آژانس بینالمللی انرژی اتمی دو گزارش فصلی تازه درباره برنامه هستهای جمهوری اسلامی را به کشورهای عضو ارائه کرد؛ گزارشهایی که نشان میدهد ذخایر اورانیوم تهران با غنای تا ۶۰ درصد، نزدیک به سطح مورد نیاز برای ساخت سلاح هستهای، اندکی پیش از حملات اسرائیل افزایش یافته بود.
بر اساس نخستین گزارش که خبرگزاری رویترز چهارشنبه ۱۲ شهریور منتشر کرد، از تاریخ ۲۳ خردادماه، روزی که اسرائیل حملات خود به تاسیسات هستهای را آغاز کرد، آژانس نتوانسته فعالیتهای میدانی لازم برای راستیآزمایی ذخایر اورانیوم غنیشده را انجام دهد.
این گزارش ذخایر اورانیوم جمهوری اسلامی را در ۲۳ خردادماه ۹۸۷۴.۹ کیلوگرم برآورد کرده است؛ افزایشی معادل ۶۲۷.۳ کیلوگرم نسبت به گزارش فصلی پیشین.
بر اساس این گزارش ذخایر اورانیوم غنیشده تا سطح ۶۰ درصد در قالب هگزافلوراید اورانیوم (UF6) حدود ۴۴۰.۹ کیلوگرم اعلام شده که ۳۲.۳ کیلوگرم بیشتر از دوره قبل است.
طبق تعریف آژانس، حدود ۴۲ کیلوگرم اورانیوم غنیشده تا سطح ۶۰ درصد، در صورت غنیسازی بیشتر، برای تولید یک بمب هستهای کافی است.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی ۱۰ خرداد و ۲ هفته پیش از آغاز جنگ ۱۲ روزه در گزارشی محرمانه اعلام کرد ایران پیشتر در سه مکان که مدتهاست تحت تحقیقات قرار دارند، فعالیتهای محرمانه هستهای انجام داده است.
بر اساس آن گزارش، سه مکان لویزان-شیان، ورامین و مریوان و احتمالا دیگر مکانهای مرتبط، بخشی از یک برنامه ساختاریافته اعلامنشده هستهای بودهاند که ایران تا اوایل دهه ۲۰۰۰ آن را اجرا کرده و در برخی از این فعالیتها از مواد هستهای اعلامنشده بهره برده است.
ذخیره برای ۱۰ بمب هستهای
بر اساس گزارش جدید آژانس، ذخایر کنونی جمهوری اسلامی در سطح ۶۰ درصدی از نظر تئوریک معادل ظرفیت تولید حدود ۱۰ بمب هستهای برآورد میشود.
در مقابل، ذخایر اورانیوم غنیشده تا سطح ۲۰ درصد در این تاریخ ۱۸۴.۱ کیلوگرم برآورد شده که نسبت به دوره قبل ۹۰.۴ کیلوگرم کاهش یافته است. بر اساس معیارهای آژانس، ۱۲۵ کیلوگرم اورانیوم غنیشده در سطح ۲۰ درصد میتواند در صورت غنیسازی بیشتر برای ساخت یک بمب هستهای کافی باشد.
گزارش دوم آژانس: اختلاف بر سر بازرسان
گزارش دوم آژانس به اختلافی در اردیبهشت گذشته اشاره دارد؛ زمانی که دو بازرس پس از ماموریت در فردو، چند صفحه حاوی توضیحات درباره تاسیسات را به وین بردند، به جای آنکه در محل کاری آژانس در فردو باقی بگذارند.
جمهوری اسلامی در واکنش صلاحیت این دو بازرس باتجربه را لغو کرد، اقدامی که آژانس آن را «غیرموجه» دانست زیرا به گفته این نهاد، حادثه مذکور شامل هیچگونه نقض محرمانگی نمیشد.
آژانس در گزارش دوم تاکید کرد که این صفحات اگرچه شامل توضیحاتی درباره فضای داخلی تاسیسات بود، اما هیچ محتوایی که امنیت تاسیسات را به خطر اندازد نداشت.
این گزارش همچنین هشدار میدهد که تا زمانی که اجرای کامل اقدامات پادمانی در تهران از سر گرفته نشود، آژانس قادر به ارائه هیچ نتیجه یا اطمینانی درباره برنامه هستهای جمهوری اسلامی نخواهد بود.
در این گزارش، موجودی اورانیوم غنیشده با خلوص بالا در ایران «مسئلهای بسیار نگرانکننده» توصیف شده که باید مورد رسیدگی قرار گیرد.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی چهارشنبه هشدار داد که مذاکرات این نهاد با جمهوری اسلامی درباره نحوه ازسرگیری بازرسیها از تاسیسات هستهای که هدف حمله آمریکا و اسرائیل قرار گرفتهاند، نباید ماهها طول بکشد.
او خواستار دستیابی به توافقی هرچه سریعتر، حتی در هفته جاری شد.
گروسی در مصاحبه با خبرگزاری رویترز گفت: «تلاش داریم ظرف چند روز آینده نشستی دیگر در وین برگزار کنیم تا توافق نهایی و بازرسیها آغاز شود. بسیار خوب خواهد بود اگر این توافق پیش از هفته آینده حاصل شود.»