مای ساتو، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور ایران، بار دیگر تخریب قطعه ۴۱ قبرستان بهشت زهرا در جنوب تهران را محکوم و اظهارات مقامهای جمهوری اسلامی در توجیه این اقدام را رد کرد.
ساتو جمعه ۲۳ آبان در شبکه اجتماعی ایکس نوشت او به همراه سایر کارشناسان سازمان ملل در نامهای به مقامهای حکومت ایران، تخریب قطعه ۴۱ بهشت زهرا را محکوم کرده است.
او افزود گزارشها همچنین از تخریب مزارهای کشتهشدگان اعتراضات ۱۴۰۱ و قربانیان سرنگونی هواپیمای اوکراینی حکایت دارد.
این نامه هشتم آبان علاوه بر ساتو از سوی الکساندرا زانتاکی، گزارشگر ویژه در حوزه حقوق فرهنگی، گابریلا سیترونی، گزارشگر گروه کاری ناپدیدشدگان اجباری، موریس تیدبال-بینز، گزارشگر ویژه اعدامهای فراقضایی، شتابزده یا خودسرانه و برنارد دوهیم، گزارشگر ویژه ترویج حقیقت و عدالت، امضا شده بود.
۲۸ مرداد، داود گودرزی، معاون علیرضا زاکانی، شهردار تهران، اعلام کرد این سازمان مزار زندانیان سیاسی اعدامشده در دهه ۶۰ را در قبرستان بهشت زهرا تبدیل به پارکینگ کرده است.
گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران در ادامه پیام خود در ایکس نوشت: «همانگونه که در مکاتبه ما با دولت ایران توضیح داده شده، حقوق بینالملل دولتها را موظف میکند که مرگهای بالقوه غیرقانونی را مورد تحقیق قرار دهند، شواهد را حفظ کنند و از برخورد محترمانه با بقایای انسانی اطمینان حاصل کنند.»
ساتو اضافه کرد: «تخریب این مکانها نهتنها روایتهای فردی، بلکه حافظه جمعی را نیز از میان میبرد. تخریب چنین مکانهایی نقض حقوق بینالملل محسوب میشود و رنج خانوادهها را عمیقتر میکند.»
قطعه ۴۱ بهشت زهرا یکی از شناختهشدهترین محلهای دفن مخالفان و منتقدان جمهوری اسلامی است؛ جایی که بسیاری از زندانیان سیاسی اعدامشده در دهههای گذشته، بهویژه اعضای سازمان مجاهدین خلق ایران، به خاک سپرده شدهاند.
از این قطعه با نام «قطعه اعدامیها» یاد میکنند و گفته میشود در آن، علاوه بر اعضای مجاهدین خلق، تعدادی از افراد مرتبط با کودتای نوژه و نیز شماری از سرمایهدارانی که در سالهای نخست پس از انقلاب اعدام شدند، به خاک سپرده شدهاند.
این مکان از نخستین سالهای پس از انقلاب ۱۳۵۷ همواره با تخریب، بیاحترامی و محدودیتهای شدید برای خانوادهها و بازماندگان روبهرو بوده است.
پیش از دور تازه تخریبها، قبرهای این مکان و گورستانهای مشابه طی دهههای گذشته بارها هدف آسیب، بیحرمتی و تخریبهای متوالی قرار گرفته بودند.