وبسایت آکسیوس بهنقل از دو مقام آمریکایی و یک منبع غربی گزارش داد که دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا قصد دارد تا پیش از کریسمس ورود به مرحله دوم صلح غزه را اعلام و از ساختار جدید حکمرانی این منطقه رونمایی کند.
بهنوشته آکسیوس، آتشبس شکننده در غزه، بزرگترین دستاورد سیاست خارجی ترامپ در دوره دوم ریاستجمهوریاش تاکنون بوده و دولت او میخواهد هرچه سریعتر وارد مرحله دوم صلح شود تا از بازگشت جنگ جلوگیری کند.
اگرچه آتشبس کاملا فرو نپاشیده، اما از زمان اجرایی شدن آن در ۱۱ اکتبر، حملات اسرائیل باعث کشته شدن ۳۶۶ فلسطینی شده و در حملات حماس نیز چند سرباز اسرائیلی کشته شدهاند.
یکی از عناصر کلیدی مرحله اول، یعنی آزادی تمام گروگانهای زنده و اجساد گروگانها از سوی حماس، تقریبا تکمیل شده است. تنها بقایای یک گروگان هنوز بازگردانده نشده و هیاتی اسرائیلی پنجشنبه با میانجیهای قطری و مصری برای بازیابی تنها پیکر باقیمانده دیدار کرد.
اسرائیل تحت فشار آمریکا پذیرفته است گذرگاه رفح را باز کند و به فلسطینیها اجازه خروج از غزه به سوی مصر را بدهد. اسرائیل، مصر و آمریکا در حال مذاکره برای ترتیبات امنیتی هستند که امکان بازگشت فلسطینیها از مصر به غزه را فراهم کند.
انتظار میرود که بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، پیش از پایان ماه برای بررسی مرحله بعدی توافق غزه با ترامپ در آمریکا دیدار کند. ترامپ دوشنبه در تماس تلفنی به نتانیاهو گفته بود از او انتظار دارد «همکار بهتری» در موضوع غزه باشد.
مرحله دوم صلح شامل چه نکاتی است؟
مرحله دوم صلح غزه توافق شامل خروج بیشتر نیروهای اسرائیلی از غزه، استقرار یک نیروی بینالمللی تثبیتکننده (ISF) در غزه، و آغاز سازوکار جدید حکمرانی خواهد بود که از جمله شامل «هیات صلح» به رهبری ترامپ میشود.
شورای امنیت سازمان ملل متحد اخیرا شکلگیری ISF و هیات صلح را تایید کرده است. مقامات آمریکایی میگویند در مراحل نهایی تشکیل این نیرو و ساختار حکمرانی جدید هستند و امیدوارند از این بسته طی دو تا سه هفته آینده رونمایی کنند.
یک منبع غربی حاضر در این فرایند به آکسیوس گفت: «تمام اجزای مختلف تقریبا تکمیل شدهاند. همهچیز در حال پیش رفتن است و هدف این است که برنامه پیش از تعطیلات اعلام شود.»
قرار است در راس ساختار حکمرانی جدید در غزه، «هیات صلح» به رهبری ترامپ قرار گیرد که شامل حدود ۱۰ رهبر از کشورهای عربی و غربی خواهد شد.
در سطح پایینتر، یک هیات اجرایی بینالمللی قرار خواهد داشت که شامل تونی بلر، نخستوزیر پیشین بریتانیا، جرد کوشنر و استیو ویتکاف و مقاماتی از کشورهای عضو هیات صلح خواهد بود.
قرار است یک دولت تکنوکرات فلسطینی زیر نظر این هیات فعالیت خود را آغاز کند. این دولت شامل ۱۲ تا ۱۵ فلسطینی باسابقه در مدیریت و تجارت خواهد بود که وابسته به حماس، فتح یا هیچ گروه سیاسی فلسطینی دیگر نیستند.
منبع مطلع از روند بررسیها به آکسیوس گفت فهرست اولیه شامل ۲۵ نفر بود که حدود نیمی از آنها حذف شدهاند. برخی از افراد منتخب در غزه زندگی میکنند و برخی دیگر در گذشته در این منطقه بودهاند و برای خدمت در دولت جدید باز خواهند گشت.
مقامات آمریکا میگویند در مراحل نهایی رسیدن به اجماع با اسرائیل، تشکیلات خودگردان و کشورهای منطقه درباره ترکیب دولت تکنوکرات جدید غزه هستند.
در همین حال کشورهایی از جمله اندونزی، آذربایجان، مصر و ترکیه اعلام کردهاند که آماده اعزام نیرو به غزه در قالب ISF هستند.
این نیرو قرار است در بخشهایی از غزه مستقر شود که اکنون تحت کنترل ارتش اسرائیل است. مقامات آمریکایی میگویند این امر امکان خروج بیشتر نیروهای اسرائیلی از این مناطق را فراهم خواهد کرد.
برنامه ترامپ خواستار همکاری نزدیک ISF با دولت تکنوکرات و هماهنگی با اسرائیل و مصر است.
آکسیوس بهنقل از منابع خود افزود آمریکا، قطر، مصر و ترکیه در حال مذاکره با حماس برای توافقی هستند که طبق آن، این گروه از اداره غزه کنار بکشد و روند خلع سلاح را آغاز کند.
طبق این پیشنهاد، حماس ابتدا سلاحهای سنگین خود را زمین میگذارد و سپس روند کنارگذاری سلاحهای سبک آغاز میشود.
یک منبع غربی حاضر در مذاکرات گفت مصر و قطر خوشبین هستند که با حماس به توافق برسند، اما نتانیاهو خوشبینی کمتری دارد. او گفت: «بیبی بدبین است، اما متعهد است این روند را امتحان کند.»
آمریکا و میانجیها میخواهند تمام عناصر لازم برای مرحله دوم را با تایید کشورهای منطقه آماده کنند و سپس آن را به حماس ارائه دهند.
او گفت: «معادله این خواهد بود: خروج ارتش اسرائیل از غزه در ازای خروج حماس از قدرت.»
سؤال بزرگ این است که آیا حماس موافقت میکند خلع سلاح شود و اجازه دهد دولت جدید اداره غزه را در دست بگیرد یا نه.
منبع غربی آکسیوس در این مورد گفت: «آنها نمیتوانند چه مستقیم و چه از طریق سلاحهایشان بخشی از حکومت باشند.»
یک مقام کاخ سفید نیز که نامش اعلام نشد، به آکسیوس گفت طی هفتههای آینده اعلامیههایی درباره «هیات صلح» و اجرای مراحل بعدی طرح صلح غزه منتشر خواهد شد.
این مقام افزود: «دولت ترامپ و همکاران ما با جدیت برای اجرای طرح ۲۰ مادهای تاریخی رییسجمهوری ترامپ کار میکنند؛ طرحی که امنیت و رفاه را برای مردم غزه و کل منطقه به ارمغان خواهد آورد.»