نیروی هوایی آمریکا با استناد به تجربه بهدستآمده از حملات خرداد ماه به تاسیسات هستهای ایران، قراردادی برای توسعه نمونهاولیهای جایگزین برای بمب «نفوذگر عظیمالجثه» (MOP) ارائه کرد.
این سلاح جدید — با نام «نفوذگر نسل بعد» (NGP) — قرار است کوچکتر، دقیقتر و مناسبتر برای حمل توسط هواپیماهای مدرنتر باشد تا توانایی هدفگیری اهداف عمیقاً مدفون در خاک را تقویت کند.
در گزارشی که نیروی هوایی منتشر کرده، شرکت «ای.آر.ای» (Applied Research Associates) بهعنوان عامل طراحی سامانه و شرکت بوئینگ بهعنوان پیمانکار سازنده کیتهای دم و یکپارچهسازی، قراردادی دوساله از نیروی هوایی دریافت کردهاند تا نمونههای زیرمقیاس و تماممقیاس «انجیپی» را طراحی، تولید و آزمایش کنند. بودجه پیشنهادی سال مالی ۲۰۲۶ نیروی هوایی نیز شامل حدود ۷۳.۷ میلیون دلار برای ادامه آزمونهای زمینی و استاتیک این برنامه است.
کارشناسان نظامی میگویند استفاده از «اماوپی» در «عملیات چکش نیمهشب» در ۲۲ ژوئن ۲۰۲۵ — زمانی که بمبافکنهای پنهانکار آمریکا مجموعهای از این مهمات را بر تاسیسات هستهای ایران رها کردند — نشان داد هرچند امپیاو قدرت نفوذ بالایی دارد، محدودیتهایی نیز در مقیاس، بقاباوری و سازگاری عملیاتی وجود دارد. از جمله اینکه در حال حاضر تنها یک نوع هواپیما میتواند اماوپی را حمل کند و ظرفیت حمل محدود، انگیزهای قوی برای ساخت بمبی کوچکتر و قابلپخشتر ایجاد کرده است.
براساس مشخصات اعلامشده، انجیپی قرار است تقریباً دو سوم وزن اماوپی فعلی را داشته باشد (حدود ۲۲٬۰۰۰ پوند یا ۱۰ تُن) و دقت هدایت آن بهقدری افزایش یابد که ۹۰ درصد از اصابتها در محدوده ۲.۲ متر از نقطه هدف انجام شود، حتی در محیطهایی که دسترسی به جیپیاس محدود یا مختل است. این ویژگیها به نیروی هوایی اجازه میدهد با دقت و انعطافپذیری بیشتر به دنبال هدفگیری سازهها و سامانههای زیرزمینی عمیق — از جمله آنچه در ایران هدف قرار گرفت — باشد.
مقامات نیروی هوایی صراحتاً اعلام کردهاند که بازخوردهای عملیاتی از حملات اخیر به تاسیسات هستهای ایران و ارزیابی واکنشهای احتمالی دشمن، در تعیین نیازمندیها و ویژگیهای فنی انجیپی نقش اساسی داشته است. هدف نهایی آن است که این سلاح جدید جانشین اماوپی شود و امکان انجام عملیات نفوذی-عمقی را با شمار بیشتر مهمات، دقت بالاتر و بقاپذیری بیشتر برای هواپیماهای مدرن فراهم آورد.
واکنش به حملات به ایران
بهکارگیری اماوپی در حملات به تاسیسات هستهای در ایران، بار دیگر تمرکز نظامی و سیاسی را بر تواناییهای ضربتی نفوذی-عمقی ایالات متحده جلب کرد و بحثها درباره اثربخشی، هزینهها و پیامدهای راهبردی چنین حملاتی را تشدید کرد. توسعه انجیپی نشاندهنده تلاش واشینگتن برای حفظ برتری فنی و تطبیق با محدودیتهای عملیاتی هواگردهای نوین است، در حالی که پیامدهای این نوع حملات برای امنیت منطقهای و گسترش تسلیحات نیز محل بحث و نگرانی باقی ماندهاند.