روزنامه بریتانیایی ساندیتایمز در گزارشی به سرکوب زنان زندانی در ایران بعد از حمله اسرائیل به زندان اوین در دوم تیر و طی جنگ ۱۲ روزه پرداخت و نوشت این نگرانی وجود دارد که ۱۰۰ نفر به اتهام جاسوسی برای اسرائیل اعدام شوند.
مطهره گونهای، دانشجوی ۲۸ ساله دندانپزشکی که ۱۰ روز قبل از این حمله به دلیل انتقاد از جمهوری اسلامی بازداشت شده بود و در زمان حمله اسرائیل به زندان اوین در بند امنیتی متعلق به وزارت اطلاعات محبوس بود، در مصاحبهای تلفنی از تهران به این نشریه گفت: «با خودم فکر کردم، همین است. میمیرم و اینجا دفن خواهم شد.»
این فعال سابق دانشجویی پیشتر در یک رشته استوری در اینستاگرام نوشته بود که ماموران حکومتی در زندان اوین، در زمان حمله اسرائیل به این زندان میخواستند زندانیان را زیر آوار جنگ دفن شوند.
او توضیح داده بود که پس از انفجار، ماموران امنیتی آنها را ابتدا به قرنطینه زندان قرچک منتقل کردند و پس از گذشت دو روز، به خانهای امن متعلق به وزارت اطلاعات در مکانی نامعلوم فرستادند.
او به ساندیتایمز گفت: «خانه امن وحشتناک است. برخلاف زندانهای معمولی که حداقل ورود زندانی ثبت میشود، اسم شما در هیچ کجا ثبت نمیشود. آنجا قانونی وجود ندارد. بازجویم به من گفت به تو تجاوز میکنم و جسدت را در بیابان میاندازم.»
ساندی تایمز نوشت به طور مستقل تایید کرده است که قبل از حمله اسرائیل، به یک نگهبان زندان در اوین هشدار اولیه داده شده بود. او به همراه برخی از همکارانش آنجا را ترک کرد، اما زندانیان یا سایر کارکنان را تخلیه نکرد.
اصغر جهانگیر، سخنگوی قوه قضاییه جمهوری اسلامی، هشتم تیر ماه اعلام کرد در حمله اسرائیل به زندان اوین ۷۱ نفر از جمله کادر اداری، سربازان، محکومان زندانی، خانواده محکومان که برای ملاقات و یا پیگیری قضایی زندانیان خود مراجعه کرده بودند و همسایههایی که در مجاورت زندان زندگی میکردند، کشته شدند.
احتمال اعدام ۱۰۰ زندانی سیاسی
ساندی تایمز افزود برای زندانیان بازمانده، جمهوری اسلامی پس از جنگ یک کمپین انتقامجویی به راه انداخته و به نظر میرسد از حمله به زندان به عنوان بهانهای برای آزار و اذیت زندانیان استفاده میکند. وکلا نگرانند که بیش از ۱۰۰ نفر از آنها ممکن است اکنون اعدام شوند.
یک وکیل حقوق بشر از تهران که نخواست نامش فاش شود، به این روزنامه گفت: «روح انتقامجویی بر قوه قضاییه حاکم شده است. یک قاضی به من گفت فرماندهها و مقامات ما کشته شدهاند و ما باید انتقام بگیریم. او حتی به من اجازه صحبت نداد.»
این وکیل افزود که قوه قضاییه جمهوری اسلامی به طور غیرمعمول و سریع و بدون طی مراحل قانونی، اعدامها را تایید میکند. برخی از متهمان به جاسوسی برای اسرائیل در ابتدا به دلیل شرکت در اعتراضات ضدحکومتی زندانی شده بودند، اما اکنون «بدون هیچ مدرکی علیه متهمان، صرفا بر اساس پروندههای ساختگی ماموران امنیتی و اعترافات گرفتهشده تحت شکنجه» به کام مرگ فرستاده میشوند.
ساندیتایمز نوشت زندان اوین در سطح بینالمللی بیشتر به عنوان نمادی از ظلم حکومت ایران شناخته میشود؛ یک مرکز بسیار امنیتی که به خاطر شکنجه و آزار بازداشتشدگان مشهور است و کسانی مانند نازنین زاغری-رتکلیف، گروگان بریتانیایی-ایرانی که در سال ۲۰۲۲ پس از شش سال آزاد شد، و نرگس محمدی، برنده جایزه صلح نوبل، در آن زندانی بودهاند.
با این حال، به نوشته این روزنامه، برای مخالفان حکومت ایران، این زندان، آزمونی برای مبارزه علیه رژیم است؛ مکانی که زندانیان سیاسی در آن برای مطالعه و برگزاری بحثهای سیاسی گرد هم میآیند و نسلهای جدیدی از فعالان و رهبران را شکل میدهند. زندانیان سیاسی سابق در ایران با افتخار از تحصیل در «دانشگاه اوین» صحبت میکنند.
افزایش فشار بر زندانیان زن بعد از حمله به اوین
به گزارش ساندیتایمز، روز پس از حمله هوایی اسرائیل، مقامات ۶۱ زندانی سیاسی زن را به زندان قرچک در حومه تهران، منتقل کردند. قرچک فاقد آب تمیز، توالت، تهویه و مراقبتهای پزشکی است.
زنان آنجا در گرمای ۴۰ درجه سانتیگراد زندگی میکنند و ۶۵ نفر از آنها در پنج اتاق کوچک در بندی که برای اسکان موقت تازه واردان طراحی شده، نگهداری میشوند.
یکی از زندانیان شرایط آنجا را در یک مکالمه تلفنی چنین توصیف کرد: «از زمانی که به قرچک منتقل شدیم، حق کار در کارگاهها و تامین هزینههای زندگی خود را از دست دادهایم. این بدان معناست که دیگر نمیتوانیم مواد غذایی بخریم و مجبوریم غذای زندان را بخوریم که بیشتر برنج ساده است.»
وکلای حقوق بشری معتقدند که جمهوری اسلامی از اتهام جاسوسی برای اسرائیل برای انتقام گرفتن از افراد بیگناهی استفاده میکند که تحت شکنجه سازمانهای اطلاعاتی به جرایمی که مرتکب نشدهاند، اعتراف کردهاند.
سخنگوی قوه قضاییه جمهوری اسلامی ۱۸ مرداد ۲۰ نفر از شهروندان بازداشتشده پس از جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل را به عنوان «عوامل جاسوسی و پشتیبانیکننده موساد» معرفی کرد و گفت آنها از سوی وزارت اطلاعات در تهران و استانهای دیگر دستگیر شدهاند و پروندههایشان در حال رسیدگی است.
او در نشست خبری شنبه خود گفت که پروندههای این افراد بلافاصله تشکیل شده و در حال رسیدگی است، اما جزییاتی مانند هویت و محل نگهداری آنان را ارائه نکرد.
در چنین شرایطی، هیچ تضمینی برای برگزاری محاکمات عادلانه وجود ندارد؛ بهویژه در پروندههایی که متهمان تحت شکنجههای جسمی و روانی قرار گرفتهاند.