خبرگزاری رویترز گزارش داد ایالات متحده همراه با بریتانیا، آلمان و فرانسه پیشنویس قطعنامهای را به شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی ارائه کردند که از تهران میخواهد فوراً همکاری خود را با آژانس بینالمللی انرژی اتمی از سر بگیرد.
در متن این پیشنویس که سهشنبه ۲۷ آبان ارائه شد، از جمهوری اسلامی خواسته شده که «باید... بدون تاخیر، اطلاعات دقیقی در مورد حسابداری مواد هستهای و تاسیسات هستهای تحت حفاظت در ایران را در اختیار آژانس بینالمللی انرژی اتمی قرار دهد.»
بهگفته دیپلماتها، احتمال تصویب این پیشنویس در نشست شورای حکام آژانس زیاد است. این نشست قرار است اواخر این هفته در وین، پایتخت اتریش، برگزار شود.
بر اساس این پیشنویس، شورای حکام «از ایران میخواهد که کاملاً مطابق» با پروتکل الحاقی آژانس بینالمللی انرژی اتمی «عمل کند و این اقدام را بدون تاخیر به طور کامل اجرا کند.»
کاظم غریبآبادی، معاون وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، سهشنبه هشدار داد توافقی که تهران در ماه سپتامبر با آژانس بینالمللی انرژی اتمی در قاهره امضا کرد، با قطعنامه آمریکا و سه کشور اروپایی در شورای حکام به خطر خواهد افتاد.
توافق قاهره به آژانس بینالمللی انرژی اتمی اجازه داد تا بازرسیها را از تمام تاسیسات هستهای اعلام شده ایران، از جمله تاسیساتی که در جربان جنگ ۱۲ روزه و به دنبال حملات اسرائیل و آمریکا آسیب دیدند، از سر بگیرد.
اما پس از آنکه سه قدرت اروپایی در اواخر سپتامبر از طریق مکانیسم ماشه، تحریمهای سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی را بازگرداندند، مقامات جمهوری اسلامی گفتند که اعمال مجدد تحریمها «به طور قطع» این توافق را متوقف خواهد کرد.
محمد اسلامی، رییس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی، یکشنبه ۲۵ آبان گفت که حملات ایالات متحده و اسرائیل به تاسیسات هستهای غیرنظامی این کشور در پی جنگ ۱۲ روزه، به اعتبار دیدهبان هستهای سازمان ملل آسیب رسانده و آژانس بینالمللی انرژی اتمی را به عدم محکومیت این حملات متهم کرد.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گزارش محرمانهای که هفته گذشته منتشر شد، اعلام کرد که جمهوری اسلامی هنوز به بازرسان سازمان ملل اجازه بازدید از سایتهای هستهای خود را که هدف حملات هوایی اسرائیل و آمریکا قرار گرفتند، نداده است.
آژانس گفت: «بسیار مهم است که آژانس بتواند در اسرع وقت موجودی مواد هستهای اعلامشده قبلی در ایران را تایید کند تا نگرانیهای خود را ... در مورد انحراف احتمالی مواد هستهای اعلامشده از کاربرد صلحآمیز، کاهش دهد.»
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، نیز ۱۴ آبان هشدار داد که تهران باید همکاری خود را با بازرسان این نهاد سازمان ملل «بهطور جدی بهبود ببخشد» تا از افزایش تنش با غرب جلوگیری کند.
او در گفتوگو با فایننشالتایمز اعلام کرد که از زمان آغاز جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل، آژانس حدود ۱۲ بازرسی در ایران انجام داده اما اجازه دسترسی به مهمترین تاسیسات هستهای شامل فردو، نطنز و اصفهان - که در حملات آمریکا بمباران شدند - را دریافت نکرده است.
به گفته گروسی، در حالی که این حملات خسارت شدیدی به تاسیسات وارد کردهاند، سرنوشت اورانیوم با غنای نزدیک به سطح تسلیحاتی همچنان نامشخص است و این موضوع «احساس فزایندهای از نیاز به ازسرگیری بازرسیها» ایجاد کرده و تایید اورانیوم غنیشده تهران «مدتهاست که به تعویق افتاده است.»
پیش از این حملات، بازرسان حدود ۴۴۰ کیلوگرم اورانیوم غنیشده با خلوص ۶۰درصد را تایید کرده بودند - که در صورت پالایش بیشتر، برای ساخت تقریباً ۱۰ سلاح هستهای طبق معیارهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی کافی است.