روزنامه شرق در گزارشی از افزایش «سوءمصرف داروهای اعصاب و روان» در ایران خبر داد و نوشت چنین داروهایی را میتوان در ناصرخسرو که بازار سیاه فروش دارو در تهران است، «در کمتر از ۱۰ دقیقه» یافت.
در این گزارش که دوشنبه ۲۶ آبان منتشر شد، آمده است: «چرخی در بازار ناصرخسرو نشان میدهد که در کمتر از ۱۰ دقیقه میتوان به انواع و اقسام داروهای اعصاب و روان دسترسی پیدا کرد. ویاس، ریتالین، دیازپام، زولپیدوم، میدازولام و دهها داروی دیگر که با قیمتهای باورنکردنی به فروش میرسند، از ورقی دو تا پنج میلیون تومان.»
این گزارش بر پایه گفتوگو با مصرفکنندگان داروها، روانپزشکان، پرستاران بخشهای مسمومیت در بیمارستانهای اصلی تهران و همچنین صاحبان داروخانهها تهیه شده است.
یک پرستار در مصاحبه با شرق گفت: «تقریبا هیچ شیفتی بدون حداقل یک مراجعه سوءمصرف داروی روان تمام نمیشود.»
یک روانپزشک نیز که نامش فاش نشده، از نبود آمار و اطلاعات جدید در زمینه سوءمصرف داروها و اعتیاد خبر داد.
او به شرق گفت: «داروهای مرتبط با اختلالات روان مثل ویاس از آنجایی که در دسته آمفتامینها قرار میگیرند، قابلیت سوءمصرف نیز در آنها وجود دارد.»
نشئگی با داروها
سوگل، یکی از مصرفکنندگان این داروها که هنوز وارد دهه سوم زندگیاش نشده، در مصاحبه با شرق گفت عوارض متعدد سوءمصرف این داروها را در میان دوستانش دیده و «آن را زندگی کرده» است.
او توضیح داد که «هر چندوقت یکبار مصرف این داروها متنوعتر میشود» و حتی برخی داروهای ویژه بیماران سرطانی بهدلیل ایجاد «یک نوع نشئگی خوشایند»، از سوی گروهی از جوانان مورد استفاده قرار میگیرند.
سوگل به افزایش مصرف برخی داروهای خوابآور در میان نوجوانان و جوانان اشاره کرد و افزود مشکل اصلی این داروها این است که در ابتدای مصرف فرد احساس بهبود میکند، اما با گذشت زمان و عادت بدن به دارو، اثر آن کاهش مییابد و وضعیت روانی فرد بهمراتب بدتر از قبل میشود و «در موقعیتهایی تصمیمهای ناگهانی خطرناکی میگیرند».
او همچنین تاکید کرد پزشکان این نوع داروها را «بهراحتی تجویز میکنند».
در سالهای اخیر گزارشهای مختلفی از افزایش بیماریهای مربوط به اعصاب و روان در ایران منتشر شده است.
دادههای رسمی نشان میدهند حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد از جمعیت ایران با نوعی اختلال روانی مواجه هستند و فشارهای مزمن اقتصادی و اجتماعی، وضعیت روان جمعی را در مرحله هشدار قرار داده است.
کارشناسان، عواملی چون محدودیتها و فشارهای اجتماعی، تحریمهای اقتصادی فلجکننده، بیثباتیهای سیاسی و حتی جنگ را در ایجاد چنین شرایطی موثر میدانند.
همچنین در سالهای اخیر، آمار اقدام به خودکشی در ایران رشد قابل توجهی داشته است.
کارشناسان توصیه میکنند اگر با فرد یا افرادی روبهرو شدید که از جملات یا عباراتی حاکی از افسردگی یا تمایل به پایان دادن به زندگی استفاده میکنند، از آنها بخواهید با پزشک معتمد، مراکز تخصصی حمایت روانی یا فردی مورد اعتماد درباره نگرانیهای خود گفتوگو کنند. اگر خودتان به خودکشی فکر میکنید، در ایران میتوانید با اورژانس اجتماعی به شماره ۱۲۳ تماس بگیرید.