با وجود اینکه آژانس بینالمللی انرژی اتمی و همچنین مقامهای جمهوری اسلامی پیشتر بهصراحت تاسیسات هستهای بمبارانشده ایران را از نظر تشعشعات «امن» خوانده بودند، عباس عراقچی در مصاحبهای اعلام کرد خطر انتشار تشعشعات در این سایتها وجود دارد.
وزیر خارجه جمهوری اسلامی در مصاحبه با خبرگزاری کیودوی ژاپن گفت بمباران سایتهای هستهای «صلحآمیز» ایران در جریان جنگ ۱۲ روزه، باعث ایجاد «خطرات جدی» مانند «تشعشعات و مهمات منفجرنشده در تاسیسات» شده است.
عراقچی افزود: «اکنون ما با تهدیدات امنیتی و نگرانیهای ایمنی مواجه هستیم.»
این اظهارات در حالی مطرح میشود که جمهوری اسلامی پس از حملات آمریکا و اسرائیل، از تخلیه شهرهای و روستاهای مسکونی اطراف سایتها خودداری و در واکنش به نگرانی عمومی، هرگونه تهدید ناشی از تشعشع را رد کرده بود.
علیرضا رئیسی، معاون وزارت بهداشت، اول تیرماه با تاکید بر ایمن بودن تاسیسات نطنز و فردو گفته بود غنیسازی به معنای شکافت هستهای نیست که اشعه آزاد و تشعشعات ایجاد کند.
او تاکید کرده بود: «بهطور شفاف و دقیق میگوییم در نزدیکی نطنز و فردو نیازی به مصرف قرص ید وجود ندارد... تشعشعات نیز چند بار اندازهگیری شده و کاملا ایمن است.»
آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز ۲۳ خرداد اعلام کرده بود هیچ افزایشی در سطح تشعشعات در سایت هستهای نطنز پس از حمله گزارش نشده است.
با وجود این، عراقچی در مصاحبه با کیودو تاکید کرد جمهوری اسلامی در حال حاضر امکان ازسرگیری بازرسیهای آژانس را ندارد، زیرا «هیچ پروتکل یا دستورالعملی» برای بازرسی از تاسیساتی که او «صلحآمیز» خواند، وجود ندارد.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، ۲۷ مهر اعلام کرد جمهوری اسلامی عمده ذخایر اورانیوم غنیشده خود را در تاسیسات هستهای اصفهان، فردو و نطنز نگهداری میکند که بازرسان آژانس اجازه دسترسی به آنها را ندارند.
او هفتم آبان نیز هشدار داد بازرسان آژانس در اطراف محلهای نگهداری ذخایر اورانیوم در ایران شاهد تحرکاتی بودهاند.
عراقچی: محدودیت سطح غنیسازی و ماشینآلات را میپذیریم
عراقچی در ادامه مصاحبه، به احتمال مذاکره تهران و واشینگتن اشاره کرد و گفت: «به محض اینکه آنها منطق اعتمادسازی در قبال برنامه هستهای صلحآمیز ایران در ازای رفع تحریمها را بپذیرند، میتوانیم مذاکرات را از سر بگیریم و معتقدم سریع به نتیجه خواهیم رسید.»
او اضافه کرد چارچوب قابل قبول برای مذاکرات جدید باید «حق غنیسازی» جمهوری اسلامی را به رسمیت بشناسد.
تهران و واشینگتن پیش از جنگ ۱۲ روزه پنج دور مذاکرات هستهای برگزار کردند که بهدلیل اصرار مقامهای جمهوری اسلامی بر ادامه غنیسازی در خاک ایران، به بنبست رسید.
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، اول مهر گفتوگو با آمریکا را «بیفایده و زیانبار» دانست.
عراقچی در مصاحبه با کیودو همچنین اعلام کرد تهران آماده است مکانیسمهای نظارتی «فراتر از انپیتی» و همچنین «محدودیتهای زماندار» را بهمنظور «اعتمادسازی» بپذیرد.
او یادآوری کرد جمهوری اسلامی در توافق برجام نیز محدودیت ۳.۶۷ درصدی غنیسازی به مدت ۱۵ سال را پذیرفته بود و اکنون هم میتواند با محدودیت «سطح غنیسازی و نوع ماشینآلات» برای «مدت زمان مشخص» موافقت کند.
دونالد ترامپ، رییس جمهوری آمریکا، در ماههای اخیر بارها از اظهار علاقهمندی جمهوری اسلامی برای ازسرگیری مذاکره با آمریکا و رسیدن به توافق خبر داده است.
ایراناینترنشنال هفتم آذر به نقل از منابع آگاه گزارش داد دولت آمریکا در پاسخ به درخواست مسعود پزشکیان از عربستان سعودی برای میانجیگری بهمنظور آغاز مجدد مذاکرات تهران و واشینگتن، بار دیگر بر شروط سهگانه خود برای گفتوگو با جمهوری اسلامی تاکید کرد.
استیو ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ، پیشتر از حکومت ایران خواسته بود برنامه هستهای خود از جمله غنیسازی را بهطور کامل کنار بگذارد، نیروهای نیابتی خود را منحل کند و محدود شدن برنامه موشکیاش را بپذیرد.