تحلیلگران آمریکایی اندیشکده جیسنا تاکید کردهاند که واشینگتن باید از پیامدهای جنگ ۱۲ روزه برای تدوین سیاستی تازه بهره بگیرد. به گفته آنها هدف نهایی باید جلوگیری از بازسازی توان هستهای و نظامی ایران و اعمال فشار گسترده تا فروپاشی تدریجی جمهوری اسلامی باشد.
در این گزارش راهبردی که موسسه یهودی برای امنیت ملی آمریکا (جینسا) جمعه ۲۵ مهر با عنوان «ساختن بر پایه پیروزی؛ راهبرد آمریکا در قبال ایران پس از جنگ ۱۲ روزه» منتشر شد، ضمن بررسی پیامدهای جنگ جمهوری اسلامی و اسرائیل، بر ضرورت بازتعریف سیاست ایالات متحده در قبال تهران تاکید شده است.
جینسا اندیشکدهای بانفوذ در عرصه سیاست خارجی و امنیت ملی آمریکاست که نقش مهمی در روابط آمریکا و اسرائیل دارد و برخی از اعضای ارشد آنان در دولت جرج بوش پسر و دولت اول ترامپ مسئولیت داشتهاند.
تهیهکنندگان این گزارش تاکید کردهاند که هرچند عملیات مشترک اسرائیل و آمریکا علیه برنامه هستهای جمهوری اسلامی با موفقیت نظامی همراه بود، اما پرسش اساسی برای ایران و اسرائیل این است که این جنگ چه زمانی دوباره از سر گرفته خواهد شد و سرانجام آن چه خواهد بود.
در جریان جنگ ۱۲ روزه، اسرائیل حملات گسترده هوایی به تاسیسات موشکی، نظامی، امنیتی و هستهای ایران انجام داد و شمار قابلتوجهی از فرماندههای ارشد سپاه و متخصصان هستهای ایران را هم هدف گرفت.
به نظر تحلیگران این موسسه، جمهوری اسلامی در تلاش است شکستهای ناشی از این جنگ را جبران کند و همچنان از ورود به مذاکره واقعی خودداری میکند.
نویسندگان تاکید دارند که ایالات متحده باید با همکاری نزدیک اسرائیل و متحدانش از فرصت ایجاد شده بهره گیرد تا از بازسازی نظامی و هستهای ایران جلوگیری کند و از طریق اعمال فشار همهجانبه، تهران را به پذیرش توافقی سخت و جامع وادار سازد.
هدف نهایی این راهبرد، تضعیف بنیادی و فروپاشی تدریجی جمهوری اسلامی عنوان شده است.
اروپا آماده همراهی با واشینگتن است
نویسندگان معتقدند فعال شدن مکانیسم ماشه از سوی سه کشور اروپایی نشانهای از تغییر رویکرد اروپا و بازگشت آن به همراهی با واشینگتن در برابر تهران است.
با این حال، آنها تاکید میکنند که پیروزی نظامی در جنگ ۱۲ روزه هنوز به معنای پیروزی استراتژیک نیست، زیرا جمهوریاسلامی برنامه هستهای خود را بهصورت پراکنده و مخفی طراحی کرده و ممکن است با خرید زمان به بازسازی ظرفیتهای خود بپردازد.
در بخش دوم، نویسندگان گزارش به وضعیت ایران پس از جنگ پرداختهاند و استدلال کردهاند با وجود خسارات سنگین، حاکمیت ایران همچنان بر مواضع خود پافشاری میکند.
به نوشته گزارش، تهران با پنهانکاری در زمینه سطح غنیسازی، ادامه صادرات غیرقانونی نفت به چین و همکاری فزاینده با روسیه و پکن برای دور زدن تحریمها، سعی دارد جایگاه خود را حفظ کند.
تثبیت پیروزی
بخش سوم گزارش به طرح پیشنهادی آمریکا برای تثبیت پیروزی در منازعه با جمهوریاسلامی اختصاص دارد.
در این بخش تاکید شده که واشینگتن باید از فرصت پیشآمده برای تدوین توافقی کاملا جدید استفاده کند که بهصورت رسمی و با رای دوسوم سنای آمریکا به عنوان یک معاهده الزامآور تصویب شود.
تحلیلگران جنیسا همچنین تاکید کردهاند که این توافق باید بر اساس شرایطی «بسیار سختتر» از توافق برجام ۲۰۱۵ تنظیم شود.
آنها از جمله پیشنهاد کردهاند ممنوعیت کامل و دائمی غنیسازی اورانیوم و بازفرآوری پلوتونیوم در هر سطح، نابودی کامل سانتریفیوژها و تاسیسات مرتبط، توقف تولید و گسترش موشکها و پهپادهای تهاجمی، پایان حمایت مالی و نظامی سپاه از گروههای نیابتی، آزادی همه شهروندان آمریکایی و متحدان بازداشتشده در ایران، و دسترسی نامحدود بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی به همه سایتهای مشکوک در این توافق احتمالی گنجانده شود.
در ادامه این گزارش آمده است که هرگونه مذاکره باید با ضربالاجل مشخص و بدون تمدید انجام شود و در صورت امتناع ایران، ایالات متحده باید گفتوگوها را متوقف و از سایر ابزارها برای جلوگیری از بازسازی نظامی تهران استفاده کند.
به باور تحلیلگران این اندیشکده آمریکایی، مذاکرات باید مستقیم باشد و همزمان تمامی تحریمهای سازمان ملل، آمریکا و اتحادیه اروپا پابرجا بمانند.
در طول گفتوگوها نیز گزینه نظامی باید فعال باقی بماند تا در صورت بازسازی تاسیسات یا فعالیتهای هستهای ایران، واکنش فوری ممکن باشد.
اقدام تا تسلیم و فروپاشی
در بخش پایانی، نویسندگان گزارش به گامهای اجرایی برای حفظ برتری نظامی و سیاسی آمریکا و اسرائیل پرداختهاند.
از جمله گامهای پیشنهادی آنان، هماهنگی کامل میان آمریکا، اسرائیل و کشورهای اروپایی برای جلوگیری از بازسازی برنامههای هستهای و موشکی ایران، هشدار روشن به تهران درباره حمله مجدد در صورت تخطی، تسریع در تحویل سوخترسانهای هوایی به اسرائیل، ذخیرهسازی مهمات دقیق آمریکایی در خاک اسرائیل و گسترش همکاری دفاعی در چارچوب فرماندهی مرکزی آمریکا است.
در این گزارش همچنین از آمریکا خواسته شده از جمله با استقرار بمبافکنها و تسلیحات سنگرشکن در پایگاه دیهگو گارسیا و افزایش توان بازدارندگی در خلیج فارس، حضور نظامی خود در خاورمیانه را تقویت کند.
تحلیلگران جینسا در پایان گزارش خود تاکید کردهاند هدف راهبردی واشینگتن باید عبور از سیاست بازدارندگی صرف و حرکت به سوی فروپاشی کنترلشده نظام جمهوری اسلامی باشد.
به باور نویسندگان، پیروزی در جنگ ۱۲روزه تنها در صورتی معنا خواهد یافت که ایالات متحده و متحدانش بتوانند از این موقعیت برای جلوگیری از احیای توان نظامی و هستهای ایران و ایجاد فشار همهجانبه برای واداشتن حکومت به تسلیم یا فروپاشی از درون استفاده کنند.