شورای امنیت سازمان ملل متحد قرار است روز جمعه درباره قطعنامهای پیشنهادی از سوی روسیه و چین برای تعویق ششماهه بازگشت تحریمهای ایران رأیگیری کند؛ اما دیپلماتها میگویند تصویب این طرح بعید است.
بر اساس سازوکار پیشبینیشده در توافق هستهای ۲۰۱۵، تمامی تحریمهای سازمان ملل علیه ایران از نیمهشب جمعه به وقت گرینویچ دوباره برقرار میشود؛ روندی که پس از فعال شدن «مکانیسم ماشه» از سوی بریتانیا، فرانسه و آلمان آغاز شد.
برای تصویب این قطعنامه در شورای امنیت، ۹ رأی مثبت از مجموع ۱۵ عضو و همچنین عدم استفاده از حق وتو توسط آمریکا، بریتانیا یا فرانسه ضروری است. با این حال، دیپلماتها پیشبینی میکنند تعداد زیادی از کشورها رأی ممتنع دهند و همین موضوع احتمال شکست طرح روسیه و چین را افزایش میدهد. در همین حال، ایران و سه کشور اروپایی این هفته تلاش کردند به توافقی موقت دست یابند تا تحریمها به تعویق افتاده و فرصت برای مذاکرات بلندمدت درباره برنامه هستهای تهران فراهم شود. اروپا پیشنهاد داده است در صورت همکاری ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی و گفتوگو با آمریکا، اجرای تحریمها تا شش ماه به تأخیر بیفتد.
مسعود پزشکیان، رئیس دولت جمهوری اسلامی ایران، روز پنجشنبه اعلام کرد تهران برای مواجهه با هر سناریویی آماده است و در صورت بازگشت تحریمها سیاستهای خود را تطبیق خواهد داد، هرچند ابراز امیدواری کرد که این تحریمها دوباره اعمال نشود. در همین حال، روسیه و چین پیشنویس قطعنامهای ارائه کردهاند که مهلت تازهای تا آوریل ۲۰۲۶ برای ازسرگیری مذاکرات فراهم میکند. این دو کشور خواستار آن شدهاند که همه طرفهای توافق هستهای فوراً به گفتوگو بازگردند.
امانوئل مکرون، رئیسجمهوری فرانسه، هشدار داده است ایران تنها «چند ساعت» فرصت دارد تا از بازگشت تحریمها جلوگیری کند. او در دیدار با پزشکیان در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل، خواستار دسترسی کامل بازرسان هستهای، شفافیت درباره اورانیوم غنیشده و ازسرگیری فوری مذاکرات شد. در همین حال، عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران، در دیدار با همتای بریتانیایی خود، موضع سه کشور اروپایی را «بیاساس، غیرقانونی و غیرمسئولانه» توصیف کرد. این تحولات نشاندهنده عمیقتر شدن شکاف میان اروپا از یکسو و روسیه و چین از سوی دیگر در قبال آینده برنامه هستهای ایران است.