دونالد ترامپ و شی جینپینگ، روسای جمهوری آمریکا و چین، در پایگاه هوایی گیمه در شهر بوسان کره جنوبی دیدار کردند. در این نشست که ترامپ آن را موفقیتآمیز خواند، چه گذشت، دو طرف بر سر چه موضوعاتی توافق کردند و چه موضوعاتی همچنان حلنشده باقی ماند؟
ترامپ پنجشنبه هشتم آبان در مصاحبه با خبرنگاران در هواپیمای ایرفورسوان پس از پایان سفرش به آسیا، دیدار با همتای چینی خود را «بسیار موفق» و «شگفتانگیز» خواند و اعلام کرد در آوریل ۲۰۲۶ راهی چین خواهد شد و شی نیز «مدتی پس از آن» به ایالات متحده سفر خواهد کرد.
کاهش تعرفههای مرتبط با قاچاق مواد فنتانیل
ترامپ خبر داد واشینگتن از امروز تمامی تعرفههایی را که در پاسخ به ورود مواد شیمیایی مرتبط با فنتانیل از چین وضع شده بود، کاهش میدهد و از ۲۰ درصد به ۱۰ درصد میرساند.
او افزود که باور دارد چین واقعا در حال «اتخاذ اقدامات قاطع» است و شی «بهسختی تلاش خواهد کرد» تا مانع از ورود فنتانیل به آمریکا شود.
بدین ترتیب، تعرفههای اعمالشده واشینگتن بر واردات از چین در مجموع از ۵۷ درصد به ۴۷ درصد کاهش مییابد.
فنتانیل ماده مخدر مرگباری است که اکنون عامل اصلی مرگومیر ناشی از مصرف بیش از حد مواد در ایالات متحده محسوب میشود.
توافق بر سر محصولات کشاورزی و مواد معدنی کمیاب
ترامپ در ادامه اظهارات خود گفت چین از «همین امروز» خرید «مقادیر عظیمی» سویا و دیگر محصولات کشاورزی آمریکا را آغاز خواهد کرد.
او همچنین خبر داد اختلاف تجاری با چین بر سر مواد معدنی کمیاب پایان یافته و پکن «دیگر مانعی در این زمینه ایجاد نمیکند».
به گفته رییسجمهوری آمریکا، دو کشور به توافقی یکساله درباره عناصر کمیاب دست یافتهاند که قرار است پس از پایان مدت آن، تمدید شود.
با این حال، ترامپ توضیحی درباره جزییات مفاد توافق تازه ارائه نداد.
تجارت مواد معدنی کمیاب یکی از محورهای اصلی تنش میان چین و آمریکا به شمار میرفت، زیرا پکن که کنترل ۹۰ درصد از منابع جهانی این مواد را در اختیار دارد، از آنها بهعنوان اهرمی در برابر تعرفههای واشینگتن استفاده میکرد.
واکنش بازارهای جهانی
با اعلام توافق چین و آمریکا، بازارهای جهانی سهام روز پرنوسانی را پشت سر گذاشتند و شاخصهای اصلی در آسیا و اروپا میان صعود و افت در نوسان بودند.
شاخص ترکیبی شانگهای پس از رسیدن به بالاترین سطح خود در ۱۰ سال گذشته اندکی کاهش یافت و بهای آتی سویا در آمریکا نیز افت کرد.
کایل رودا، تحلیلگر ارشد بازار در شرکت «کپیتال داتکام» ملبورن، گفت: «رفتار فعلی بازار نشان میدهد بخش زیادی از خبر [توافق] پیشتر در قیمتها لحاظ شده بود. به نظر میرسد سرمایهگذاران انتظار لغو کامل تعرفههای مربوط به فنتانیل را داشتند و شاید همین مساله موجب واکنش محتاطانه بازار شده است.»
بازارهای سهام از والاستریت تا توکیو در روزهای منتهی به دیدار ترامپ و شی به رکوردهای تازهای رسیده بودند زیرا سرمایهگذاران به توافقی برای کاهش تنشهای تجاری میان دو اقتصاد بزرگ جهان امید داشتند؛ نبردی که طی سالهای اخیر زنجیرههای تامین جهانی را بر هم زده و اعتماد فعالان اقتصادی را تضعیف کرده است.
در میان شرکای اصلی تجاری آمریکا، تنها هند و برزیل همچنان مشمول تعرفههای بالاتر از چین هستند.
جدال در حوزه هوش مصنوعی
ترامپ در ادامه اظهارات خود اعلام کرد در مذاکرات با همتای چینی خود، درباره تراشه پیشرفته هوش مصنوعی «بلکوِل» ساخت شرکت انویدیا صحبتی نشده است.
او هفتم آبان گفته بود ممکن است در مورد صدور مجوز صادرات نسخه ضعیفتر پردازنده گرافیکی انویدیا با شی مذاکره کند.
این تراشه نقشی محوری در رقابت جهانی هوش مصنوعی ایفا میکند.
آخرین اظهارات ترامپ امیدهای شرکت انویدیا را برای کسب مجوز از آمریکا و چین بهمنظور فروش نسخهای تعدیلشده از پیشرفتهترین تراشه هوش مصنوعی خود کمرنگ کرد.
ساعاتی پیش از این دیدار، جان مولنار، رییس کمیته چین در مجلس نمایندگان ایالات متحده، اعلام کرد به دولت ترامپ اطلاع داده است که آمریکا نباید جدیدترین تراشههای پیشرفته هوش مصنوعی را به «دشمن اصلی کشور» بفروشد.
مناقشههای اوکراین و تایوان
رییسجمهوری آمریکا در گفتوگو با خبرنگاران در هواپیمای ایرفورسوان اعلام کرد موضوع جنگ اوکراین در دیدار با همتای چینیاش مطرح شده و پکن و واشینگتن قصد دارند برای پایان دادن به کشتار غیرنظامیان در این جنگ همکاری کنند.
ترامپ از مواضع اوکراین و روسیه در قبال مناقشه کنونی انتقاد کرد و افزود: «دو طرف درگیر نبردی سخت هستند و گاهی باید اجازه داد به جنگ خود ادامه دهند. ... احمقانه است.»
روسیه عملیات نظامی خود را علیه اوکراین اسفند ۱۴۰۰ کلید زد و از آن زمان، درگیریهای مرگبار میان دو کشور ادامه داشته است.
از زمان آغاز جنگ کنونی، روسیه حدود یکپنجم از خاک اوکراین را به تصرف خود درآورده است.
ایالات متحده در روزهای اخیر مواضع سختگیرانهتری در قبال روسیه اتخاذ کرده است. وزارت خزانهداری آمریکا ۳۰ مهر اعلام کرد در واکنش به «نبود تعهد جدی» از سوی روسیه برای خاتمه دادن به جنگ، تحریمهای تازهای علیه مسکو وضع کرده است.
ترامپ همچنین گفت تحولات تایوان در دیدار با شی «اصلا مطرح نشد»: «در این مورد صحبتی نکردیم.»
ساعاتی پیش از این دیدار، لین چیا-لونگ، وزیر خارجه تایوان، تاکید کرد این کشور به روابط خود با واشینگتن «اطمینان دارد».
چین تایوان را بخشی از قلمروی خود میداند و بارها تهدید کرده در صورت لزوم، برای الحاق این جزیره به سرزمین خود به زور متوسل خواهد شد.