پنج ماه پس از جنگ ۱۲ روزه، موسسه یهودی امنیت ملی آمریکا در گزارشی به بررسی عملیات ارتش اسرائیل در خاک ایران موسوم به «عملیات طلوع شیران» پرداخت و ضمن ارائه جزییات جدید، آن را «شاهکار عملیاتی» خواند.
گزارش این موسسه مستقر در واشینگتن به قلم یک هیات از فرماندهان بلندپایه پیشین ارتش ایالات متحده نوشته شده که تابستان به اسرائیل سفر کردند و در آنجا به ارزیابی عملیات طلوع شیران پرداختند.
ژنرال چارلز والد، معاون پیشین فرماندهی اروپای ارتش آمریکا، سپهبد رابرت اشلی، مدیر پیشین آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا، و دریابد مارک فاکس، معاون پیشین فرماندهی مرکزی آمریکا، در این هیات حضور داشتند.
والد، چهارشنبه پنجم آذر در یک نشست خبری درباره این گزارش گفت: «ما با این باور از اسرائیل بازگشتیم که در عملیات طلوع شیران، اسرائیل قابلیتهای اطلاعاتی و نظامیای از خود نشان داد که از هر یک از متحدان آمریکا در جهان فراتر میرود.»
او افزود که این عملیات صرفا برتری عملیاتی نبود و «اسرائیل به دستاوردهای راهبردی بزرگی دست یافت که نهتنها منافع خودش، بلکه منافع ملی آمریکا را نیز پیش برد».
گزارش موسسه یهودی امنیت ملی آمریکا، تاکید میکند عملیات اسرائیل یک تهدید موجودیتی علیه این کشور را با آسیب زدن شدید به برنامههای هستهای و موشکی ایران از میان برداشت.
بر اساس این گزارش، روند اجرای این عملیات از «۳۰ سال پیش» در جریان و در حال آمادهسازی بوده است؛ از همان زمانی که جمهوری اسلامی در سه محور اصلی برنامه هستهای، توان موشکهای بالستیک و شبکه نیابتی خود، در مسیر اقدام برای «نابودی اسرائیل» قدم برداشت.
چشمگیرترین عملیات نظامی
ژنرال والد درباره عملیات طلوع شیران گفت: «این عملیات احتمالا چشمگیرترین عملیات نظامی است که تاکنون دیدهام یا در آن حضور داشتهام.»
بر اساس گزارش موسسه یهودی امنیت ملی آمریکا، عملیات طلوع شیران در حمله «قطعسر» در مرحله اولیه خود حدود ۳۰ تن از رهبران ارشد نیروهای نظامی، فرماندهان سپاه پاسداران و عوامل هستهای جمهوری اسلامی را از میان برد و باعث ایجاد «آشفتگی جدی در فرماندهی و کنترل رژیم» شد.
حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران، محمد باقری، رییس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی و امیرعلی حاجیزاده، فرمانده هوافضای سپاه پاسداران، جزو کشتهشدگان حمله آغازین اسرائیل بودند.
این موسسه تاکید کرد که «حلقه آتش» سپاه پاسداران، یعنی شبکه نیروهای مسلح نیابتی تحت رهبری حزبالله و حماس پیش از عملیات اسرائیل علیه جمهوری اسلامی بهشدت تضعیف شده بود و این ضعف موجب جلوگیری از یک پاسخ هماهنگ در دفاع از جمهوری اسلامی شد.
«نقش حیاتی» اف-۳۵ها و دلایل عملیات
این ارزیابی همچنین به «نقش حیاتی» جنگندههای اف-۳۵ اسرائیل اشاره دارد که به نوشته موسسه یهودی امنیت ملی آمریکا، خلبانان اسرائیلی آنها را «برای نخستین بار در یک ماموریت حمله عمیق» در «حالت وحشی» بهکار بردند.
سپهبد اشلی در این زمینه گفت: «اف-۳۵ برای [اسرائیلیها] غیرقابل جایگزین شد. آنها هیچ عملیاتی را بدون استفاده از اف-۳۵ انجام نمیدهند، از جمله حملات در آینده.»
دلایل حمله
یکی از نکات مهم گزارش موسسه یهودی امنیت ملی آمریکا، ذکر دلایلی است که اسرائیل را مجاب به انجام عملیات خود کرد.
طبق این گزارش، تصمیم به حمله بر اساس اطلاعاتی اتخاذ شد که نشان میداد جمهوری اسلامی در حال آمادهسازی یک حمله پیشدستانه گسترده است.
در این گزارش آمده است: «اطلاعات اسرائیل نشان داد که مقامات ایرانی، در حال بحث درباره شلیک ۷۰۰ تا هزار موشک بالستیک در یک حمله پیشدستانه علیه اسرائیل بودند. نگرانی واقعی وجود داشت که صدها موشک ممکن است بر پایگاههای اسرائیل فرود آیند، باندها را خراب کنند، جنگندهها را نابود کنند و عملا نیروی هوایی اسرائیل را از کار بیندازند.»
این اطلاعات اسرائیل، همراه با نشانههای هشداردهندهای بود مبنی بر این که جمهوری اسلامی در حال تسریع پژوهش درباره سلاح هستهای است و بهسمت یک برنامه «قابل آزمایش و قابل بهکارگیری» حرکت میکند.
بسیاری از کارشناسان و سیاستمداران پیش از جنگ ۱۲ روزه هشدار داده بودند تهران به اندازه کافی اورانیوم با غنای ۶۰ درصد در اختیار دارد که برای ساخت دستکم ۱۰ بمب هستهای کافی باشد.
این شرایط موجب شد که به نوشته موسسه یهودی امنیت ملی آمریکا، اسرائیل برنامه اولیه خود را برای «یک حمله محدود جراحیگونه» رها و یک «کارزار جامع» را انتخاب کند.