پژوهشگران هشدار دادهاند قاره جنوبگان با دگرگونیهای سریع و شاید برگشتناپذیر روبهرو است که میتواند پیامدهایی جهانی به دنبال داشته باشد. ذوب یخها، فروپاشی قفسههای یخی و اختلال در جریانهای اقیانوسی، تهدیدی جدی برای سطح دریاها، تعادل اقلیمی و زیستبومهای طبیعی به شمار میرود.
این هشدار حاصل پژوهشی تازه است که گروهی از دانشمندان دانشگاه ملی استرالیا و دانشگاه نیو ساوت ولز با همکاری پژوهشگران برجسته از نهادهای اصلی تحقیقات جنوبگان در استرالیا انجام دادهاند و یافتههای آن در مجله نیچر منتشر شده است.
به گزارش پایگاه خبری ساینسدیلی، تیم تحقیقاتی دریافت که چندین دگرگونی گسترده بهصورت همزمان در سراسر جنوبگان در حال وقوع است و این فرایندها بهطور تنگاتنگ به یکدیگر «پیوند خوردهاند»؛ تغییراتی که فشار جهانی بر نظام اقلیمی، سطح دریاها و زیستبومها را تشدید میکند.
به گفته پژوهشگران، ورقه یخی غرب جنوبگان با خطر بسیار بالای فروپاشی روبهرو است، زیرا میزان دیاکسید کربن در جو زمین همچنان رو به افزایش دارد.
آنها هشدار میدهند که در صورت فروپاشی کامل این توده عظیم یخ، سطح آب دریاهای جهان بیش از سه متر افزایش خواهد یافت و مناطق ساحلی و شهرهای بزرگ در سراسر جهان در معرض تهدید جدی قرار خواهند گرفت.
دانشمندان تاکید میکنند تنها راه جلوگیری از آسیبهای غیرقابل بازگشت، کاهش سریع و چشمگیر انتشار گازهای گلخانهای است.
نیریلی ابرام، نویسنده اصلی این پژوهش، کاهش شدید یخهای دریایی جنوبگان را یکی دیگر از نشانههای نگرانکننده در منطقه توصیف کرد.
او گفت: «از بین رفتن یخهای دریایی جنوبگان نوعی دگرگونی ناگهانی دیگر است که پیامدهای زنجیرهای گستردهای دارد، از جمله افزایش آسیبپذیری قفسههای یخی شناور پیرامون جنوبگان در برابر فروپاشی ناشی از امواج.»
کاهش گسترده یخهای دریایی در کنار تضعیف جریانهای عمیق اقیانوس جنوبی نشان میدهد که این سامانهها در برابر افزایش دمای زمین از آنچه پیشتر تصور میشد، آسیبپذیرتر هستند.
با از میان رفتن یخهای دریایی، سطح اقیانوس گرمای بیشتری از خورشید جذب میکند و روند گرمایش منطقهای شدت مییابد.
این تغییرات پیامدهای گستردهای برای استرالیا به همراه دارد. بالا آمدن سطح دریاها جوامع ساحلی را تهدید میکند، در حالی که گرمتر و کماکسیژنتر شدن اقیانوس جنوبی توان جذب دیاکسید کربن از جو را کاهش میدهد و موجب تشدید گرمایش در استرالیا و سایر مناطق میشود.
کاهش یخهای دریایی حیاتوحش جنوبگان را در معرض خطر قرار داده است. بر اساس یافتههای این تحقیق، پنگوئنهای امپراتور اکنون بیش از هر زمان دیگری با خطر انقراض مواجه هستند، زیرا جوجههایشان برای رشد و بقا به وجود یخهای دریایی پایدار وابستهاند.
دامنه تهدیدها تنها به پنگوئنهای امپراتور محدود نمیشود. جمعیت کریل و چند گونه پنگوئن و فُک نیز با خطر کاهش شدید روبهرو است، و در همین حال فیتوپلانکتونهایی که در پایه زنجیره غذایی نقش اساسی دارند، بر اثر گرمایش و اسیدی شدن آب اقیانوسها آسیب میبینند.
پژوهشگران تاکید کردند تنها راه جلوگیری از دگرگونیهای ناگهانی بیشتر در منطقه و پیامدهای گسترده آن، کاهش سریع انتشار گازهای گلخانهای است تا گرمایش زمین تا حد ممکن به ۱.۵ درجه سانتیگراد محدود شود.