سه منبع مطلع به آکسیوس گفتهاند که وزرای خارجه فرانسه، آلمان، بریتانیا و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در گفتوگویی با وزیر خارجه آمریکا، مارکو روبیو، اعلام کردهاند که قصد دارند روز پنجشنبه سازوکار «اسنپبک» یا بازگشت خودکار تحریمهای سازمان ملل علیه ایران را فعال کنند.
این سازوکار که در توافق هستهای سال ۲۰۱۵ (برجام) پیشبینی شده بود، به کشورهای امضاکننده این امکان را میدهد که در صورت نقض تعهدات از سوی ایران، پس از طی مراحل پیشبینی شده، تحریمهای پیشین سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی را بازگردانند.
فشار بیشتر و تهدید واکنش شدید ایران
فعالسازی اسنپبک، بهطور خودکار تمام تحریمهای تعلیقشده شورای امنیت را بازمیگرداند و فشار اقتصادی گستردهای بر تهران وارد خواهد کرد. مقامهای ایرانی پیشتر هشدار دادهاند که چنین اقدامی میتواند منجر به خروج ایران از پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای (انپیتی) شود.
کاظم غریبآبادی، معاون وزیر امور خارجه حکومت ایران، در گفتوگو با تلویزیون دولتی اعلام کرد که اگر اروپا این مسیر را دنبال کند، تهران نیز همکاری خود با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را متوقف خواهد کرد.
بینتیجه ماندن گفتوگوها در ژنو
مذاکرات اخیر میان دیپلماتهای ارشد جمهوری اسلامی و سه کشور اروپایی در ژنو بینتیجه به پایان رسید. یک منبع مطلع به آکسیوس گفت که «ایران هیچ پیشنهاد ملموس و مشخصی روی میز نگذاشت» و ضمن رد تمدید ضربالاجل، مسیر برای بازگرداندن تحریمها را باز کرد.
پیشتر، فرانسه، آلمان و بریتانیا تا پایان ماه اوت به حکومت ایران فرصت داده بودند تا از نقض تعهدات هستهای خود دست بکشد، مذاکرات را از سر بگیرد، دسترسی کامل به بازرسان سازمان ملل را فراهم کند و در مورد ذخایر اورانیوم ۶۰ درصد غنیشده شفافسازی کند. اما ظاهراً جمهوری اسلامی به هیچیک از این خواستهها پاسخ مثبتی نداد.
دیپلماتهای اروپایی: ایران سالهاست تعهداتش را نقض میکند
یک دیپلمات اروپایی در گفتوگو با آکسیوس گفت: «رهبران سه کشور اروپایی بر این باورند که ایران سالهاست بهطور واضح و پیوسته تعهدات خود در چارچوب برجام را نقض کرده است، بدون آنکه هیچ اقدام اصلاحی جدی انجام دهد.»
آمریکا سکوت کرده؛ تحریمها تا پیش از ریاست روسیه اجرا میشوند
وزارت خارجه آمریکا از اظهار نظر رسمی درباره این اقدام اروپاییها خودداری کرده است، اما بهنظر میرسد واشینگتن نیز با این مسیر همراه است. منابع اروپایی میگویند فرایند فعالسازی اسنپبک ۳۰ روز طول خواهد کشید و تلاش میشود تا پیش از آغاز ریاست دورهای روسیه بر شورای امنیت در ماه اکتبر، این تحریمها نهایی شوند.
با این حال، یک دیپلمات اروپایی تأکید کرده است که «فعالسازی اسنپبک به معنای پایان دیپلماسی نیست» و سه کشور اروپایی همچنان مایل به گفتوگو با حکومت ایران در هفتههای آینده هستند.