یک قاضی فدرال در ایالات متحده اعلام کرد دولت دونالد ترامپ بهطور «غیرقانونی» میلیاردها دلار کمک تحقیقاتی دانشگاه هاروارد را قطع کرده و دیگر حق ندارد تامین مالی این دانشگاه معتبر «آیوی لیگ» را متوقف کند.
این حکم که روز چهارشنبه توسط آلیسون بوروگز، قاضی دادگاه منطقهای در بوستون صادر شد، پیروزی حقوقی مهمی برای هاروارد به شمار میرود. این دانشگاه در تلاش است با رسیدن به توافقی، به رویارویی چندجانبه کاخ سفید با قدیمیترین و ثروتمندترین دانشگاه آمریکا پایان دهد.
هاروارد که در کمبریج ماساچوست قرار دارد، طی ماههای گذشته به کانون فشارهای دولت ترامپ تبدیل شده بود. دولت با استفاده از ابزار بودجههای فدرال میکوشید دانشگاهها را به تغییراتی وادار کند. ترامپ مدعی بود مراکز دانشگاهی آمریکا تحت سلطه ایدئولوژیهای ضدیهودی و «چپ رادیکال» قرار گرفتهاند.
در همین چارچوب، سه دانشگاه آیوی لیگ دیگر از جمله دانشگاه کلمبیا با دولت توافق کردند. دانشگاه کلمبیا در ماه ژوئیه پذیرفت ۲۲۰ میلیون دلار بپردازد تا بخشی از کمکهای تحقیقاتی فدرالی که به دلیل اتهام تساهل در برابر یهودستیزی لغو شده بود، دوباره برقرار شود.
اقدامات دولت علیه هاروارد بهویژه پس از اعتراضات حامیان فلسطین در دانشگاهها شدت گرفت. این اعتراضات پس از حمله حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ و آغاز جنگ غزه شکل گرفت. ترامپ در نشست اخیر کابینه در ۲۶ اوت حتی خواستار آن شد که هاروارد «کمتر از ۵۰۰ میلیون دلار» به عنوان جریمه پرداخت نکند.
از نخستین اقدامات دولت علیه هاروارد، لغو صدها کمکهزینه تحقیقاتی بود. دولت مدعی شد دانشگاه در برخورد با آزار و اذیت دانشجویان یهودی ناکام بوده است. علاوه بر این، دولت تلاش کرد مانع از پذیرش دانشجویان بینالمللی شود، وضعیت اعتبارسنجی دانشگاه را تهدید کرد و احتمال قطع کمکهای بیشتر را مطرح ساخت.
با این حال، مقامهای هاروارد میگویند اقداماتی انجام دادهاند تا فضای دانشگاه برای دانشجویان یهودی و اسرائیلی امنتر شود. آلن گاربر، رئیس دانشگاه، در عین حال تاکید کرده است خواستههای دولت فراتر از مقابله با یهودستیزی بوده و در واقع تلاشی غیرقانونی برای کنترل فضای فکری دانشگاه محسوب میشود.
کارگروه دولتی در نامهای در ماه آوریل از هاروارد خواسته بود ساختار مدیریتی خود را تغییر دهد، روند پذیرش و استخدام را بهگونهای تنظیم کند که توازن ایدئولوژیک برقرار شود و برخی برنامههای آموزشی را متوقف کند. پس از رد این خواستهها، دولت کمکهای مالی تحقیقاتی را قطع کرد؛ اقدامی که هاروارد آن را ناقض آزادی بیان در متمم اول قانون اساسی میداند.
قاضی بوروگز پیشتر نیز دولت ترامپ را از جلوگیری از حضور دانشجویان بینالمللی در هاروارد منع کرده بود. دانشجویان خارجی حدود یکچهارم جمعیت دانشجویی این دانشگاه را تشکیل میدهند.