در گفتوگوی اختصاصی با شبکه ایراناینترنشنال، سناتور کریس ونهولن، عضو دموکرات سنای آمریکا، تاکید کرد که در حالیکه دیپلماسی همچنان بهترین مسیر برای حل اختلافات میان واشینگتن و تهران است، دستیابی ایران به سلاح هستهای برای ایالات متحده «غیرقابلقبول» خواهد بود.
ون هولن که از چهرههای بانفوذ در سیاست خارجی حزب دموکرات به شمار میرود، با اشاره به افزایش تنشها میان ایران و غرب گفت: «ما همچنان امیدواریم از مسیر گفتوگو بتوانیم مانع از تبدیل برنامه هستهای ایران به تهدید بالفعل شویم، اما باید روشن باشد که داشتن سلاح هستهای توسط ایران هرگز مورد پذیرش ایالات متحده نخواهد بود.»
اجماع دوحزبی بر سر تهدید هستهای ایران
اظهارات اخیر سناتور کریس ونهولن، بار دیگر نشان داد که علیرغم اختلافات حزبی در واشینگتن، موضوع دستیابی ایران به سلاح هستهای نقطهای از اجماع دوحزبی در سیاست خارجی آمریکا است. ونهولن، از چهرههای برجسته حزب دموکرات و از مدافعان دیپلماسی، در گفتوگوی خود تاکید کرد که «دیپلماسی همچنان بهترین مسیر برای حل اختلافات میان واشینگتن و تهران است»، اما در عین حال صراحتاً گفت دستیابی ایران به سلاح هستهای برای آمریکا «غیرقابلقبول» است.
این موضع نشان میدهد که حتی جناحی از دموکراتها که معمولاً بر تعامل و گفتوگو تاکید دارند، در مورد خط قرمز هستهای ایران هیچ ابهامی باقی نگذاشتهاند.
همزمانی هشدار آژانس و مواضع واشینگتن
اظهارات ونهولن درست در زمانی مطرح شد که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، نیز از تحرکات تازه در تأسیسات هستهای ایران خبر داد. گروسی هشدار داد که ذخایر فعلی اورانیوم غنیشده در ایران میتواند برای ساخت حدود ۱۰ بمب اتمی کافی باشد، اگر تهران تصمیم به نظامیسازی بگیرد.
همزمانی این هشدار با موضعگیری صریح سناتور ونهولن، تصویری از هماهنگی نانوشته میان نهادهای نظارتی بینالمللی و سیاستمداران آمریکایی را نشان میدهد. در واقع، پیام هر دو یکسان است: ایران در آستانه عبور از مرزهای قابلتحمل برای غرب قرار دارد و باید به مسیر شفافسازی و گفتوگو بازگردد.
بازگشت نگرانیها از همکاریهای موشکی تهران و پکن
در همین چارچوب، افشای همکاریهای موشکی میان ایران و چین ابعاد تازهای به نگرانی واشینگتن افزوده است. گزارشها درباره واردات دو هزار تُن پراکلرات سدیم از چین برای بازسازی زیرساختهای موشکی ایران، زنگ خطر را در هر دو حزب به صدا درآورده است.
در این میان، جمهوریخواهان از جمله ریک اسکات و مایک لاولر مواضعی شدیدتری اتخاذ کردهاند. اسکات هشدار داده که «ممکن است آمریکا و اسرائیل ناچار به اقدامات نظامی تازهای شوند»، در حالیکه لاولر خواستار تحریمهای شدیدتر علیه شرکتهای چینی همکار با ایران شده است.
از سوی دیگر، حتی در میان دموکراتها نیز لحنها سختتر شده است؛ مارک کلی و ریچارد بلومنتال هر دو تاکید کردهاند که ایران همچنان دانش و توان لازم برای احیای برنامههای موشکی و هستهای خود را دارد و نباید این تهدید را دستکم گرفت.
مقایسه رویکردها: دیپلماسی دموکراتها، بازدارندگی جمهوریخواهان
تفاوت اصلی میان دو حزب در روش مواجهه با تهدید ایران است، نه در تعریف آن. دموکراتها، از جمله ونهولن، هنوز بر ابزارهای دیپلماتیک و توافقات چندجانبه بهعنوان مسیر اصلی کنترل بحران تاکید دارند. اما جمهوریخواهان در مقابل، بر اقدامات بازدارنده، فشار اقتصادی و حتی گزینه نظامی پافشاری میکنند.
با این حال، هر دو جناح در یک نکته متفقالقولاند: ایرانِ مجهز به سلاح هستهای، تهدیدی غیرقابلپذیرش برای امنیت آمریکا و جهان است. این اجماع، زمینه را برای افزایش فشارهای تازه دیپلماتیک و تحریمی فراهم میکند، بهویژه اگر آژانس بینالمللی انرژی اتمی شواهد جدیدی از نقض تعهدات ایران ارائه دهد.
ترکیب هشدار آژانس، اظهارات سناتور ونهولن و مواضع تند قانونگذاران جمهوریخواه نشان میدهد که پرونده هستهای ایران بار دیگر در مرکز نگرانیهای امنیتی واشینگتن قرار گرفته است.
در حالیکه امید به گفتوگو هنوز در میان برخی از دموکراتها زنده است، واقعیت میدانی — از غنیسازی تا همکاری موشکی با چین — فضای سیاسی را به سمت اجماع جدیدی سوق داده است: اگر ایران به مسیر فعلی ادامه دهد، واشینگتن بهاحتمال زیاد شاهد بازگشت فاز فشار حداکثری، تحریمهای تازه و حتی گزینههای نظامی محدود خواهد بود.