر ونکرت و هشام السید را از سه منطقه در نوار غزه آزاد کرد. قرار است اسرائیل در مقابل بیش از ۶۰۰ زندانی فلسطینی را آزاد کند.
پیشتر برنامهریزی شده بود که این گروگانها صبح شنبه چهارم اسفند از رفح واقع در جنوب غزه و اردوگاه نصیرات در مرکز نوار غزه آزاد شوند و صلیب سرخ آنها را به ارتش اسرائیل تحویل دهد.
شوهام و منگیستو پس از آزادی، برای انجام معاینات اولیه و دیدار با خانوادههایشان به یک پایگاه نظامی در نزدیکی رعیم برده شده و پس از آن، با بالگرد به بیمارستانهایی در مرکز اسرائیل منتقل شدند.
سه گروگان دیگر به نامهای شمطوف، کوهن و ونکرت، حدود سه ساعت بعد، تحویل نیروهای صلیب سرخ داده و به اسرائیل منتقل شدند.
هشام السید، ششمین گروگانی بود که در روندی جداگانه و بدون تشریفات نمایشی معمول حماس، آزاد شد.
السید، یک اسرائیلی بادیهنشین اهل روستای حوره در بیابان نقب است که آوریل ۲۰۱۵ به تنهایی و از طریق گذرگاه اریز، وارد نوار غزه و اسیر شد.
خانواده او میگویند که السید دچار بیماری روانی است.
او آخرین بار در یک ویدیوی تبلیغاتی منتشرشده از سوی حماس در سال ۲۰۲۲ دیده شد که در آن به دستگاه اکسیژن متصل بود.
حماس از صبح شنبه جایگاههایی برای تحویل گروگانها در رفح و منطقه نصیرات برپا و مانند موارد پیشین، آنها را با پوسترهای تبلیغاتی پر کرد.
روی این جایگاهها، پلاکاردهایی با شعارهایی مانند «ما سیل هستیم» دیده میشود.
در این محلها، سلاحها و تجهیزاتی نظامی به نمایش گذاشته شده که حماس میگوید آنها را در حمله هفتم اکتبر از ارتش اسرائیل به غنیمت گرفته است.
بر اساس بیانیههای پیشین حماس، این شش نفر آخرین «افراد زنده» از گروه ۳۳ نفره گروگانها هستند که در چارچوب مرحله اول مبادله، به اسرائیل بازگردانده میشوند.
السید ۳۶ ساله و منگیستو ۳۹ ساله، بیش از یک دهه در غزه اسیر بودهاند اما چهار نفر دیگر در هفتم اکتبر ۲۰۲۳ ربوده شدند.
آزادی زندانیان فلسطینی
قرار است اسرائیل ۶۰۲ زندانی و بازداشتشده فلسطینی را در ازای رهایی این شش نفر، از زندانهای خود آزاد کند.
این افراد شامل ۶۰ زندانی با احکام طولانیمدت و ۵۰ زندانی محکوم به حبس ابد هستند.
در این فهرست نام ۴۷ نفر هم قرار دارد که پس از مبادله سال ۲۰۱۱ برای آزادی گیلعاد شالیط، سرباز اسیر ارتش اسرائیل، دوباره بازداشت شدند.
بیش از ۱۰۰ نفر از این زندانیان، پس از آزادی از اسرائیل، از سرزمینهای فلسطینی اخراج و تبعید خواهند شد.
بر اساس گزارشها، رییس سازمان زندانهای اسرائیل به نگهبانان دستور داده پیراهنهایی منقش به آیهای از مزامیر به زبان عربی، بر تن زندانیان فلسطینی کنند.
روی این لباس نوشته شده است: «دشمنانم را تعقیب کردم و آنها را گرفتم و بازنگشتم تا نابودشان کردم.»
این زندانیان مجبور شدهاند دستبندهایی با نوشته «ملت ابدی فراموش نمیکند؛ دشمنانم را تعقیب کردم و آنها را گرفتم» بپوشند.
حماس پنجشنبه مراسمی برای تحویل پیکرهای چهار گروگان اسرائیلی برگزار کرد که خشم جهانی را برانگیخت.
ساعاتی بعد مشخص شد که جسد شیری بیباس، گروگان زنی که قرار بود همراه پیکر دو فرزند خردسال چهار ساله و ۱۰ ماههاش به اسرائیل بازگردانده شود، در میان اجساد نیست و به جای او، پیکری ناشناس تحویل داده شده است.
پس از خشم و تهدید اسرائیل درباره این موضوع، حماس عصر جمعه سوم اسفند پیکر دیگری را به اسرائیل تحویل داد و خانواده شیری بیباس هویت او را تایید کردند.
اسرائیل پیشتر گفته بود آزمایشهای پزشکی قانونی نشان میدهند «برخلاف دروغهای حماس»، آریل و کفیر در یک حمله هوایی کشته نشدند، بلکه «تروریستهای حماس آنها را نه با شلیک اسلحه که با دستان خالی به قتل رساندند».
پس از ماهها رایزنیهای بینالمللی و با میانجیگری قطر، مصر و آمریکا، اسرائیل و حماس ۲۶ دی برای برقراری یک آتشبس سهمرحلهای در غزه به توافق دست یافتند.
مرحله نخست این توافق که قرار است شش هفته به طول بینجامد، از ۳۰ دی به اجرا درآمد و ۱۲ اسفند به پایان میرسد.
تاکنون ۲۵ گروگان زنده و چهار گروگان کشته شده اسرائیلی و پنج گروگان تایلندی از سوی حماس آزاد شدهاند.